Een historische overwinning voor de natuur! Op 18 augustus 2024 trad de Europese natuurherstelwet in werking. Deze wet is een grote stap voorwaarts voor de biodiversiteit, het klimaat en de voedselzekerheid in de EU. Samen met ongeveer 200 organisaties voerde WWF twee jaar lang bewustmakingscampagnes. Na lang geduldig wachten, kregen we dan goed nieuws!

Eindelijk. De Europese natuurherstelwet is sinds 18 augustus van kracht. Meer dan 200 organisaties, waaronder WWF, hebben twee jaar lang onophoudelijk gewerkt aan de realisatie van de wet.

Bedankt aan iedereen die nieuws en informatie verspreidde en de gemeenschappelijke brief ondertekende. Deze overwinning is van ons allemaal! Maar wat staat er nu eigenlijk in de natuurherstelwet? We sommen het even voor je op.

We hebben de natuurherstelwet nodig

Het startte vanuit een verontrustende vaststelling: in 2022 bevond 81% van de beschermde natuurgebieden en 63% van de soorten in Europa zich in een slechte staat van instandhouding.

We moeten dus doeltreffende actie ondernemen! En dat is net het voordeel van deze nieuwe wet: er worden bindende doelstellingen vastgesteld voor de lidstaten. Ze moeten herstelmaatregelen nemen voor ten minste 20% van het land en de zee van de EU tegen 2030, en voor alle aangetaste ecosystemen tegen 2050. Dat is zwakker dan waar we om vroegen, aangezien lidstaten moeten aantonen dat ze herstelmaatregelen hebben genomen en niet of de habitats helemaal hersteld zijn. Maar er zal dus weldegelijk actie moeten worden ondernomen.

Maar zelfs afgezwakt helpt deze wet om:

• Aangetaste ecosystemen te herstellen: door grootschalige herstelmaatregelen uit te voeren, richt de wet zich op ecosystemen met een groot potentieel voor koolstofopname en -opslag, en die een cruciale rol spelen bij het voorkomen en verminderen van natuurrampen. 
• De biodiversiteit te beschermen en verbeteren: een van de belangrijkste doelstellingen is het verlies aan biodiversiteit stoppen door de staat van instandhouding van belangrijke habitats te verbeteren, zowel op het land als in de zee. Dat omvat het herstel van bossen, grindbeddingen, rivieren, wetlands en graslanden, en ook het tegengaan van de afname van bestuivers.
• Koolstofneutraliteit te bereiken tegen 2050: door het vastleggen van koolstof door natuurlijke ecosystemen te ondersteunen, draagt de wet rechtstreeks bij tot de EU-doelstelling van klimaatneutraliteit en aanpassing aan de klimaatverandering.
• De voedselzekerheid te versterken: door de veerkracht van landbouw- en mariene ecosystemen te verbeteren, wil de wet bijdragen aan een duurzamere voedselproductie voor de Europese burgers.

Nationale natuurherstelplannen

Nu begint het interne werk. Elke EU-lidstaat heeft twee jaar de tijd om bij de Europese Commissie een nationaal herstelplan in te dienen dat is aangepast aan de lokale context. In deze plannen moeten de herstelmaatregelen gedetailleerd beschreven worden. Zo moeten de benodigde financiële middelen erin staan, maar ook de synergieën met ander beleid, zoals beperking van klimaatverandering, rampenpreventie en de ontwikkeling van hernieuwbare energie. Verder moeten ze ook mijlpalen bevatten voor 2030, 2040 en 2050.

Een economisch en ecologisch effect

Investeren in het herstel van ecosystemen is niet alleen goed voor het milieu, het is ook economisch voordelig. Elke euro die wordt geïnvesteerd in natuurherstel kan acht tot 38 euro opleveren, dankzij de vele ecosysteemdiensten die worden geleverd. Die omvatten veerkracht tegen natuurrampen, klimaatregulering, voedselzekerheid en een verbeterde mentale en fysieke gezondheid.

De kosten van de achteruitgang van de natuur zijn enorm en hebben directe gevolgen voor bedrijven en de Europese economie in z’n geheel. Meer dan de helft van het BBP van de wereld is afhankelijk van de natuur.

Samen is alles mogelijk

De Europese natuurherstelwet maakt deel uit van de Europese Green Deal en de EU-biodiversiteitsstrategie en consolideert het engagement van Europa om zijn natuurlijk erfgoed te herstellen en te beschermen. Het is de bijdrage van de EU aan de wereldwijde doelstelling om tegen 2030 30% van alle aangetaste ecosystemen te herstellen.

Natuurlijk gaat de wet niet alles oplossen, maar deze historische overwinning is wel een belangrijke stap naar een toekomst waarin natuur en mens in harmonie samenleven. En het herinnert ons er opnieuw aan dat alles mogelijk is als we samen voor hetzelfde doel strijden.