De toekomst van de wolf in België veiligstellen

De onverwachte terugkeer van de wolf

Enkele jaren geleden dook de wolf terug op in België. De wolf is een roofdier en staat aan de top van de voedselketen. Zijn terugkeer kan een belangrijke rol spelen in het evenwicht van onze ecosystemen. Hoefdieren zullen bv. geneigd zijn om plaatsen waar ze niet snel kunnen vluchten – bijvoorbeeld plekken waar veel omgevallen bomen liggen – te mijden. Zo krijgen jonge planten en struiken daar de kans om te groeien. De wolf helpt de biodiversiteit in België dus vooruit, maar zijn terugkeer is niet zonder obstakels. Conflicten met de mens en de versnippering van de Belgische natuur staan in de weg van een terugkeer op lange termijn. Meer dan een eeuw geleden verdween de wolf van het Belgische grondgebied, maar de mythe van de ‘grote boze wolf’ zit diep ingebakken in onze cultuur. Na al die tijd is het Belgische landschap erg veranderd en versnipperd, en is de mens vergeten hoe met de wolf samen te leven.

(Opnieuw) leren samenleven met de wolf: WWF in actie

WWF sensibiliseert de Belgische bevolking om de soort beter te leren kennen, en doet voorstellen voor beleid dat zorgt dat de wolf zich voor lange tijd in ons land kan vestigen.
Het project voor de bescherming van de wolf steunt op drie pijlers:

• Conflictpreventie: om mens en wolf beter te laten samenleven, moeten we de conflicten beperken. We hebben daarvoor, in samenwerking met Natuurpunt en Natagora, het ‘Wolf Fencing Team Belgium’ opgericht. Het team bestaat uit vrijwilligers die veehouders informeren over preventieve maatregelen, en hen helpen met de uitvoering ervan om aanvallen van wolven op hun vee te voorkomen. Omdat de vraag naar wolfwerende omheiningen erg hoog is, hebben we hulpmiddelen ontwikkeld waarmee veehouders zelf aanpassingen kunnen doorvoeren. Het team vormt ook de tussenschakel tussen veehouders en de Belgische overheid, zodat zij efficiënter kunnen communiceren over hun noden. 
• Samenwerking: WWF-België is lid van het Wolvenplatform van de Vlaamse regering en van het ‘Réseau Loup’ van de Waalse regering. Dankzij onze betrokkenheid in die netwerken kunnen we het wolvenbeheer van de overheid op de voet volgen, internationale ervaringen uitwisselen en alle betrokken partijen aanmoedigen om actief mee te werken. Intussen is er de nodige wetgeving voor een duurzame terugkeer van de wolf. Er zijn wel nog verbeterpunten.
• Communicatie en educatie: WWF zet in op communicatie en educatie om de kennis over en de aanvaarding van de wolf bij het grote publiek te vergroten, bijvoorbeeld met de Wolf Expo.

Hoe moet het verder? Aandacht voor ‘connectiviteit’

Tussen de leeftijd van zes maanden en twee jaar gaan jonge wolven op zoek naar een nieuw territorium om een eigen roedel te stichten. Daarvoor leggen ze probleemloos 300 km af. België ligt op het kruispunt waar de verschillende genetische lijnen van de soort in Europa elkaar ontmoeten. Intussen hebben we in België twee (en binnenkort misschien drie) roedels, en verschillende zwervende wolven.

Maar de natuur in ons land behoort helaas ook tot een van de meest gefragmenteerde ter wereld. Daarom moeten we natuurlijke gebieden met elkaar verbinden. Zo kunnen wolven en andere wilde dieren zich vrijer bewegen van het ene naar het andere natuurlijke gebied binnen hun territorium zonder het slachtoffer te worden van het wegverkeer. 

De wolf leert ons dat de natuur zich niet laat begrenzen. Hij kan een belangrijke rol spelen in het evenwicht van onze ecosystemen, en biedt ons de kans om de natuur opnieuw te omarmen.