Indien ze juist worden gebruikt kunnen op de natuur gebaseerde oplossingen de intensiteit van weer- en klimaatrisico's met 26% verminderen.  In een wereld waar meer dan 3,3 miljard mensen leven op plaatsen die zeer kwetsbaar zijn voor klimaatverandering blijkt dat de kracht van de natuur om deze mensen te beschermen niet voldoende wordt benut.

Voor het eerst hebben WWF en het Rode Kruis hun krachten gebundeld om een rapport te publiceren dat het belang aantoont van op de natuur gebaseerde oplossingen voor klimaatverandering en de gevaarlijke gevolgen daarvan. Het rapport, getiteld ‘Working with nature to protect people’, laat zien hoe door herstel, bescherming en duurzaam beheer van de natuur de kans op door de klimaatverandering veroorzaakte weersverschijnselen kan worden verkleind, terwijl mensen worden beschermd en levens worden gered. 

Klimaatverandering heeft in het afgelopen decennium 410.000 mensen gedood

De wetenschap legt een verband tussen de toegenomen frequentie en intensiteit van zware neerslag en door de mens veroorzaakte klimaatverandering². De overstromingen in de zomer van 2021 in België, waarbij 39 mensen om het leven kwamen, illustreren het gevaar van een dergelijke toename. Gemeenschappen in alle regio's van de wereld worden nu al geconfronteerd met meer en zwaardere gevolgen van de klimaatverandering. Kwetsbare mensen in landen die over weinig middelen beschikken, worden het hardst getroffen, en vrouwen en kinderen zijn vaak het meest kwetsbaar.  

Door de klimaatverandering en door het weer veroorzaakte rampen zijn tussen 2010 en 2019 meer dan 410 000 mensen omgekomen en alleen al in 2020 zijn nog eens 30 miljoen mensen ontheemd geraakt. Naast snelle en onverwachte overstromingen doen zich geleidelijk ook andere klimaat gerelateerde gevaren voor, zoals de stijging van de zeespiegel. 

Versterk de op natuur gebaseerde oplossingen 

De broeikasgasemissies zullen ervoor zorgen dat de klimaatverandering, en de met het weer samenhangende rampen en gevaren en de gevolgen daarvan, in de komende decennia een ongekende omvang bereiken, met aanzienlijke schade voor mens en milieu tot gevolg. Het versterken van ‘op de natuur gebaseerde oplossingen’ zou helpen om de samenleving te beschermen tegen humanitaire crises als gevolg van rampen en de economische kosten van de veroorzaakte verliezen en schade.  

Maar op dit moment blijven deze oplossingen grotendeels ondergefinancierd en wordt het beleid onvoldoende uitgevoerd.

Door de natuur te herstellen en te beschermen, kunnen we ecosystemen veerkrachtiger maken in het licht van de klimaatverandering en essentiële diensten blijven leveren aan de mensheid, met name aan de meest kwetsbare gemeenschappen. Maar, op de natuur gebaseerde oplossingen verliezen efficiëntie naarmate de temperatuur wereldwijd stijgt. Elke beslissing telt om de uitstoot te verminderen en de klimaatverandering te beperken en zo te bouwen aan een veiliger toekomst

Antoine Lebrun, generaal directeur van WWF-Belgi[e. 

Behoud en herstel van ecosystemen

Op de natuur gebaseerde oplossingen zouden de intensiteit van de klimaatverandering en met het weer samenhangende gevaren met minstens 26% kunnen beperken, aldus het rapport van WWF en het Rode Kruis. Hierin worden zes casestudies gepresenteerd die de doeltreffendheid van dergelijke oplossingen over de hele wereld aantonen.

Een voorbeeld ishet behoud van bossen om aangetast land te herstellen, voedsel te verschaffen, te beschermen tegen droogte en gemeenschappen te beschermen tegen harde wind.

Een ander voorbeeld is het herstel van overstromingsgebieden en gezonde waterrijke gebieden om de gevolgen van overstromingen te verminderen en duurzame landbouw te bevorderen ter bescherming tegen droogte.

Het herstel van mangroven en koraalriffen creëert dan weer een beschermende barrière tegen stormen, absorbeert kooldioxide dat de planeet opwarmt en levert voedsel op voor lokale gemeenschappen en habitats voor het mariene leven. 

Bescherming van de natuur beschermt de mens

Jagan Chapagain, secretaris-generaal van de Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen (IFRC), verklaarde: "De klimaatcrisis veroorzaakt meerdere humanitaire crises over de hele wereld. De impact ervan op het leven en de bestaansmiddelen van miljoenen mensen wordt steeds groter. Vergroening van de natuur, herstel van bossen, landbouwgronden en waterrijke gebieden zijn enkele van de meest doeltreffende en efficiënte manieren om kwetsbare gemeenschappen te helpen zich aan te passen aan de risico's en gevolgen waarmee zij nu al worden geconfronteerd. Bescherming van de natuur beschermt de mens.” 

Wat is een op de natuur gebaseerde oplossing?

Op de natuur gebaseerde oplossingen zijn acties voor de bescherming, het duurzaam beheer en het herstel van natuurlijke of veranderde ecosystemen waarmee op een doeltreffende en adaptieve manier wordt ingespeeld op maatschappelijke uitdagingen en klimaatverandering. Ze leveren tevens voordelen op voor het welzijn van de mens en gaan het verlies aan biodiversiteit tegen. 

Over het rapport ‘Working with Nature to Protect People’

Het rapport ‘Working with Nature to Protect People’ markeert het begin van een partnerschap tussen de IFRC en WWF. Het rapport zal officieel worden gelanceerd tijdens Stockholm+50, een VN-milieubijeenkomst waar de leiders zullen nadenken over 50 jaar multilaterale actie. Het partnerschap heeft tot doel meer bekendheid te geven aan op de natuur gebaseerde oplossingen en regeringen, gemeenschappen, donoren, beroepsbeoefenaars en de particuliere sector aan te moedigen de natuur te integreren in hun plannen voor aanpassing aan de klimaatverandering en beperking van het rampenrisico.