De Europese bizon

Het grootste landzoogdier van Europa: dat is de Europese bizon. Toch stond deze zachtaardige reus op het randje van uitsterven. In het begin van de 20ste eeuw waren er nog maar 54 Europese bizons, en ze leefden allemaal in gevangenschap. Dankzij indrukwekkende natuurbehoudsinspanningen vind je nu weer bizons in 10 landen. En dat is prachtnieuws voor de Europese natuur, want als landschapsarchitecten houden deze mastodonten hun ecosystemen in evenwicht.

De Europese bizon

FAMILIE

Holhoornigen

Wetenschappelijke naam

Bison bonasus

POPULATIE

6.800 in 2020

DIEET

Planteneter (gras, takken, bladeren, schors, eikels, paddenstoelen)

VOORTPLANTING

Vrouwtjes zijn geslachtsrijp wanneer ze 3 à 4 jaar oud zijn, mannetjes op 5 jaar. Vanaf dan planten ze zich elk jaar voort, van het einde van de zomer tot het begin van de herfst.

HABITAT

Gematigde loofbossen

GROOTTE EN GEWICHT

Lengte: zo'n 290 cm
Hoogte: 185 tot 195 cm
Gewicht: 800 à 1.000 kg

GEBIED

Centraal- en Oost-Europa

STATUS

Bijna bedreigd

Wist je dat?

Landschapsarchitect

Al etend hebben bizons heel wat impact op de begroeiing. Ze eten wel 30 kg gras, schors en takken per dag! Zo creëren ze een lappendeken van beboste en open gebieden. Dat betekent dat ze een sleutelrol spelen in herwilderingsprocessen!

Wist je dat?

Recht uit de prehistorie

Tijdens het pleistoceen (dat is 900.000 jaar geleden), zwierf de steppewisent (Bison priscus, de voorouder van de Europese bizon) al door Eurazië. Op het einde van de laatste ijstijd (10.000 tot 15.000 jaar geleden) ontstond de bizon die we vandaag kennen, Bison bonasus.

Wist je dat?

Stofbaden

Bizons nemen graag stofbaden. Ze wroeten energiek in de grond en creëren zo zandkuilen. Van die kuilen maken wilde bijen, wespen, kevers, hagedissen en pionierplanten (dat zijn planten die kale gebieden als eerste innemen) maar al te graag gebruik.

Wist je dat?

Op het randje van uitsterven

Ooit doorkruisten bizonkuddes bijna het volledige Europese continent. Zelfs in België leefden er bizons, ja! Je vond ze tot in Azië. Door intensieve jacht en habitatvernietiging stierf de soort uit in het wild. In 1927 werd de laatste wilde Europese bizon gedood in de Kaukasus. Gelukkig leefden er nog enkele individuen in dierentuinen.

Wist je dat?

Vrouwen aan de top

Europese bizons zijn sociale dieren: ze leven in kuddes van zo'n 20 individuen, vooral jonge dieren en vrouwtjes. Aan het hoofd van de kudde? Een vrouwtje. Mannelijke bizons brengen het grootste deel van het jaar alleen of in kleine groepjes door.

Wist je dat?

Van kwetsbaar naar bijna bedreigd

Dankzij jarenlange inspanningen sterkten de bizonpopulaties stevig aan: in 2003 waren ze maar met 1.800, in 2020 telden we er al 6.800!

In december 2020 besloot IUCN (International Union for Conservation of Nature) de status van de Europese bizon dan ook te verlagen van 'kwetsbaar' naar 'bijna bedreigd'. De grootste populaties leven nu in Rusland, Wit-Rusland en Polen.

Bedreigingen voor de Europee bizons

Habitatversnippering en -degradatie

Bizons verliezen hun leefgebieden aan sneltempo. Daardoor worden populaties kwetsbaarder en raken ze van elkaar afgezonderd. In bepaalde gebieden worden de dieren ook vatbaarder voor ziektes.

Habitatversnippering en -degradatie

Wat doet WWF-België voor Europese bizons?

In het hart van de Roemeense Karpaten ligt het Țarcugebergte. Daar herintroduceert WWF, samen met Rewilding Europe en lokale gemeenschappen, Europese bizons sinds 2013. We bestuderen en beschermen er de dieren en hun leefgebied, en dat levert op. Intussen leven er al ruim 200 bizons, verspreid over 150.000 hectare wilde natuur.

Monitoring en onderzoek

Rangers van WWF houden een oogje in het zeil en verzamelen tegelijk data en genetische stalen. Zo krijgen we meer inzicht in de verplaatsingen, voedingsgewoontes, genetische diversiteit en populatiegrootte van de dieren. Dat helpt ons onze strategieën voor natuurbehoud op de lange termijn uit te werken. We gebruiken de informatie ook om het herintroductieprogramma te beoordelen, en om te zorgen dat de bizonpopulatie gezond en levensvatbaar blijft.

Harmonie tussen mens en bizon

Samenleven met grote dieren brengt uitdagingen met zich mee. Daarom werken we mee aan een efficiënt systeem om schade door bizons te voorkomen en te vergoeden. Zo kunnen mens en bizon in harmonie samenleven. Daarnaast ondersteunen we lokale economische initiatieven die met bizons te maken hebben. Doel: zorgen dat de lokale gemeenschappen trots zijn dat zij een rol spelen in het behoud van deze iconische soort.

Habitats beschermen via beleidswerk

We willen de bizon alle kansen geven in Roemenië, dus werken we mee aan een nationaal strategisch kader dat het behoud van de soort ondersteunt. Dat alomvattende, nationale plan bepaalt de doelen en concrete maatregelen die nodig zijn om de bizonpopulaties en hun leefgebieden op de lange termijn te beschermen en te beheren. Zo staan alle neuzen in dezelfde richting.

Hoe kan ik het verschil maken?

Dankzij jouw steun kunnen we ons werk verder zetten om de natuur te beschermen en te bouwen aan een wereld waarin de mens in harmonie leeft met de natuur. Een levende en veerkrachtige natuur die we vol trots kunnen doorgeven aan de generaties na ons. Er zijn heel wat manieren om samen in actie te komen!

Kom in actie

De Europese bizon