Bij ons gespot: de grutto

Bij ons gespot: de grutto

De grutto (Limosa limosa) is na zijn overwintering in het Zuiden teruggekeerd naar ons land. Hoewel ze algemeen voorkomen in België, is de grutto-populatie in de loop der jaren steeds kleiner geworden. Dit is te wijten aan vervuiling en het verdwijnen van waterrijke gebieden. Samen met de fotograaf Michel d'Oultremont bestuderen we het fraaie silhouet van deze vogel die meer bekendheid verdient.

DEZE TEKST WORD JE AANGEBODEN IN SAMENWERKING MET MICHEL D’OULTREMONT – VOORTAAN HELPEN WE JE ELKE MAAND EEN ANDER DIER TE OBSERVEREN IN BELGIË TERWIJL JE DOOR DE NATUUR WANDELT. AAN DE HAND VAN DE SCHERPE BLIK VAN DE JONGE BELGISCHE DIERENFOTOGRAAF MICHEL D’OULTREMONT, DIE MEERMAALS INTERNATIONAAL BEKROOND WERD, LATEN WE JOU DE ONGELOOFLIJKE DIVERSITEIT EN SCHOONHEID BEWONDEREN DIE ONS OMRINGT.

Portrait Michel d'Oultremont
Michel d'Oultremont

Een portret van de grutto: een bedreigde trekvogel

De grutto (Limosa limosa) is een trekkende kustvogel: een kleine steltloper, minder dan een halve meter lang, die vooral voorkomt in drassige gebieden. Met zijn lange snavel en hoge poten kan hij gemakkelijk aan de kleine ongewervelden die in de waterrijke gebieden leven. Naast dit karakteristieke silhouet heeft de grutto een klein oranje slabbetje dat hem in één oogopslag herkenbaar maakt.

"Ik hou van het elegante silhouet van de grutto en zijn gedrag, met zijn trage vlucht. Ik vind dat hij meer aandacht verdient, omdat hij veel te lijden heeft onder menselijke activiteiten. Veel meer dan andere soorten. Het is triest, natuurlijk, want hij heeft hier niet om gevraagd", legt fotograaf Michel d'Oultremont uit.

In België kan je hem zien vanaf de lente totdat hij tijdens de herfst weer vertrekt. Vooral in polders langs de kust, maar ook in vijvers, moerassen en weilanden. Hij is bijzonder gevoelig voor veranderingen in het landschap. Als gevolg daarvan is zijn populatie in vrije val.

"Ik heb een dramatisch verschil gezien in slechts een paar jaar. Tien jaar geleden, toen ik voor het eerst grutto's begon te fotograferen, zag ik er 30, soms 50 op een dag. Nu, in diezelfde gebieden, is het niet ongewoon dat ik er helemaal geen zie."

Michel d'Oultremont
Barge à queue noire

Gezien in mei: Kleine grutto's komen uit het ei

Grutto's keren terug van een lange winterreis: soms zakken ze af naar Senegal om er de koudste maanden door te brengen. Terug thuis, beginnen ze te paraderen.

Ze leven het grootste deel van het jaar in groep: van een twintigtal individuen tot enkele duizenden! Maar vanaf het paringsseizoen en tot de jongen onafhankelijk worden, is het ieder voor zich. De mannetjes worden dan erg territoriaal: zij verdedigen met hand en tand het kleine gebied dat zij met hun wijfje delen. "Momenteel zijn ze niet gesteld op buren. In tegenstelling tot bijvoorbeeld meeuwen, wier nesten dicht opeen zitten," voegt Michel toe.

Barge à queue noire

Grutto's gaan op zoek naar een kleine holte in de grond in het gras waar ze hun eieren leggen. In mei worden de jongen geboren.

De soort nestelt: dit betekent dat de jongen één of twee dagen na de geboorte het nest verlaten, zoals ganzen. Ze volgen hun moeder en gaan snel zelf op zoek naar voedsel. Vrouwtjes en mannetjes brengen hun jongen samen groot, want het gevaar is nooit ver weg.

In deze tijd van het jaar vormen de roofdieren de grootste bedreiging: marters en vossen doen zich tegoed aan het jonge vlees. "Maar de ouders zijn erg beschermend over hun kroost, net zoals de ganzen. Ze kunnen je aanvallen als je niet uit hun gebid blijft. Daarom moet je ze in mei vanop een grote afstand in het oog houden, om ze niet te storen," legt Michel d'Oultremont uit.

Begin oktober zijn de kuikens sterk genoeg voor de lange reis die hen te wachten staat. Ze trekken naar het zuiden en komen een paar maanden later terug om hun eieren te leggen.

Hoe de grutto beschermen

Om de grutto te beschermen is een collectief bewustzijn nodig. "Het beschermen van de grutto is dan ook meer een taak voor de gemeenten. Grutto's hebben waterrijke gebieden nodig, dus moeten ze beschermd worden. Er is niets wat je zelf kunt doen: je kunt ze niet voeden, je kunt ze niet lokken. In feite is het het beste om ze met rust te laten en ze van een verre afstand te observeren.

Inderdaad, ze zijn niet erg schuw. Het is dus aan ons om ze van op een afstand te observeren, om ze niet te storen."

Barge à queue noire

Grutto in beeld: het gevecht tussen de mannetjes

"Als ik grutto's wil fotograferen, ga ik liggen en camoufleer mezelf in een weiland en laat ik hen beslissen of ze dicht bij mij komen of niet. Dankzij deze voorzichtigheid, komen ze soms tot op drie meter van mij; maar ik stoor ze niet.

Voor deze foto richtte ik me op het tegenlicht, om het silhouet van de vogels te krijgen. De zon was al op, en ze begonnen te schreeuwen. Het is een typisch gevecht tussen twee mannetjes die om elkaars territorium vechten. Ze vliegen, ze pakken elkaars snavel vast, ze springen omhoog. Totdat een van hen opgeeft, dan wint de ander," verklaart Michel d'Oultremont.

Barge à queue noire
Wil je op de hoogte blijven van onze acties ?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

MICHEL D'OULTREMONT, DIERENFOTOGRAAF
DE WAALS-BRABANTSE DIERENFOTOGRAAF MICHEL D’OULTREMONT HEEFT EEN ZWAK VOOR WILDE DIEREN. AL VAN KLEINSAF AAN MAAKT HIJ FOTO’S VAN WILDE DIEREN, ZONDER ZE BIJ TE WERKEN. ZIJN WERK IS VERSCHENEN IN DE MEEST PRESTIGIEUZE DIERENMAGAZINES EN WERD INTERNATIONAAL BEKROOND MET ONDER MEER DE ‘RISING STAR AWARD’ VAN DE WILDLIFE PHOTOGRAPHER OF THE YEAR AWARDS, DIE HIJ TWEEMAAL IN DE WACHT WIST TE SLEPEN. VOORTAAN WERKT HIJ SAMEN MET WWF OM DE STERREN VAN ONS WILDLEVEN TE ONTDEKKEN EN OM IEDEREEN AAN TE MOEDIGEN DEZE KWETSBARE EN PRACHTIGE NATUUR TE BESCHERMEN DIE ONS OMRINGT.