Je kan hem in één oogopslag herkennen aan zijn zwarte en gouden veren, maar toch is de geoorde fuut eerder onbekend. In het voorjaar keert de kleine visser terug uit het Zuiden, waar hij de winter heeft doorgebracht met zijn kolonie. De Belgische fotograaf Michel d’Oultremont laat ons kennismaken met deze duikkampioen.

Deze tekst word je aangeboden in samenwerking met Michel d’Oultremont – Voortaan helpen we je elke maand een ander dier te observeren in België terwijl je door de natuur wandelt. Aan de hand van de scherpe blik van de jonge Belgische dierenfotograaf Michel d’Oultremont, die meermaals internationaal bekroond werd, laten we jou de ongelooflijke diversiteit en schoonheid bewonderen die ons omringt.

Het portret: De geoorde fuut, de onbekende visser

De geoorde fuut is een vissende trekvogel. Met andere woorden: hij duikt om zijn voedsel te vinden. En dat doet hij als een échte professional! “Wat ik ongelofelijk vind aan de geoorde fuut is hoelang hij onder water kan blijven. Hij kan mij zo een hele dag bezighouden. Want wanneer hij duikt, weet je nooit waar en wanneer hij terug boven zal komen. Bovendien kan dat enkele minuten duren. Je denkt dat hij de ene kant op gaat en drie minuten later komt hij plots achter je rug tevoorschijn… En niemand die begrijpt hoe hij dat voor elkaar krijgt,” lacht Michel d’Oultremont.

Hij is kleiner en veel minder alomtegenwoordig dan de wilde eend, maar is gemakkelijk te identificeren aan zijn zomers verenkleed: In de zomer is hij bijna volledig zwart met gouden veren die vertrekken vanuit zijn knalrode ogen. In de winter verliest hij dit prachtige kleurenpalet.

De fuut is geen kieskeurige eter, integendeel, hij geniet het meest van een gevarieerde voeding: larven, salamanders, insecten en zelfs kleine vissen. Om elk seizoen opnieuw genoeg variatie te blijven vinden, migreert hij in de winter. Soms daalt hij af in Spanje of zelfs Afrika om vervolgens weer terug te keren in het voorjaar.

Naast een uitgebreid menu heeft de fuut nog meer eisen. Zo zoekt hij wateren op die minstens een meter diep zijn om zich in te nestelen. “Deze hoge eisen zijn de grootste vijand van de geoorde fuut. De perfecte plek vinden voor zijn nest is absoluut geen lachertje.”

De geoorde fuut leeft in kolonies van tot wel 40 koppels. “Het is ongelofelijk hoeveel sociale interacties deze vogel heeft. Jammer genoeg verstoppen ze zich vaak in het riet, waardoor je ze niet allemaal tegelijk kan zien.”

Voor de rest weten we nog steeds erg weinig over deze kleine vogel. “Niemand weet écht wie hij is of soms zelfs dat hij bestaat. Maar dat maakt hem niet minder magnifiek. Hij is dan ook meer dan welkom in ons Belgische landschap!”

Gespot in april: De geoorde fuut op zijn paringsplatform

In april is het tijd voor de liefde. Dan trekt deze exclusieve vogel eropuit om zijn match te vinden voor het paarseizoen. “Hij kan erg jaloers worden wanneer een mannetje in de buurt van zijn vrouwtje komt! Het kan zelfs leiden tot een gevecht. De soort is namelijk erg territoriaal, ondanks het feit dat ze in kolonies leven.” Zodra het koppel is gevormd, kiezen ze een drijvend platform van planten uit om op te kunnen paren. 

Na de liefde, volgt het bouwen van het nest. De geoorde fuut legt maar één keer per jaar eieren. Dat gebeurt steeds rond mei, in juni komen ze uit. 

De geoorde fuut beschermen

Er is niet veel dat we kunnen doen om de geoorde fuut te beschermen. Wat we wel weten is dat de vogel vrij diepe moerassen nodig heeft, met rietvelden of andere plantengroei. En dat hij een grote variatie aan voeding moet kunnen vinden. Dat is geen al te groot probleem, er is bijvoorbeeld nog geen nood aan de kunstmatige aanvulling ervan.

“Het beste wat we kunnen doen, is de geoorde fuut niet storen. Voor de rest is er niet echt advies dat ik kan geven, vooral omdat we zijn behoeften nog niet helemaal begrijpen. Er zijn jaren dat hij zich op dezelfde plaats nestelt, andere jaren dan weer niet. En we weten simpelweg niet waarom.” Het belangrijkste is dan ook dat we ervoor zorgen dat deze moeras- en watergebieden beschermd en behouden worden. Alleen zo kan de geoorde fuut, maar ook honderden andere soorten, een volwaardig leefgebied terugvinden in België.

De foto van de geoorde fuut: geïmproviseerde achtergrondverlichting

“Dit beeld heb ik per toeval gemaakt! Ik was in een moeras waar ik amper iets kon vinden: geen futen, geen ganzen, zelfs geen eenden. De dag kwam op zijn einde en de laatste zonnestralen weerkaatsten op het water. Om terug te keren naar mijn tent, moest ik nog een kwartier met mijn vislaarzen door het water lopen. Het begon stilaan donker te worden en onderweg verscheen hij plotseling op tien meter van mij vandaan. In alle haast heb ik mijn camera bovengehaald zonder aanpassingen te maken aan de instellingen. Daar had ik geen tijd voor! Gelukkig waren de instellingen perfect. Ik kon amper drie foto’s maken eer hij wegdook. Ik heb hem niet meer zien bovenkomen…,” herinnert Michel d’Oultremont zich.

MICHEL D'OULTREMONT, DIERENFOTOGRAAF
DE WAALS-BRABANTSE DIERENFOTOGRAAF MICHEL D’OULTREMONT HEEFT EEN ZWAK VOOR WILDE DIEREN. AL VAN KLEINSAF AAN MAAKT HIJ FOTO’S VAN WILDE DIEREN, ZONDER ZE BIJ TE WERKEN. ZIJN WERK IS VERSCHENEN IN DE MEEST PRESTIGIEUZE DIERENMAGAZINES EN WERD INTERNATIONAAL BEKROOND MET ONDER MEER DE ‘RISING STAR AWARD’ VAN DE WILDLIFE PHOTOGRAPHER OF THE YEAR AWARDS, DIE HIJ TWEEMAAL IN DE WACHT WIST TE SLEPEN. VOORTAAN WERKT HIJ SAMEN MET WWF OM DE STERREN VAN ONS WILDLEVEN TE ONTDEKKEN EN OM IEDEREEN AAN TE MOEDIGEN DEZE KWETSBARE EN PRACHTIGE NATUUR TE BESCHERMEN DIE ONS OMRINGT.