De wolf speelt een cruciale rol in ons ecosysteem. Hij houdt de populaties van andere wilde diersoorten in balans én is geen gevaar voor de mens. Toch staat deze soort opnieuw onder druk nu de Europese Unie een voorstel heeft aangenomen om zijn beschermingsstatus te verlagen.

Wat is de Conventie van Bern? 

De Conventie van Bern, officieel de Conventie inzake het behoud van wilde dier- en plantensoorten en hun leefmilieu in Europa, werd op 19 september 1979 in de Zwitserse stad Bern ondertekend en is sindsdien een van de belangrijkste internationale verdragen voor natuurbescherming in Europa. Het verdrag heeft als hoofddoel het behoud van de wilde flora en fauna en hun natuurlijke leefgebieden, met bijzondere aandacht voor soorten die met uitsterven worden bedreigd. De wolf, die jarenlang op de rand van uitsterven stond, valt onder deze conventie en geniet daardoor een strikte beschermingsstatus. Tot nu... 

De voorgeschiedenis van de wolf

De wolf was in Europa bijna volledig uitgestorven, maar natuurbehoud stak daar op het laatste moment een stokje voor. Door de groeiende wolvenpopulatie in Europa, nu ongeveer 20.000 dieren, zijn conflicten rond vee toegenomen. Onder druk van veehouders en jagers stelde de Europese Commissie in 2023 voor om de bescherming te verlagen, wat het makkelijker maakt om wolven af te schieten. Een persoonlijke ervaring van Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, heeft mogelijk invloed gehad op haar steun voor dit voorstel. In 2022 werd haar pony Dolly in Duitsland gedood door een wolf, wat haar houding tegenover deze dieren verscherpte. 

Wat betekent dit voor de wolf? 

De beschermingsstatus van de wolf verlagen van ‘strikt beschermd’ naar ‘beschermd’ maakt het mogelijk om wolven te bejagen. Het is echter wetenschappelijk aangetoond dat het doden van wolven de conflicten die ontstaan omdat ze soms jagen op vee niet oplost: integendeel, andere preventieve maatregelen zoals het aanpassen van omheiningen zijn echt effectief gebleken. En de impact van het afmaken van wolven op de biodiversiteit mag niet over het hoofd worden gezien, aangezien het herstel van de soort op Europees niveau nog erg fragiel is. 

Een klap voor wetenschap en biodiversiteit 

Op 26 september stemde een meerderheid van EU-lidstaten in met het voorstel om de bescherming van de wolf te verlagen. Hiermee negeren ze de oproep van honderden organisaties en honderdduizenden burgers om in te zetten op vreedzaam samenleven met roofdieren via preventieve maatregelen, zoals betere omheiningen. Deze beslissing ondermijnt decennia aan natuurbeschermingswerk en de terugkeer van de wolf in Europa. Maar daarbovenop zou het ook een gevaarlijk precedent scheppen voor andere soorten die onder de Bern-conventie vallen. In een tijd waarin flora en fauna wereldwijd zwaar onder druk staan, zoals het Living Planet Report keer op keer aantoont, moeten soorten net meer bescherming krijgen en moeten we niet beginnen tornen aan de weinige beschermingsmaatregels die er zijn.  

Wat nu? 

Tijdens de 44e vergadering van het Permanent Comité van het Conventie van Bern, die van 2 tot 6 december 2024 wordt gehouden, wordt het voorstel om de beschermingsstatus van de wolf te verlagen, besproken. Laten we samen een finale oproep doen om zijn beschermingstatus te behouden. De wolf is niet de slechterik in dit sprookje: laten we hem te hulp schieten!