234 nieuwe soorten ontdekt in Zuidoost-Azië
234 nieuwe soorten ontdekt in Zuidoost-Azië
Een hagedis met een naam die wel uit Game of Thrones lijkt te komen, een krokodilsalamander die op grote hoogte leeft, een zoetwatervis die geen onbekende is voor aquaristen en een adder met wimpers: maak kennis met enkele van de 234 soorten die wetenschappers in 2023 beschreven in de Mekongregio, in Zuidoost-Azië. De biodiversiteit monitoren in de gebieden waar we actief zijn is een belangrijk onderdeel van succesvolle natuurbescherming, bedankt dat je ons hierbij steunt.
Nog maar twee weken geleden vertelden we je over de 742 nieuwe soorten die in het Congobekken ontdekt werden. En nu hebben we alweer vreugdevol nieuws; deze keer uit de Mekongregio.
Dat gebied in Zuidoost-Azië omvat Cambodja, Laos, Myanmar, Thailand en Vietnam, en staat wereldwijd bekend als biodiversiteitshotspot. Het huisvest dan ook iconische dieren zoals Aziatische olifanten, tijgers en reuzenzoetwaterpijlstaartroggen (zoek ze maar eens op, je zal niet teleurgesteld zijn!).
Bepaalde delen van de Mekongregio zijn zo afgelegen dat er zelden mensen komen. Een ware goudmijn voor wetenschappers die nieuwe soorten willen ontdekken, dus! Elk jaar leren we meer over wat er allemaal leeft in dat wonderbaarlijke gebied. In 2023 maakten we kennis met maar liefst 234 nieuwe plant- en diersoorten, waaronder 173 vaatplanten, 26 reptielen, 17 amfibieën, 15 vissen en drie zoogdieren. In het rapport dat WWF vandaag uitbrengt, bundelen we het werk van honderden wetenschappers van universiteiten, natuurbehoudsorganisaties en onderzoeksinstellingen uit alle uithoeken van de wereld.
Hoe ontdek je nieuwe soorten?
De soorten in dit rapport werden op allerlei manieren ontdekt.
Sommige soorten vinden wetenschappers tijdens hun werk op het terrein. De bewijzen die ze verzamelen, kunnen daarna wel (tientallen) jaren in natuurhistorische musea of botanische tuinen doorbrengen vóór ze als nieuwe soort worden geïdentificeerd.
Daarnaast komen er nieuwe soorten aan het licht door de handel in bijvoorbeeld orchideeën en aquariumvissen. Jedsada Taweekan werkt als Regional Illegal Wildlife Trade Program Manager bij WWF in de Mekongregio en vertelt waarom dat zo belangrijk is: 'We moeten die soorten beschrijven én begrijpen. Anders zou overexploitatie ze kunnen doen verdwijnen nog voor we ze in de natuur hebben kunnen identificeren.'
Tot slot zijn er ook gepassioneerde burgers die nieuwe soorten ontdekken. Dat gebeurde bijvoorbeeld in Myanmar: lokale natuurliefhebber Paing C. S. stuurde foto's op in het kader van het NSCI-initiatief (Native Species Conservation and Identification).
Je leest het: een waaier aan mensen die conventionele of buitengewone methodes gebruikten, zorgden samen voor deze ontdekkingen. Nieuwe soorten beschrijven is dus niet enkel voor de wetenschappelijke elite!
Enkele voorbeelden
Bij elke nieuwe soort hoort een boeiend verhaal. We geven je graag een voorproefje!
Laodracon carsticola, endemisch reptiel uit Laos
Met zo'n naam lijkt deze 'karstdraakhagedis' wel uit Game of Thrones te zijn ontsnapt. Deze meestervermommer behoort trouwens niet enkel tot een nieuwe soort, maar zelfs tot een nieuw geslacht! Een lokale gids spotte het dier tijdens een tokkelbaantrip, op 50 à 70 meter boven het zeeniveau.
Trimeresurus ciliaris, reptiel uit Thailand en Maleisië
Deze slang werd voor het eerst gespot in de kalkformaties van een nationaal park in het zuiden van Thailand. Door de kenmerkende schubben boven zijn ogen, lijkt het wel alsof hij wimpers heeft.
Uropsilus fansipanensis, endemisch zoogdier uit Vietnam
Onderzoekers waren aan het werk op de flanken van de Fansipanberg, in het noordwesten van Vietnam, toen ze op 3.000 meter hoogte op deze spitsmuismol stootten. De Fansipanberg is de hoogste berg van het Indochinese schiereiland. Hooggebergten vormen een soort van ‘eilanden in de lucht’: ze zijn fysiek afgescheiden van andere gebieden. Daardoor kunnen populaties opgesplitst raken en zich ontwikkelen tot verschillende soorten. Waarschijnlijk ontstond de spitsmuismol van Fansipan dus omdat hij van zijn soortgenoten afgescheiden raakte.
Physoschistura mango, endemische vis uit Myanmar
Deze roze modderkruiper is geen vreemde voor aquarialiefhebbers, maar de wetenschap had de soort nog niet beschreven. Bij deze!
Curcuma ubonensis, plant uit Thailand (komt misschien ook voor in Vietnam)
De wortels van deze gembersoort ruiken naar ... mango!
Chiloschista quangdangii, endemische plant uit Vietnam
Deze bladloze orchidee is al te koop op markten. Helaas is de soort dus waarschijnlijk al bedreigd door overexploitatie.
Tylototriton ngoclinhensis, endemische amfibie uit Vietnam
Deze feloranje krokodilsalamander leeft op 1.800 tot 2.300 meter boven het zeeniveau – dat is véél hoger dan andere krokodilsalamanders.
Rijke maar bedreigde biodiversiteit
Dat de Mekongregio een uitzonderlijk rijke biodiversiteit heeft, lijdt geen twijfel: sinds 1997 zijn er 3.624 nieuwe soorten ontdekt. We moeten dus alles doen wat we kunnen om deze natuurlijke rijkdom te beschermen tegen menselijke bedreigingen, zoals habitatverlies, overexploitatie en klimaatverandering.
'De wetenschap kent deze nieuwe soorten nog maar een jaar, maar ze leven al millennia in de unieke habitats van de Mekongregio', vertelt Chris Hallam, Regional Lead Wildlife bij WWF in Azië-Pacific. 'Elk van hen vormt een essentieel puzzelstuk van een gezond, functioneel ecosysteem; een pronkstuk van het rijke natuurlijke erfgoed van de Mekongregio.'
Helaas verdwijnen veel van deze soorten nog voor we ze kunnen ontdekken. Of staan ze meteen na hun ontdekking al op de rode lijst van bedreigde soorten.
Deze planten en dieren zijn niet alleen boeiend omdat ze nieuw zijn voor de wetenschap; ze kunnen ook leiden tot farmaceutische ontdekkingen. Want zoals je vast weet, komt de overgrote meerderheid van onze geneesmiddelen uit de natuur.
WWF wil dus koste wat het kost voorkomen dat soorten verloren gaan. Daarom werken we nauw samen met lokale gemeenschappen, wetenschappers, overheden en andere partners om ze beter te begrijpen en te beschermen, en tegelijk belangrijke bedreigingen te bestrijden, zoals de illegale handel in wilde dieren en overexploitatie.