Aziatische olifant

olifant

Familie

Elephantidae

Wetenschappelijke naam

Afrikaanse olifant: Loxodonta africana, waaronder Loxodanta africana (savanne) en Loxodanta cyclotis (bos)

Aziatische olifant: Elephas maximus
Afrikaanse olifant: Loxodonta africana

Populatie

Ongeveer 500 000 in totaal

Dieet

Bladeren, vruchten, gras en struiken

Voortplanting

Één jong elke vier tot vijf jaar

Habitat

Dichte tropische regenwouden en savannes

Grootte en gewicht

Tot 4,2 meter hoog / Tot 6 ton

Kaart van de geografische spreiding van olifanten

Gebied

Afrika en Azië

Status

Bedreigd (Afrikaanse savanneolifant en Aziatische olifant) en ernstig bedreigd (Afrikaanse bosolifant)

Adopteer een olifant!

Door symbolisch een dier te adopteren geef je ons concrete en duurzame middelen om te werken aan het behoud van de soort en aan de bescherming van hun habitat.

Soorten beschermd door WWF-België

Aziatische olifant

Naam

Aziatische olifant

Wetenschappelijke naam

Elephas maximus

Familie

Elephantidae

Gebied

Zuid- en Zuidoost-Azië

Habitat

Dichte schaduwrijke bossen en savannes

Populatie

Ongeveer 40 000

Grootte en gewicht

Ongeveer 2,7 meter hoog / 4 ton

Dieet

Bladeren, vruchten, gras

Voortplanting

Één jong elke drie tot vier jaar

Status

Bedreigd

Afrikaanse olifant

Naam

Afrikaanse olifant

Wetenschappelijke naam

Waarvan de savanneolifant en de bosolifant deel uitmaken. Experts debatteren nog steeds over de vraag of het om twee verschillende soorten gaat

Loxodonta africana

Familie

Elephantidae

Gebied

Sub-Sahara-Afrika

Habitat

Bosrijke savannes, steppes, droge en equatoriale wouden

Populatie

Ongeveer 415 000

Grootte en gewicht

4 ton voor de bosolifant

Ongeveer 3,3 meter hoog / 6 ton

Dieet

Gras, bladeren, vruchten, struiken, minerale bodems

Voortplanting

Één jong elke drie tot zes jaar

Status

Bedreigd (savanneolifant) en ernstig bedreigd (bosolifant)

Bedreigingen voor de olifant

Ondanks de vele beschermingsmaatregelen en de talrijke successen die geboekt zijn in de beschermde gebieden wordt de olifant nog altijd met uitsterven bedreigd. De vernietiging van hun habitat, conflicten met de mens en klimaatverandering maken hun toekomst onzeker.

STROPERIJ

In ongeveer 60% van de gevallen sterven Afrikaanse olifanten door stroperij. Het ivoor van hun slagtanden is nog altijd zeer populair op de zwarte markt, zeker in Azië. Tussen 2005 en 2012 vertienvoudigde de verkoopprijs van ivoor. Aziatische olifanten hebben ook te maken met een nieuwe, groeiende bedreiging: stroperij voor hun huid. De huiden worden gebruikt voor juwelen en in de Aziatische traditionele geneeskunde.

Ontdek meer over deze bedreiging

STROPERIJ

VERNIETIGING VAN LEEFGEBIEDEN

De wouden en savannes waar de olifanten leven, zijn steeds schaarser omdat ze in landbouwgebied veranderen. Daarbij komt nog dat nieuwe wegen en voorzieningen in hoog tempo een groot deel van hun resterende leefgebied versnipperen. In Azië beschikken olifanten nog maar over 15% van hun oorspronkelijke habitat. Dat is een grote bedreiging voor hun overleven.

Ontdek meer over deze bedreiging

VERNIETIGING VAN LEEFGEBIEDEN

MENS-DIERCONFLICTEN

Menselijke activiteiten dringen steeds verder door in de habitats die de olifanten nog resten. Daardoor ontstaan conflicten over de toegang tot water, de vernietiging van landbouwvelden en plantages door olifanten of ongelukken met olifanten die zich bedreigd voelen en agressief worden.

Ontdek meer over deze bedreiging

MENS-DIERCONFLICTEN

KLIMAATVERANDERING

De olifant heeft elke twee dagen 150 tot 200 liter water nodig, niet alleen om te drinken maar ook om zich te verfrissen. Helaas heeft de klimaatverandering steeds meer gevolgen voor de habitat van de olifant, droogtes kunnen de soort fataal worden.

Ontdek meer over deze bedreiging

KLIMAATVERANDERING

Het engagement van WWF-België

WWF-België biedt financiële steun aan acties voor de bescherming van olifanten en hun habitat in Zambia, Malawi, Cambodja en Myanmar. We zetten er concrete acties op om stroperij tegen te gaan en te zorgen dat de mens in harmonie kan leven met de olifant.

Stropen van olifantenslagtanden in ivoor op de grond

Stroperij stoppen

WWF werkt samen met de internationale ngo TRAFFIC, die zich inzet tegen de handel in wilde soorten op lokaal, regionaal en internationaal niveau. In Zambia, Malawi, Myanmar en Cambodja ondersteunt WWF ook acties om de stroperij op het terrein tegen te gaan.

Man wijst naar een olifant in een ontbost palmbos

Minder conflict tussen mens en dier

WWF helpt de lokale bevolking om in harmonie te leven met wilde soorten, en zet in op maatregelen en hulp om de conflicten tussen mens en olifant te verminderen.

De habitat en de groene corridors van de olifant beschermen

Zambia is de thuisbasis van de vierde grootste populatie olifanten van het continent. WWF werkt op het terrein op de bescherming van de migratiecorridors rond deze beschermde gebieden. Zo zorgen we dat olifanten toegang hebben tot essentiële hulpbronnen zoals water.

Man verzamelt monsters om de evolutie en migratie van olifanten te bestuderen

Wetenschappelijk onderzoek

WWF doet onderzoek naar de evolutie van populaties olifanten en naar hun migraties om de meest cruciale habitats eerst te beschermen.

Vraag/Antwoord over de olifant

De buitengewoon lange neus van de olifant heeft zich ontwikkeld tot een multifunctionele mobiele slurf. Ze gebruiken hem niet alleen om te ademen en te ruiken. Dankzij de beweeglijkheid van de slurf biedt het dezelfde mogelijkheden als onze armen en handen. Olifanten kunnen er voedsel (kluiten en takken) mee vangen, er water mee opzuigen en hun jongen verzorgen en baden – of beter gezegd douchen.

Volwassen Afrikaanse olifanten, zowel mannetjes als vrouwtjes, hebben meestal twee uitstekende, steeds groeiende snijtanden die meer dan 3 meter lang kunnen worden. Hun belangrijkste functie is zelfverdediging, vandaar dat ze ook de gepaste naam krijgen: slagtanden. Maar helaas zijn het net deze twee ivoren tanden die olifanten het grootste leed bezorgen en hun voortbestaan op aarde bedreigen door stroperij. Bij Aziatische olifanten hebben alleen de mannetjes slagtanden.

Hoewel de meeste Afrikaanse olifanten, zowel mannetjes als vrouwtjes, met slagtanden worden geboren, is dit niet altijd het geval. In sommige gebieden heeft tot wel 98% van de olifanten net geen slagtanden. Dit is te verklaren met de theorie van Darwin. Aangezien een van de grootste dreigingen voor olifanten stropers zijn – die op hun jagen voor hun ivoren slagtanden – is het een logisch gevolg dat de olifanten zonder slagtanden gespaard blijven, langer leven en zich meer kunnen voortplanten. Hun slagtandloze genen geven ze dan weer door aan hun nakomelingen.

De bosolifant is een van de twee Afrikaanse olifant soorten: het is de neef van de Afrikaanse savanneolifant. Maar de situatie voor de bosolifant – die als ernstig bedreigd is geclassificeerd – is bijzonder zorgwekkend. Hij leeft in Centraal-Afrika, een regio die kampt met extreme armoede. Wat heeft dat met de bosolifant te maken? Voor sommige mensen die hier leven, is de kans om ivoor te verkopen aan 150 tot 250 dollar per kilo (tien keer duurder dan in 2004) eentje die ze niet kunnen laten liggen. Zelfs wanneer dat betekent dat ze de meest barbaarse middelen moeten toepassen.

Dat hij de laatste reus op aarde is, zou al reden genoeg mogen zijn. Maar daarnaast is hij ook nog eens erg nuttig voor zijn omgeving. Deze “tuinman van de savanne” onderhoudt en stimuleert namelijk de biodiversiteit. In de bossen opent het grote dier plekken waarin de omgeving kan herstellen en gespecialiseerde soorten verder kunnen ontwikkelen. Recente studies tonen ook aan dat bosolifanten ervoor zorgen dat hun habitat beter koolstof kan opslaan. Hun aanwezigheid zorgt er namelijk voor dat langzaam groeiende bomen kunnen floreren, omdat ze vooral snelgroeiende boomsoorten eten en zo plaats maken voor de langzaam groeiende. Langzaam groeiende bomen bestaan uit hout met een grotere dichtheid wat dan ook meer koolstofmoleculen bevat en meer CO2 kan opslaan. Om elke dag weer deze belangrijke taken uit te voeren, vertrouwt de olifant op zijn slurf en gezonde eetlust, want hij verbruikt tot 300kg vegetatie per dag. Tenslotte zijn sommige tropische bomen afhankelijk van de olifant voor zaadverspreiding en ontkieming.

Onder bepaalde omstandigheden kan een olifant aanvallen of vluchten als hij zich bedreigd voelt. Het wordt dus pas gevaarlijk voor mensen, wanneer de ruimte van de olifant niet wordt gerespecteerd. In Afrika en Azië wordt het leefgebied van olifanten steeds meer vervangen door landbouw, zowel door kleine boeren als door de internationale agribusiness, voor bijvoorbeeld palmolie. Daardoor komen olifanten steeds vaker in contact met mensen, wat voor conflicten kan zorgen. Het WWF werkt er daarom hard aan om deze conflicten tussen mens en dier te voorkomen. Zo planten we bijvoorbeeld pepers die olifanten op afstand houden.

Naast zijn legendarische geheugen beschikt de olifant over een uitzonderlijke gevoeligheid en intelligentie, vergelijkbaar met die van apen en dolfijnen. Onderling communiceren ze met elkaar door middel van vocalisaties, geuren en gebaren. Bovendien is het een van de weinige soorten die zichzelf in een spiegel kan herkennen. De olifant kan ook samenwerken, gereedschap gebruiken en nieuwe taken leren. Tenslotte heeft de soort ook een hoge emotionele intelligentie. Dit betekent dat ze wel degelijk geraakt worden door het verlies van een geliefde of het lijden van een soortgenoot en medeleven kunnen tonen.

De illegale jacht op olifanten – stroperij – is nog steeds een van de drie belangrijkste bedreigingen voor het voortbestaan van de soort. De andere twee zijn de aantasting van zijn habitat en conflicten met de mens. Olifanten worden illegaal geslacht voor hun vlees, hun huid, maar vooral ook voor hun ivoor. Ivoor wordt namelijk op de zwarte markt verkocht voor 150 tot 250 dollar per kilo. Tussen de 20.000 en 30.000 olifanten worden jaarlijks door stropers gedood.

Hoe kan ik het verschil maken?

Dankzij jouw steun kunnen we ons werk verder zetten om de natuur te beschermen en te bouwen aan een wereld waarin de mens in harmonie leeft met de natuur. Een levende en veerkrachtige natuur die we vol trots kunnen doorgeven aan de generaties na ons. Er zijn heel wat manieren om samen in actie te komen!