Europese natuurherstelwet moet stevige ambitie tonen
Europese natuurherstelwet moet stevige ambitie tonen
Persbericht van de Belgische Biodiversiteitscoalitie (WWF, BOS+, Greenpeace, Natagora, Natuurpunt, IEW et BBL), Birdlife en EEB
De op til zijnde Europese natuurherstelwet is een niet te missen kans voor natuur en klimaat. Maar de ambities moeten wel in verhouding staan tot de enorme uitdagingen van de biodiversiteits- en klimaatcrisis. Daarom sturen Birdlife, EEB en WWF, samen met de Belgische Biodiversiteitscoalitie en meer dan 150 andere Europese natuur- en milieuorganisaties, een open brief naar de bevoegde Eurocommissarissen Frans Timmermans en Virginijus Sinkevičius om hen te herinneren aan de ambities van hun eigen Europese biodiversiteitsstrategie.
De nieuwe natuurherstelwet focust op het broodnodige en op grote schaal herstellen van de natuur als dragend ecosysteem, onontbeerlijk voor onder andere het opvangen van CO2, bestuiving of het bufferen tegen overstroming of droogte. “Op die manier creëren we niet alleen een veilige thuishaven voor de vele bedreigde natuurtypes, planten en dieren die al beschermd worden door andere wetgeving (Vogel- en Habitatrichtlijn), maar bieden we ook een garantie voor onze eigen gezondheid en welzijn in een veranderend klimaat”, aldus de Belgische Biodiversiteitscoalitie.
De Belgische Biodiversiteitscoalitie vraagt in de open brief, samen met de andere ondertekenaars uit de Europese natuur- en milieubeweging, om harde en bindende percentuele natuurhersteldoelen: tegen 2030 moet minstens 15% van de volledige Europese land- en zeeoppervlakte en rivierlengte hersteld zijn en hun ecosystemen terug intact en functioneel. Concreet betekent dit het herstel van 650.000 km² land, 1.000.000 km² zee en 178.000 km rivieren.
Druk op Belgische ecosystemen
Ook in België staan de ecosystemen zwaar onder druk en is er nood aan wettelijk bindende doelen om de veerkracht van de ecosystemen te herstellen:
Volgens het laatste Natuurrapport uit 2020 zijn in Vlaanderen slechts 3 van de 44 Europees beschermde habitats in een goede staat: grotten, slikken en duindoornstruweel. De voorbije halve eeuw ging 75% van de Vlaamse wetlands verloren: natte gebieden met waardevolle natuur en belangrijke buffers tegen droogte en overstromingen. Potentieel voor herstel: 147.000 ha (of 85% van wat verloren ging). Het opnieuw vernatten van verdroogde veengebieden, zoals het succesvolle veenherstel in de Zwarte Beekvallei in Limburg, zal daarbij ook nog eens massaal CO2 opslaan. Zo is er ook nood aan meer en gezondere bossen voor koolstofopslag en verkoeling in tijden van klimaatverandering.
In Wallonië is er, met name binnen het Europese LIFE-programma, op verschillende plaatsen aan habitatherstel gedaan: droge en vochtige heide, kalkgraslanden, veengebieden, etc. Het meest recente rapport over de toestand van het Waalse milieu geeft echter aan dat grotten momenteel het enige habitattype is dat in een goede staat van instandhouding verkeert. Nochtans is er ook hier heel wat herstelpotentieel. Zo is voor graslandhabitats minder dan 20% van de hooilanden met erfgoedbelang opgenomen in het Natura 2000-netwerk. 17% van deze habitats is sinds 2014 verdwenen. In totaal heeft 23.000 ha grasland met biologische waarde geen beschermingsstatus.
Ook in natuurgebieden op de Noordzee, hoewel op papier beschermd, gaan zandwinning, aquacultuur, bodemberoerende visserij en andere destructieve economische activiteiten onverminderd verder. Beschermde habitats, zoals grindbedden, zijn er daardoor erg slecht aan toe. Zeldzame soorten, zoals bepaalde haaien en roggen, kunnen zich niet herstellen. Actief natuurherstel, gekoppeld aan een daadwerkelijk beschermd marien reservaat, is daarom ook hier noodzakelijk.
Begin 2022 zal de Europese Commissie haar voorstel voor een bindende Europese natuurherstelwet publiceren. Vervolgens buigen de Europese Raad en het Parlement zich hierover, om in de loop van 2022 te landen. Hierna is het aan de respectievelijke lidstaten en regio’s om dit in eigen beleid om te zetten.
De Belgische Biodiversiteitscoalitie is een partnerschap van WWF, BOS+, Greenpeace, Natagora, Natuurpunt, IEW en BBL. De coalitie heeft als missie het verlies aan biodiversiteit in België en zijn voetafdrukgebieden een halt toe te roepen en om te keren door gezamenlijke belangenverdediging bij Belgische federale en regionale politieke besluitvormers.