Scherpe klauwen, een krachtige snavel, een doordringende blik... Dankzij zijn elegante vormen en imposante bouw, is hij net zo indrukwekkend als de adelaar. Deze roofvogel, die zeer gekend is in België, kan je in alle seizoenen waarnemen, zowel in het wild als in de stad. Wil je meer te weten komen over de buizerd? Wil je weten hoe je hem kan fotograferen en beschermen? Dan ben je hier aan het juiste adres!

Deze tekst word je aangeboden in samenwerking met Michel d’Oultremont – Voortaan helpen we je elke maand een ander dier te observeren in België terwijl je door de natuur wandelt. Aan de hand van de scherpe blik van de jonge Belgische dierenfotograaf Michel d’Oultremont, die meermaals internationaal bekroond werd, laten we jou de ongelooflijke diversiteit en schoonheid bewonderen die ons omringt.

1. Een portret: de kracht van de buizerd

De buizerd is een van de meest voorkomende roofvogels in onze regio. Men vindt ze aan de kust, op het platteland en zelfs in de steden. In tegenstelling tot vele andere is hij overdag actief, en dus zeer gemakkelijk waar te nemen. Bovendien is zijn spanwijdte nogal indrukwekkend: als de vleugels uitgespreid zijn, kan hij een lengte bereiken van ongeveer 1,1 tot 1,2 meter!

“Ik hou van de buizerd omdat het een vogel is die kracht uitstraalt: het is onze eigen adelaar, en daar hou ik van. Als hij aanvalt, kun je de kracht van z'n poten en z'n snavel zien. Ik zie hem een beetje als de vos, maar dan in een vliegende versie”, zegt Michel d’Oultremont.

De buizerd en zijn kleuren… geen vreemde vogel

Zijn kleur varieert van zuiver wit tot zeer donkere tinten, deze verschillen tussen de verenkleedjes zijn typisch voor de soort. "Een ding dat alle buizerds gemeen hebben is dat de meeste een mooie 'V' op hun borst hebben”, verduidelijkt Michel. Een ander onderscheidend kenmerk, waardoor hij onmogelijk te verwarren is met de rode of zwarte wouw, is zijn afgeronde staart. Hij is ook vrij kort, in tegenstelling tot die van de kiekendief.

Op jacht met de buizerd

Dankzij zijn scherp zicht is de buizerd een uitstekende jager. “Hij eet bijna uitsluitend kleine zoogdieren, zoals woelmuizen, ratten of veldmuizen. Af en toe vult hij zijn dieet aan met insecten, zoals kevers of regenwormen. Hij jaagt echter bijna nooit op vogels, die te snel voor hem zijn”.

Een echte nestkraker

Hun nest bestaat uit een grote stapel takken. "Een beetje zoals een ooievaarsnest, maar kleiner. Soms nestelt hij zich ook clandestien in het nest van een kraai of een raaf."

2. Gespot in februari: de buizerd kan een aaseter worden

De buizerd past zich goed aan in een veranderende omgeving. In alle seizoenen is de kans groot dat je binnen het uur een buizerd ziet als je aan de rand van bossen of velden blijft. Maar ze gedragen zich niet hetzelfde in de zomer als in de winter.

"In de zomer kun je ze zien draaien in de lucht; ze maken gebruik van thermiek, d.w.z. kolommen warme lucht. Hierdoor, verbruiken ze bijna geen energie. Deze techniek wordt ook gebruikt door paragliders. Maar de winter is ingewikkelder voor hen: vliegen maakt hen moe, en het is moeilijker om voedsel te vinden.

De buizerd verkiest om neer te strijken en roerloos te blijven. In de winter wordt hij daarom vaak gezien op zitstokken in velden, wachtend op de geringste beweging die een potentiële prooi zal maken.”

In de winter, wanneer kleine zoogdieren minder vaak tevoorschijn komen, kiest de buizerd voor aas. "Dit is vooral het geval wanneer het sneeuwt. De kleine zoogdieren bewegen zich in de sneeuw, waardoor hij ze niet meer kan zien. Daarom zoekt hij dode dieren langs de kant van de weg of in het bos." zegt Michel d'Oultremont.

Bescherm de buizerd

In België doet de buizerd het over het algemeen goed. Er zijn veel zitstokken voor hem voorzien. "Het is een vriend van de boeren en de landbouw: hij helpt om het veld te ontdoen van kleine zoogdieren die de gewassen zouden kunnen beschadigen," legt Michel uit. Maar desondanks dat hij aan bovenaan de voedselketen staat, kan hij nog steeds gemakkelijk worden vergiftigd.

"Zijn prooi, of het nu muizen, ratten of woelmuizen zijn, worden vaak vergiftigd. En als hij één vergiftigd dier eet, kan hij dit nog verwerken, maar 15 vergiftigde prooien worden hem fataal.

Er zijn ook mensen die karkassen vergiftigen om roofdieren zoals buizerds of vossen te doden. Dit is natuurlijk illegaal: de buizerd is een roofvogel en als zodanig wettelijk beschermd. Maar dat weerhoudt mensen met slechte bedoelingen niet.”

Als je de buizerd wil helpen en observeren, kun je, als je een tuin hebt, een grote T-vormige houten zitstok plaatsen.

In de stad, is er geen manier om de buizerd waar te nemen: je moet geluk hebben! Het is een roofvogel die bang is voor mensen. Daarom is hij moeilijker te spotten en te benaderen dan een dier zoals de eekhoorn of de gaai.

De foto

“Afgelopen februari, ben ik naar Libramont geweest. Ik had een dode vos aan de kant van de weg gevonden, die helaas was aangereden door een auto. Dit soort karkas trekt veel buizerds aan, maar als ik het daar laat liggen, kunnen ze op hun beurt geraakt worden. Dus verplaatste ik het karkas en bouwde er een goed gecamoufleerde schuilplaats voor. Na slechts een paar uur, kwamen drie buizerds om te eten.

Ik was goed verstopt, dus ze waren niet bang voor me. Ik heb ze een week lang kunnen observeren en fotograferen, totdat ze het vossenkarkas helemaal hadden opgegeten.”

Extra: met kinderen in de natuur

Het is niet ongewoon om braakballen te vinden op de bodem van zitstokken, elektriciteitspalen of nesten. "Alle roofvogels maken braakballen. Hun spijsverteringsstelsel verwijdert wat zij niet verteren van zoogdieren: haar en beenderen, die zij regelmatig uitbraken in een braakbal", legt Michel uit.

Met een beetje water, een pincet en wat geduld kunnen de kinderen de kleine botjes uit elkaar halen en ontdekken welke zoogdieren de roofvogel heeft gegeten en opgebraakt.

MICHEL D'OULTREMONT, DIERENFOTOGRAAF
DE WAALS-BRABANTSE DIERENFOTOGRAAF MICHEL D’OULTREMONT HEEFT EEN ZWAK VOOR WILDE DIEREN. AL VAN KLEINSAF AAN MAAKT HIJ FOTO’S VAN WILDE DIEREN, ZONDER ZE BIJ TE WERKEN. ZIJN WERK IS VERSCHENEN IN DE MEEST PRESTIGIEUZE DIERENMAGAZINES EN WERD INTERNATIONAAL BEKROOND MET ONDER MEER DE ‘RISING STAR AWARD’ VAN DE WILDLIFE PHOTOGRAPHER OF THE YEAR AWARDS, DIE HIJ TWEEMAAL IN DE WACHT WIST TE SLEPEN. VOORTAAN WERKT HIJ SAMEN MET WWF OM DE STERREN VAN ONS WILDLEVEN TE ONTDEKKEN EN OM IEDEREEN AAN TE MOEDIGEN DEZE KWETSBARE EN PRACHTIGE NATUUR TE BESCHERMEN DIE ONS OMRINGT.