Brussel, 3 december 2024 – Tussen 2013 en 2023 werden maar liefst 742 nieuwe soorten ontdekt in het Congobekken. Dat nieuws wordt vandaag naar buiten gebracht in een WWF-rapport, waaruit niet enkel de verbazende biodiversiteit blijkt, maar ook de grote nood aan natuurbescherming in een van de belangrijkste ecosystemen ter wereld.

Het nieuwe WWF-rapport brengt het werk samen van honderden wetenschappers verbonden aan universiteiten, natuurbehoudsorganisaties en onderzoeksinstituten over de hele wereld. De grote verscheidenheid aan ontdekte soorten strekt zich uit van planten, ongewervelde dieren, vissen, amfibieën, reptielen, vogels tot zoogdieren. Het gaat bijvoorbeeld om unieke orchideeën, nieuwe soorten klauwkikkers, krokodillen, elektrische vissen, uilen, spinnen, schildpadden en zelfs een apensoort die lokaal bekend staat als de ‘lesula’. 

Long van Afrika 

De ontdekkingen duiden niet alleen op de immense natuurlijke rijkdom van het Congobekken, maar ook op de grote noodzaak om er de kwetsbare ecosystemen te beschermen. Het Congobekken is immers de grootste koolstofput ter wereld en staat bekend als de ‘long van Afrika’. Je vindt er het grootste tropische veengebied ter wereld en z’n regenwoud strekt zich uit over zes landen. Het fungeert als levenslijn en garandeert voedselzekerheid voor inheemse en lokale gemeenschappen. Het Congobekken biedt daarnaast natuurlijk ook cruciaal leefgebied voor bedreigde soorten, zoals de westelijke laaglandgorilla en de berggorilla, die WWF-België beschermt met terreinprojecten in de Republiek Congo en de Democratische Republiek Congo. 

Dit nieuwe rapport over het Congobekken is een opvolger van het WWF Living Planet Report 2024 dat hamert op de achteruitgang van populaties wilde dieren, vooral in tropische gebieden, ook in Afrika. Omdat het Amazonegebied onder steeds grotere druk staat en bedreigd wordt door gevaarlijke kantelpunten, is het belang van het Congobekken nóg groter dan ooit tevoren. 

Verantwoordelijkheid

Het Congobekken is niet alleen een baken van biodiversiteit, het is ook essentieel voor het welzijn van meer dan 75 miljoen mensen, die ervan afhangen voor voedsel, onderdak en hun culturele identiteit. ‘Hoewel we verheugd zijn over deze ontdekkingen, erkennen we ook dat ze gepaard gaan met de grote verantwoordelijkheid om dit buitengewone ecosysteem te behouden. Dit nieuwe rapport geldt als een oproep tot actie voor regeringen, gemeenschappen en alle betrokken partijen om de krachten te bundelen en dit onvervangbare natuurlijk erfgoed te beschermen’, vertelt Dr. Martin Kabaluapa, Regionaal Directeur voor het Congobekken bij WWF. 

De regeringen uit de regio van het Congobekken hebben zich er overigens toe verbonden om 30 procent van hun land tegen 2030 onder een vorm van bescherming te plaatsen. Om deze gebieden te identificeren en effectief te beschermen, hebben ze ondersteuning nodig. Bestaande beschermde gebieden vereisen bovendien een efficiënte beheerstrategie. 

Inheemse gemeenschappen

'Ons engagement in het Congobekken is groot en onwrikbaar’, vertelt Jaap van der Waarde, Hoofd Natuurbescherming voor het Congobekken bij WWF. ‘WWF werkt samen met lokale gemeenschappen, overheden en inheemse groepen om deze ecosystemen te beschermen. Dat gaat van natuurmonitoringprogramma’s tot FSC-certificering van bosconcessies. Ons doel is dat ook toekomstige generaties de wondere wereld van het Congobekken kunnen zien en ervaren.’

Het nieuwe rapport benadrukt ook de rol van inheemse kennis binnen natuurbescherming. Inheemse gemeenschappen, die al generaties lang in harmonie leven met de wouden, zijn sleutelactoren voor het behoud en het begrijpen van de enorme biodiversiteit. ‘Al eeuwenlang leven inheemse gemeenschappen in harmonie met de wouden. Hun kennis omarmen, is daarom essentieel voor het succes van natuurbescherming’, aldus Moïse Kono, coördinator Inheemse Volken bij WWF-Kameroen. ‘Hun stemmen en hun rechten horen gerespecteerd te worden, zij zijn de hoeders van deze gebieden’, besluit hij.

‘Al eeuwenlang leven inheemse gemeenschappen in harmonie met de wouden. Hun kennis omarmen, is daarom essentieel voor het succes van natuurbescherming’, aldus Moïse Kono, coördinator Inheemse Volken bij WWF-Kameroen. ‘Hun stemmen en hun rechten horen gerespecteerd te worden, zij zijn de hoeders van deze gebieden’, besluit hij.