De Europese bizon wordt vanaf 2027 ingezet als grote grazer in België. Dat kondigen WWF en partners vandaag aan in Nationaal Park Bosland, waar de komende maanden het terrein voor de bizon en een andere grote grazer voorbereid wordt. Met dit project willen we de wilde natuur – ‘procesnatuur’ – zich verder laten ontwikkelen in ons land, en grote grazers horen daarbij. Zo helpen we meteen ook mee om de Europese bizon als soort in stand te houden.

Het grootste zoogdier van Europa keert binnenkort terug naar ons land, na 1200 jaar afwezigheid! Dat is het geweldige nieuws dat we vandaag, samen met onze partners, hebben gedeeld in het Nationaal Park Bosland, waar de bizon binnenkort weer zal grazen in de weiden. Dit dier is de ontbrekende schakel voor een gezonde natuur.

Naast Europese bizons zullen ook wilde paarden een rol spelen in het verwilderingsproject in het Pijnven (Bosland, Hechtel-Eksel). De natuur krijgt er opnieuw de vrijheid om zich te ontwikkelen. Via verwildering en natuurlijke processen zal het landschap zich vormen door wind, water, planten en dieren, en niet door maaien of kappen.

Grote grazers zijn belangrijk voor de natuur omdat zij zorgen voor meer variatie in het landschap. Ze verspreiden via hun mest en vacht zaden en planten en zorgen voor een boost in de biodiversiteit. De Europese bizon (wisent) zorgt voor open plekken in dicht struikgewas, en brengt extra structuur en leven in het bos.

Living Planet Report 2024

We dragen met dit project ook bij aan het behoud van de Europese bizon – een soort die bijna uitgestorven was, maar die via Europese herintroducties opnieuw een toekomst krijgt. Kuddes van deze reuzen uit de prehistorie zwierven over bijna het hele Europese continent (en zelfs in België), tot in Azië. Maar intensieve jacht en de vernietiging van hun leefgebied deden de soort de das om. De laatste wilde bizon, het grootste zoogdier van Europa, werd in 1927 in de Kaukasus gedood.

In gevangenschap konden een aantal Europese bizons wel overleven, en sinds de jaren 1950 werden projecten opgezet voor het fokken, herintroduceren en verplaatsen van deze dieren. Met succes: uit het meest recente Living Planet Report (2024) van WWF blijkt dat de inspanningen om de soort er weer bovenop te krijgen, lonen.

In 1950 waren er in het wild 0 in Europa, in 2020 waren er, door beschermingsmaatregelen, kweek- en herintroductieprogramma’s, opnieuw zo’n 6.800. En uit een nieuwe telling uit 2023 blijkt dat het er intussen zo’n 8.225 zijn, verspreid over een tiental Europese landen (Polen, Roemenië, Wit-Rusland, Duitsland, Zwitserland, Slowakije, Oekraïne, Litouwen en Azerbeidzjan). In 2020 wijzigde de status van de soort op de rode lijst van de IUCN van ‘kwetsbaar’ naar ‘bijna bedreigd’.

Ontbrekende schakel

Binnen het project in Bosland leveren we met WWF de kennis en de expertise die we ontwikkelden via andere, gelijkaardige projecten met de bizon in het buitenland, waaronder Nederland, Denemarken, Duitsland en Roemenië. Via enkele GPS-halsbanden zal ook onderzocht worden hoe de grote grazers zich bewegen in het landschap en wat hun impact zal zijn op de fauna en flora. Bosland wordt een voorbeeld van hoe wilde natuur ook in België winst kan betekenen voor biodiversiteit en samenleving.

‘We zetten hier niet zomaar dieren uit. We herstellen een ontbrekende schakel in het ecosysteem. Bosland is een ideale plek voor dit project, en kan een inspirerend voorbeeld worden voor heel België. We brengen onze internationale ervaring en wetenschappelijke kennis samen om de natuurlijke processen te versterken, de biodiversiteit vooruit te helpen en de samenleving opnieuw dichter bij wilde natuur te brengen’, vertelt Pepijn T’Hooft, van WWF-België.

Succesverhaal

WWF-België droeg actief bij aan de herintroductie van de bizon in Europa, bijvoorbeeld in de Roemeense Karpaten, waar al meer dan twee eeuwen geen bizons meer waren gezien. In 2014 begonnen WWF en Rewilding Europe met de herintroductie van kleine groepjes van deze dieren. In tien jaar tijd werden meer dan 100 bizons uitgezet. De vele geboortes en de goede gezondheid van de groep getuigen van het succes van het project: er zijn er nu meer dan 300.

Het project is een van de mooiste overwinningen op het gebied van natuurbehoud in Europa. Een overwinning die niet alleen tot doel heeft om de diersoort van uitsterving te redden, maar ook om het hele ecosysteem ervan te laten profiteren.