De diepzee lijkt wel een andere planeet: ze zit vol mysterie en intrige, en we weten er nog amper iets over. Ze vormt het oudste en grootste leefgebied op aarde, maar is ook een van de meest ontoegankelijke gebieden ter wereld. Er dringt geen licht in door, het is er muisstil, en de druk is er verpletterend. Alles gaat er traag en neemt veel tijd in beslag. Ondanks die uitdagende leefomstandigheden herbergt de diepzee een onvoorstelbare waaier aan soorten, en enkele van de meest broze en kwetsbare ecosystemen op aarde.
De diepzee strekt zich uit van de oceaanbodem tot op 200 m onder het wateroppervlak. Maar liefst 90% van de oceaan valt dus onder de noemer ‘diepzee’. De uitdagingen waarmee de oceaan kampt (klimaatverandering, overbevissing, vervuiling, verzuring, geluidsoverlast …) laten zich dan ook voelen in de diepzee, en bedreigen de wonderbaarlijke soorten en ecosystemen die ze huisvest.
Dan hebben we het nog niet gehad over de meest ingrijpende bedreiging die de diepzee boven het hoofd hangt. Diepzeemijnbouw: de ontginning van metalen op de bodem van de oceaan. Een destructieve industrie met onomkeerbare ecologische gevolgen.
Welke gevolgen zou diepzeemijnbouw hebben?
We hebben nog maar een fractie van de geheimen van de donkere diepzee ontrafeld. Toch vonden we er al een wonderbaarlijke diversiteit aan leefgebieden die unieke en mysterieuze soorten huisvesten.
Behalve die fantastische fauna vind je in de diepzee ook grote hoeveelheden metaalrijke mineraalvoorraden. Omdat die metalen – denk maar aan mangaan, koper, kobalt of nikkel – gebruikt worden voor tal van industriële en elektronische toepassingen (smartphones, elektrische auto’s, windturbines …), is er veel interesse voor diepzeemijnbouw.
Diepzeemijnbouw houdt in dat je die metalen gaat winnen uit de oceaan. Maar die ontginning zou de zeebodem grondig verstoren. Machines zouden sedimentpluimen veroorzaken die leefgebieden versmoren en dieren verstikken, met definitief biodiversiteitsverlies tot gevolg. Door het trage tempo in de diepzee zou de schade zich nooit kunnen herstellen binnen tijdspannes die wij als mens kunnen bevatten, als ze zich al ooit herstelt.
Diepzeemijnbouwschepen zouden sediment met giftige chemische stoffen en afvalwater terug in de oceaan storten. De mijnbouwoperaties zouden licht- en geluidsoverlast veroorzaken, en zo de communicatie van walvissen, dolfijnen en andere diepzeesoorten ernstig verstoren. Diepzeemijnbouw zou wetenschappelijke ontdekkingen en ontwikkelingen tegenhouden, want de oceaan bevat waardevolle informatie over hoe het leven op aarde ontstond. Bovendien zouden visvoorraden slinken, waardoor de belangrijkste proteïnenbron voor een miljard mensen in gevaar zou komen, net als de inkomstenbron van 200 miljoen mensen.
Dan hebben we het zelfs nog niet gehad over het klimaat. De oceaan absorbeert meer dan 30% van de wereldwijde CO2-uitstoot, en 93% van de overtollige hitte van het broeikasgaseffect. Ze is dus onze belangrijkste bondgenoot in de klimaatcrisis. Door diepzeemijnbouw zou de oceaan minder koolstof uit de lucht kunnen halen. En door de invasieve technieken zou koolstof die opgeslagen zit in de oceaanbodem, zelfs kunnen vrijkomen. De impact van diepzeemijnbouw zou dus wereldwijd ingrijpend zijn, en mogelijk zelfs onomkeerbaar.
Over dit onderwerp:
In Too Deep - WWF-rapport over diepzeemijnbouw (EN)
Beleidsstandpunt van WWF over diepzeemijnbouw (EN)
Wat doet WWF-België?
Moratorium op diepzeemijnbouw
Op dit moment is er nog geen diepzeemijnbouw in internationale wateren, maar dat zou binnenkort kunnen veranderen. WWF zet alles op alles om de ecologische rampen die diepzeemijnbouw zou veroorzaken, te voorkomen. Daarom ijveren we voor een moratorium. Dat houdt bijvoorbeeld in dat er geen diepzeemijnbouw mag plaatsvinden tot
- alle risico’s op milieu-, sociaal en economisch vlak bekend zijn;
- aangetoond is dat het mariene milieu effectief beschermd is en biodiversiteitsverlies voorkomen wordt;
- betrokken inheemse volkeren en gemeenschappen er goed geïnformeerd en vrijwillig mee instemmen;
- alle alternatieven uitgeput zijn.
Bijna 1.000 mariene wetenschappers en beleidsexperten ondertekenden de oproep tot een moratorium. 37 landen schaarden zich er al achter – België helaas (nog) niet.
Circulaire deeleconomie
WWF-België streeft naar een wereld zonder diepzeemijnbouw. En dat kan: we hoeven geen roofbouw te plegen op onze oceaan om te voldoen aan de noden van de industrie. Hoe? Door op grote schaal te investeren in de kringloop- en deeleconomie. Die steunt op drie belangrijke pijlers, die iedereen kan toepassen:
- herstellen en hergebruiken: zorg beter voor de spullen die je hebt, en geef ze een langer leven door te investeren in onderhoud en reparaties;
- minder verbruiken: vraag je – voor je iets koopt – altijd af of je het écht nodig hebt;
- recycleren: heb je thuis nog oude elektronica (zoals smartphones) liggen? Breng ze naar een recyclagepunt. Zo geef je de kostbare metalen die ze bevatten, een tweede leven!
Over dit onderwerp
WWF-brochure over diepzeemijnbouw en kringloopeconomie (EN)
WWF-rapport over duurzame batterijproductie (EN)
Hoe kan ik het verschil maken?
Dankzij jouw steun kunnen we ons werk verderzetten om de natuur te beschermen en te bouwen aan een wereld waarin de mens in harmonie leeft met de natuur. Een levende en veerkrachtige natuur die we vol trots kunnen doorgeven aan de generaties na ons. Er zijn heel wat manieren om samen in actie te komen!
Blijf op de hoogte van
het laatste nieuws over
natuur en dieren
Ik schrijf me in voor de nieuwsbrief
Ontdek al het WWF-nieuws op:
