Op 31 juli zetten we de rangers in de bloemetjes. Wereldrangerdag is de ideale gelegenheid om hulde te brengen aan de mannen en vrouwen die dagelijks hun leven wijden aan natuurbescherming. En dat vaak ten koste van een evenwichtig gezinsleven en hun eigen gezondheid en veiligheid.   

Rangers zijn onder verschillende namen gekend over de hele wereld, maar één ding hebben ze allemaal gemeen: ze zijn essentiële bewakers van nationale parken, natuurreservaten en beschermde gebieden. Hun belangrijkste missies? Bedreigde ecosystemen en diersoorten beschermen, actie ondernemen tegen stroperij, de illegale handel in wilde dieren tegengaan en lokale gemeenschappen bewust maken van het belang van natuurbehoud. Zo helpen deze mannen en vrouwen om bijna 15% van het land en 7% van de oceaan te beschermen.  

In nationaal park Ntokou-Pikounda in de Republiek Congo, steunt WWF het werk van rangers. Zij beschermen de wilde dieren in het park: bosolifanten, westelijke laaglandgorilla's, boszwijnen, chimpansees, luipaarden ... en Bouviers rode franjeaap, die er in 2015 herontdekt werd en intussen heel wat faam geniet.   

Vandaag maken we kennis met één van hun beschermers: 

Ruth Belvanie Mondzongo, Ntokou-Pikounda's eerste vrouwelijke ranger 

Ruth Belvanie Mondzongo is de eerste vrouwelijke ranger in Ntokou-Pikounda National Park. Ze komt oorspronkelijk uit het dorp Ntokou, heeft net als haar collega's een paramilitaire training gevolgd en werkt sinds 2018 voor het park. Ze voelt zich niet gediscrimineerd in haar voornamelijk mannelijke team. ‘Het gaat heel goed in mijn team. Ik ben de enige vrouw en ik ben al gewend aan mijn collega’s: ik hoor er helemaal bij!’ 

In een wereld waar 89% van de rangers mannen zijn, baant Ruth de weg voor vrouwen om toe te treden tot een beroep dat zich inzet voor de bescherming van de biodiversiteit.    

Het dagelijkse leven als ranger: antistroperspatrouilles en dieren monitoren  

Tijdens hun missies in het veld werken Ruth en haar teamgenoten vooral in het bos, ver van de dorpen. Ze gaan op patrouilles om gegevens te verzamelen, zoals sporen en tekenen van stropers. Die lokaliseren ze met behulp van een GPS-apparaat. Zo’n missies duren vijf à vijftien dagen, en zijn helemaal niet zonder risico’s: ‘Het leven in het bos is op zich al gevaarlijk. We kunnen ook stropers tegenkomen, die ons volgen zonder dat we het weten. Dat kan leiden tot gewapend conflict. Nog niet zo lang geleden werden we beschoten toen we op patrouille waren bij de rivier. Wilde dieren, zoals gorilla's, kunnen ook een risico vormen. Soms valt de satellietcommunicatie uit. Als we dan ziek worden of gewond raken, is het moeilijk om om hulp te vragen’, legt Ruth uit. 

Een roeping en een bron van trots 

Ondanks de voortdurende risico's en de zware omstandigheden op het terrein, is Ruth heel trots op haar werk. ‘Toen het park opgericht werd, heb ik me aangemeld als ranger omdat ik een echte baan wou om mijn gezin te onderhouden. Mijn familie was blij dat ik ranger werd, want ik ben de enige die werkt. Wat ik het leukst vind aan mijn werk? Leren over natuurbehoud, om het bos te beschermen. [...] Olifanten zijn mijn lievelingsdier. Toen ik klein was, luisterde ik naar verhalen van ouderen over olifanten: dieren die zo groot als een huis worden! Daarom wou ik ooit een olifant zien.’  

Het park beschermen en samenwerken met lokale gemeenschappen  

Ranger zijn is verre van gemakkelijk. Ruth en haar teamgenoten zijn getraind om stropers te onderscheppen met hinderlaag- en camouflagetechnieken, maar ook om conflicten op te lossen door middel van dialoog. De meeste overtredingen hebben te maken met illegaal vissen. ‘Het jaar is opgedeeld in twee periodes: wanneer vissen in het park is toegestaan en wanneer het park gesloten is. Helaas zijn er nog steeds mensen die komen vissen wanneer het park gesloten is. We noemen ze ‘stroper-vissers’. Ze komen het park binnen zonder toestemming’, legt de jonge ranger uit. Wanneer ze illegale vissers en stropers tegenkomen, gaan de rangers een vreedzame dialoog aan, stellen ze vragen en noteren ze overtredingen. Die informatie sturen ze dan naar het parkbeheer. ‘Interventies rond illegale visserskampen gaan meestal vlot: de vissers weten dat ze fout zitten. Sommige mensen zijn wel gewelddadig’, voegt ze eraan toe. Zo’n situaties worden geval per geval bekeken. De voorkeur gaat altijd uit naar dialoog, om te vermijden dat er (meer) geweld aan te pas komt. 

De onmisbare impact van vrouwelijke rangers 

Vrouwen zoals Ruth zijn onmisbaar op het terrein. Ze spelen een belangrijke rol als vertrouwens- en contactpersoon van de lokale gemeenschappen. Hun werk gaat veel verder dan natuurbehoud. Dankzij hun loon bevrijden ze zichzelf uit de armoede, en ze ruimen het veld voor een geëmancipeerde, vrijere toekomst. Vastberaden vrouwen zoals Ruth zijn inspirerende rolmodellen voor hun families en gemeenschappen. Ze wijzen de weg voor toekomstige generaties. Maar er is nog veel werk voor de boeg. Op dit moment is wereldwijd maar 11% van de rangers een vrouw. Daarom moeten we die heldinnen ondersteunen en vieren. Want met hun harde werk helpen ze niet alleen hun families en gemeenschappen: ze dragen ook bij tot een wereld waarin mens en natuur in harmonie samenleven.