Brussel, 10 juli 2018 – Minister Marghem en de federale inspectiedienst hebben vandaag de resultaten voorgesteld van hun inspecties van de handel in wilde dieren, planten en afgeleide producten, zoals hout. WWF staat positief tegenover de geleverde inspanningen van de overheid om met gerichte acties de illegaliteit van deze handel aan te pakken, en vraagt om hun continuïteit te garanderen en verder te versterken in de komende jaren. Want er is nog meer werk aan de winkel op vlak van handhaving van de wetgeving bij de douanediensten, politie, lokale inspecteurs en de magistratuur. Samenwerking, coördinatie en monitoring op al deze niveaus binnen een strategische visie zijn noodzakelijk om het probleem van illegale handel met succes aan te pakken in België. 

Illegale handel in wilde soorten 

De internationale handel in wilde dieren en planten is een lucratieve industrie, die geschat wordt op meerdere miljarden euro per jaar. Door onvoldoende handhaving van de regelgeving bedreigt het echter in toenemende mate de biodiversiteit, volksgezondheid en socio-economische stabiliteit van landen. Het is dus in het belang van overheden om dit probleem streng aan te pakken. Ook in België gebeurt handel in wilde dieren en planten op een significante schaal, en illegaliteit is nooit veraf. In ons land zijn dus ook kordate inspecties en vervolgacties noodzakelijk. De vandaag gepresenteerde resultaten door de federale inspectiedienst tonen aan dat er wekelijks dieren, planten en hun producten gecontroleerd en in beslag genomen worden bij privépersonen, in luchthavens en postpakketcentra. Daarnaast gebeurt er ook handel online, die ook gecontroleerd moet worden. Dit bewijst een recent Europees rapport van IFAW1. Controles kunnen pas hun effectiviteit bewijzen als er ook voldoende sancties opgelegd worden. Een samenwerking met de magistratuur is hierbij dan ook cruciaal.  

Sofie Ruysschaert, beleidsmedewerker Wildlife bij WWF-België: “Later dit jaar verwachten we de mid-term evaluatie van het Europese actieplan voor de bestrijding van de illegale handel in wilde dieren en planten, dat lidstaten oproept tot strengere handhaving van de regelgeving, betere samenwerking en effectievere preventie. We zijn benieuwd hoe België hierin zal scoren in vergelijking met andere EU landen. Ons land, en met name de bevoegde ministeries en instanties, kunnen niet achterop blijven en moeten een voortrekkersrol spelen door een versnelling hoger te schakelen.” 

Startschot voor controles op handel in illegaal hout en versterking Houtsverordening 

Met betrekking tot de toepassing van de Houtverordening, die vijf jaar geleden van kracht werd, laat België eindelijk concrete inspanningen zien. Het aantal door de nieuwe inspecteurs afgegeven PV's suggereert dat de inspecties nu grondiger zijn, maar geeft ook aan dat veel Belgische bedrijven nog steeds slecht voorbereid zijn op het vermijden van illegaal hout in hun toeleveringsketen. "België staat aan het begin van de strijd tegen de illegale handel in hout. Deze eerste inspanningen zijn een belangrijk signaal: grondige onderzoeken en sancties in geval van een inbreuk moeten een voorbeeld stellen voor bedrijven, die nog steeds risico's nemen door illegaal hout te kopen", aldus Béatrice Wedeux, beleidsmedewerker Bossen bij WWF-België. Volgens het WWF moet de reikwijdte van de inspecties onverwijld worden vergroot. Nog niet alle houtproducten met een hoog risico op illegaliteit (zoals Braziliaanse pulp, Russisch en Oekraïens hout of afgewerkte producten. zoals het meubilair van China) zijn hierin opgenomen. Veel verwerkte producten vallen momenteel nog niet onder de houtverordening en blijven daarom zonder enige controle de Europese markt binnentreden. Recent onderzoek van WWF heeft een groot risico van illegaliteit in deze producten geïdentificeerd (zie ons rapport over houtskool). WWF juicht verklaring van minister Marghem voor het opnemen van "alle pertinent producten" in EUTR toe. Béatrice Wedeux voegt toe: "De Houtverordening zal zijn doel alleen bereiken als alle houtproducten zijn opgenomen en als ze goed wordt geïmplementeerd in Europa. Als belangrijke importeur van hout kan België een belangrijke rol spelen door zijn actieve steun te verlenen aan een uitbreiding van de EUTR in de huidige herziening." 

WWF roept de overheid en andere betrokken instanties op om de geleverde inspanningen prioritair verder te zetten door:  

1. De strijd tegen de illegale handel formeel als prioriteit te erkennen op federaal niveau door het opstellen en implementeren van een nationaal actieplan in samenwerking met de diensten van justitie, financiën en volksgezondheid;

2. Meer middelen en mankracht vrij te maken voor centrale, geïntegreerde coördinatie en controle in de belangrijke handelsroutes in België (lucht- en scheepshavens, online, … );  

3. Genoeg training en middelen te voorzien om up to date te blijven met marktrends en nieuwe (analyse)technieken;  

4. Strenge veroordeling van illegale acties om duidelijke voorbeelden te stellen;  

5. Open communicatie en informatie om een grotere bewustwording van het publiek en van bedrijven te creëren.