Ik werk in de sector van de duurzame voeding en krijg dus vaak vragen over soja voorgeschoteld. Wat is soja eigenlijk? Draagt soja bij tot ontbossing en verlies van habitats? Is soja eten goed voor je of niet? Waarom is soja zo omstreden? In deze blog, wil ik mijn licht laten schijnen over deze onderwerpen en aantonen hoe soja eten deel kan uitmaken van een gezond en duurzaam dieet.

Je beseft het misschien niet, maar soja maakt momenteel waarschijnlijk al een groot deel uit van jouw dieet. In veel van onze dierlijke voedingsproducten, waaronder vlees, vis, melkproducten en eieren, is soja immers een ‘verborgen’ ingrediënt. Soja is zelfs zo alomtegenwoordig in dierenvoeding dat ieder van ons onrechtstreeks zo’n 61 kg soja per jaar consumeert!

Eerder dit jaar publiceerden we een soy scorecard. Daarop vergeleken we wat bedrijven doen met soja. Net als de bovenstaande ‘verborgen soja’-infografiek legt deze scorecard uit hoe de steeds toenemende vraag naar soja is verweven met een verstrekkende impact op het milieu. De velden die gebruikt worden voor de sojateelt waren vroeger vaak extreem biodiverse wouden, savannes en graslanden. De omzetting van deze waardevolle habitats naar landbouwgrond brengt diersoorten zoals jaguars en gordeldieren in gevaar.

De milieubedreigingen die verbonden zijn aan de productie van niet-duurzame soja zijn zo groot dat ze dreigen unieke ecosystemen volledig te doen verdwijnen. Om die reden vraagt WWF bedrijven om gecertificeerde soja te gebruiken of producten te produceren op basis van gecertifieerde soja.

Waarom produceren we eigenlijk zoveel soja?

Soja is een erg productief gewas dat rijk is aan proteïnen. Dieren en mensen hebben proteïnen nodig om weefsel en spieren aan te maken en te herstellen. Soja is daardoor een efficiënt gewas om vee te voederen. Zo’n 75% van de wereldwijde sojaproductie wordt gebruikt voor dierenvoeding, in België voornamelijk voor kippen en varkens. Onze sojaproductie is dus intrinsiek verbonden aan het aantal dierlijke producten dat we eten – vlees, melkproducten en eieren.

Sojaproducten vergen ook veel andere bronnen, zoals water. Zo is er bijvoorbeeld 1050 liter water nodig voor slechts één liter koemelk! Al dat water is nodig voor het kweken van de veevoeder en het fokken van de koe.

Wanneer we kijken naar de soja die we rechtstreeks eten, krijgen we een heel ander verhaal te zien. Zoals gezegd vormt soja een uitstekende proteïnebron, het bevat zelfs twee keer meer proteïne dan varken en drie keer zoveel als eieren. Als we dus een stap uit de leveringsketen verwijderen, zoals de koe om melk te produceren, zouden we minder soja nodig hebben om dezelfde hoeveelheid proteïne te verkrijgen. Rechtstreeks soja consumeren vermindert bovendien het waterverbruik. Voor een liter sojamelk is slechts 297 liter water nodig – dat is slechts een derde van wat een liter koemelk vereist! Dit water wordt voornamelijk verbruikt wanneer de sojaboon nog op het veld groeit. Als we ons dus zorgen maken over de proteïne, dan zouden we soja rechtstreeks moeten eten en niet zoveel verbruiken als dierenvoeding!

Plantaardige voeding

WWF is ervan overtuigd dat als we de aarde willen voeden en de impact van onze voeding op het milieu willen verminderen, we onze gewassen moeten gebruiken om mensen te voeden eerder dan vee. Daarom steunen we de Proteine Challenge 2040 van het Forum voor de Toekomst – initiatieven die zich inzetten voor een omschakeling naar een dieet dat meer op planten is gebaseerd.

Zes stappen richting een gezond, duurzaam leven

WWF-België raadt enkele eenvoudige veranderingen aan die kunnen leiden tot een gezonder, duurzamer leven. Het opvolgen van onze Livewell principes is een gemakkelijke manier om dit te bereiken.
We moedigen iedereen aan om meer planten te eten en hun vleesverbruik te verminderen – zowel wit als rood. Deze eenvoudige omschakeling zal de onze voetafdruk voor landgebruik en CO2-uitstoot verminderen voor het voedsel dat we eten. En bovendien worden we er nog gezonder van ook! De voordelen van een plantaardig dieet voor onze gezondheid zijn al langer duidelijk: soja zit vol proteïnen en bevat weinig verzadigde vetten.

Door soja toe te voegen aan ons dieet – volledige sojabonen of vermalen in tofu, tempeh, sojamelk of sojasaus – zetten we dus niet een maar vele stappen richting een gezondere en duurzamere levensstijl.

Lees meer over hoe WWF-België zich inzet voor onze voeding

Geschreven door Elly Peters, met Sarah Harvely (WWF-UK) als co-auteur