De chocoladesector, een pijler van de Belgische economie, is tegen wil en dank nog steeds gelinkt aan de ontbossing van regenwoud. de nieuwe Chocolate Scorecard maakt de balans op van duurzame praktijken in de sector en toont aan dat verandering mogelijk en haalbaar is. Marie Lebeau, onze programmaverantwoordelijke voor bossen, vertelt je er meer over.

Een nieuw gevonden harmonie aan de rand van het bos

Onder de schaduw van hoge bomen valt het licht diffuus in gouden stralen. Deze reuzen beschermen de cacaobomen, temperen de hitte, houden vochtigheid vast en bieden beschutting aan het onzichtbare leven dat de cacaooogst ondersteunt. De vochtige lucht is vol van de geur van aarde en cacao.  

Tussen de stammen van bananen- , avocado-, citroen-, en ayousbomen kleuren de cacaopeulen langzaam bruin. Ze worden beschermd door dit levende bladerdek. De rijke, donkere grond houdt water vast, voedt de wortels en is de bodem van een ecosysteem in balans.  

Hier groeit cacao in samenspel met het woud en met wilde dieren. Een veerkrachtige polycultuur, gebaseerd op een alternatieve landbouwvisie. Het aangrenzende bos blijft een intact toevluchtsoord. Produceren betekent niet langer vernietigen: geïnspireerd op het regenwoud herstellen we verarmd land en brengen we diversiteit terug waar die was verdwenen.  

Zo’n harmonie leek lange tijd onmogelijk, maar die tijd is voorbij. Er is al een andere weg ingeslagen.

Er groeit cacao onder het bladerdek van het oerwoud

Elk stukje chocolade heeft een verhaal dat ver buiten onze grenzen begint, in de tropische wouden van West-Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Cacao groeit enkel in de smalle strook rond de evenaar, tussen 20° noorder- en zuiderbreedte. Daar zijn de klimatologische omstandigheden ideaal voor de teelt. Cacaobomen hebben doorheen het hele jaar temperaturen tussen 25 en 31°C en regelmatige regenval nodig. Daarnaast vereisen ze ook veel schaduw en een levendige, goed gedraineerde bodem. Dit vruchtbare erfgoed van het eeuwenoude regenwoud zijn de perfecte omstandigheden voor cacaobomen.  

Om steeds meer productiviteit te bereiken, zijn cacaomonoculturen echter de norm geworden: Zonder schaduw, zonder diversiteit, overspoeld met pesticiden, tot op het punt waarop de grond verarmt. Wanneer dit gebeurt, blijft er maar één optie over: verderdoen, en nieuw bos opofferen om nieuwe vruchtbare grond aan te snijden. Zo begint de vicieuze cirkel van ontbossing die bossen in plantages verandert, en plantages in woestijnen.  

Om deze cyclus te doorbreken moeten we de bodem herstellen en er nieuw leven inblazen, en van cacao een vrucht van regeneratie maken, in plaats van uitputting.

Belgische chocolade, toekomstige bondgenoot van tropische bossen?

Deze bossen, die essentieel zijn voor ons sociale, klimatologische en ecologische evenwicht, blijven verdwijnen om plaats te maken voor cacaoplantages. In 2023 verdween 3,7 miljoen hectare primair tropisch woud, dat uiteindelijk desolate woestijn zal worden.  

Elk jaar leidt de consumptie van Belgische chocolade tot de vernietiging van 48.000 olympische zwembaden aan tropische bossen.  

Dat terwijl bossen de beste buffer tegen een onveilige leefwereld zijn. Ze beschermen ons tegen de klimaatverstoring, tegen biodiversiteitsverlies en ze zijn cruciaal voor het voortbestaan van de chocoladesector:  

• Ze absorberen koolstof en stabiliseren het klimaat 
• Ze herbergen 50% van alle biodiversiteit op aarde 
• Ze berschermen water- en bodemvoorraden 
• Ze bieden huisvesting aan meer dan 300 miljoen mensen

Wat als onze nationale passie voor chocolade een hefboom zou worden voor het behoud van tropische bossen, in plaats van voor hun verdwijning? Wat als we onze creativiteit niet alleen inzetten voor het bedenken van originele pralines, maar ook voor het behoud en de regeneratie van onze bossen?

Chocolate Scorecard 2025: positieve signalen

De nieuwe editie van de Chocolate Scorecard biedt concrete richtlijnen voor een diepgaande transformatie van de chocoladesector. Deze internationale barometer beoordeelt bijna 90% van de wereldmarkt op sociale criteria, zoals het inkomen van producenten en kinderarbeid, op milieucriteria variërend van klimaat tot ontbossing, met inbegrip van pesticidegebruik, agroforestry en transparantie.  

En er lijkt zich een bemoedigende dynamiek af te tekenen. De nieuwe ontbossingsverordening van de Europese Unie (EUDR) werpt haar vruchten af. Ze verplicht bedrijven om volledige traceerbaarheid te voorzien tot bij de producent. Als we precies weten waar de cacao vandaan komt, kunnen we meteen actie ondernemen tegen de problemen die gepaard gaan met de productie ervan.  

Het resultaat: in 2025 is meer dan 56% van de toeleveringsketen van cacao traceerbaar en gegarandeerd ontbossingsvrij, een stijging van 11% in één jaar. Dit is een geweldige vooruitgang die aantoont dat ontbossing stoppen niet alleen noodzakelijk, maar ook haalbaar is.  

In België tonen een aantal grote bedrijven aan dat de overgang naar duurzame chocolade geen utopie is, maar een realiteit die gaande is. Leverancier Cémoi, een belangrijke speler in de voedingsindustrie, onderscheidt zich door zijn sterke inzet voor duurzaamheid.  

Ook andere spelers zetten grote stappen vooruit: Puratos, in de top tien van middelgrote tot grote bedrijven, en Colruyt Group, die opklimt naar plaats 4 onder de distributeurs. In een jaar tijd hebben deze bedrijven meer verantwoorde praktijken ingevoerd rond traceerbaarheid, impact op het klimaat en tegen ontbossing. Zij bewijzen met hun engagement dat economische eisen te combineren zijn met respect voor de natuur.

Wat kunnen Belgische bedrijven doen?

De chocoladesector staat op een keerpunt. Ofwel gaat ze door, soms ongewild, met het uitputten van de ecosystemen waar ze afhankelijk van is, ofwel kiest ze resoluut voor een duurzame weg en wordt ze een bondgenoot voor bosbehoud, bodem- en klimaatherstel. Dit is geen makkelijke beslissing, het vereist moed en investeringen in een context die veeleisend is voor bedrijven.  

Maar er is ook geen haalbaar alternatief. Ondanks de vele goede voorbeelden en de aandacht voor het thema, blijft ontbossing diep geworteld in de cacaoproductie. Het is tijd om deze destructieve link te doorbreken: voor het voortbestaan van onze bedrijven, voor onze families en voor de planeet. Want niet alleen onze chocolade staat op het spel, maar ook alles wat chocolade mogelijk maakt.  

Hoe kan je als bedrijf betrokken raken?

1. Neem deel aan de Chocolate Scorecard 2026
   Laat je toeleveringsketen objectief beoordelen, vergroot je transparantie en identificeer waar verbetering mogelijk is. 
2. Doe mee via leveranciers  
   Zelfs zonder direct deel te nemen aan de Scorecard kan je:
   • de scores van je leveranciers bekijken en hen bevragen over hun praktijken
   • voor partners kiezen met een sterke duurzaamheidsstrategie
3. Behoud en herstel het bos door te kiezen voor regeneratie : 
   • Ban alle vormen van ontbossing, aantasting of omvorming van ecosystemen
   • Herstel beschadigde gebieden
   • Versterk de veerkracht van je gewassen door agroforestry en duurzame landbouwpraktijken
   • ondersteun het behoud van beschermde gebieden

Weet je niet waar te beginnen? Kom erover praten, we helpen je graag verder.