Vandaag, op de Internationale Dag van de Biodiversiteit brengen we een nieuw rapport uit. Dat toont de spreidstand tussen de Belgische ambities en de reële uitgaven op het vlak van biodiversiteit, en geeft aanbevelingen om die kloof te overbruggen. De natuur staat meer en meer centraal in politieke discussies, burgers geven de natuur een steeds krachtigere stem. En wereldwijd klinkt de roep om daadkrachtig beleid dat onze leefomgeving beschermt, luider en luider. België heeft uitgesproken engagementen voor biodiversiteit. Om die waar te maken, moet ons land de financieringskloof dichten en zijn ambities omzetten in concrete acties.  

In dit nieuwe rapport ‘Onze natuur is goud waard: investeren in biodiversiteit, investeren in de toekomst’ berekenen we hoeveel geld België moet vrijmaken om zijn biodiversiteitsambities te realiseren. Het rapport schat dat de Belgische overheden 855,5 miljoen euro besteedden aan biodiversiteitsbeleid in 2020. 

België investeerde in 2021 en 2022 ook in klimaatadaptatie en biodiversiteit. Ons land maakte toen heel wat middelen vrij om waterschaarste en droogte te bestrijden, met als bekendste voorbeelden de Vlaamse Blue Deal en de Waalse Integrale Droogtestrategie. 

Wat is de kost van goed biodiversiteitsbeleid? 

Als ons land zijn verbintenissen wil nakomen en zijn ambities wil waarmaken, moet het jaarlijks ongeveer 603 miljoen euro meer investeren. Dat lijkt veel, maar dat bedrag moet in een globale context worden geplaatst: het vertegenwoordigt 0,13% van het Belgische bbp of 0,22% van de totale Belgische overheidsuitgaven in 2020. 

Het is ook vele malen kleiner dan de subsidies die ons land toekent aan praktijken die de natuur schaden: in 2020 gaf België bijna 13 miljard euro uit aan fossiele brandstofsubsidies, wat haaks staat op de ambities voor klimaat en biodiversiteit. 

Natuur is de investering waard  

Investeren in de natuur is geen luxe. Het verlies aan biodiversiteit en de ineenstorting van ecosystemen is een van de grootste bedreigingen voor de mensheid in het komende decennium. In België verkeert maar 4% van de natuurgebieden in een goede ecologische staat, en wereldwijd neemt de biodiversiteit in een alarmerend tempo af: sinds 1970 is 69% van de soortenpopulaties verdwenen. Dat heeft rechtstreekse gevolgen voor de drinkwatervoorziening, het klimaat, onze voedselzekerheid en ons welzijn.

‘Biodiverse ecosystemen zijn beter bestand tegen extreme weersomstandigheden en herstellen zich sneller. Investeren in biodiversiteit betekent investeren in schone lucht, water en voedsel, en helpt de klimaatverandering te bestrijden.’

Reine Spiessens, beleidsmedewerker biodiversiteit

Niets doen is duurder: het is tijd voor actie  

Een groot deel van de wereldeconomie – maar liefst 44 biljoen dollar – is afhankelijk van de natuur. Biodiversiteitsverlies, milieuvervuiling, overexploitatie van natuurlijke hulpbronnen en klimaatverandering zijn dan ook ernstige bedreigingen voor onze welvaart. Vooral de landbouwsector lijdt onder de gevolgen, want wereldwijd is meer dan 75% van de gewassen voor onze consumptie afhankelijk van bestuivers. 

De klimaatverandering zal ons steeds vaker blootstellen aan extreme weersomstandigheden. Na de overstromingen die ons land troffen in 2021, werd de materiële schade voor het Waalse Gewest geraamd op 2,8 miljard euro. Als zich in Vlaanderen een gelijkaardige ramp zou voordoen, zouden de kosten meer dan 8 miljard euro bedragen. Veel rivieren zijn zo ingrijpend veranderd dat ze overtollig regenwater niet meer kunnen opvangen. 

Rivierherstel zoals in de Limburgse Maasvallei, waar de rivier weer ruimte krijgt om te meanderen en te overstromen in uiterwaarden, helpt bij heftige regenval enorme hoeveelheden water te bufferen, en dus de achterliggende dorpen te beschermen. Nu investeren in een veerkrachtige natuurlijke omgeving die ons beschermt tegen de ergste gevolgen van extreem weer, is dus een slimme investering in onze toekomstige welvaart en ons welzijn. 

Belgen willen de natuur beschermen 

Steun voor deze maatregelen bestaat al. Burgers laten de stem van de natuur steeds luider klinken: meer dan 14.000 Belgen stuurden al rechtstreekse berichten naar de bevoegde ministers en Belgische Europarlementariërs waarin zij hun wens voor een ambitieuze natuurherstelwet kenbaar maakten.   

Burgers verenigen zich ook om te doen wat het beleid nalaat: lokaal in actie komen om de natuur in België te beschermen. Daarvoor kunnen ze rekenen onze steun, want de tweede editie van het ‘Fonds voor natuur bij ons’ is gelanceerd. In de eerste editie kregen 47 natuurprojecten financiële steun om voedselbossen aan te planten, gemeenschapstuinen aan te leggen, actie te ondernemen om onze bijen, padden of bevers te redden, kanalen en rivieren schoon te maken of natuurlijke vijvers aan te leggen.