Brussel, 19 mei 2020 – Op Vrijdag 22 mei is het Werelddag van de biodiversiteit. Met de huidige pandemie die de wereld nog steeds in zijn greep heeft, is het belang van gezonde ecosystemen met een rijke biodiversiteit nog nooit zo duidelijk geweest. Nu de regeringen van ons land maatregelen nemen om de economie te ondersteunen vraagt WWF om van natuur en biodiversiteit een centrale pijler te maken in het herstelbeleid. WWF stelt concrete actiepunten voor die de veerkracht van onze samenleving verbeteren door onze biodiversiteit beter te beschermen en herstellen. 

Met de COVID-19 crisis als wake-up call is het verband tussen vernietiging van de natuur, klimaatverandering, levensomstandigheden van de mens en de opkomst en verspreiding van epidemieën pijnlijk bloot gelegd. De gevolgen van onze omgang met de natuur en haar beperkte hulpbronnen laten zich voelen, alsook onze geglobaliseerde manier van leven met mensen en goederen die zich voortdurend en massaal over de wereld verplaatsen.

In eigen land konden we vaststellen hoe kwetsbaar we zijn voor dergelijke pandemieën, waarvan het risico sterk is toegenomen volgens een recent rapport van WWF dat de link legt met de vernietiging van natuurlijke ecosystemen en de handel in diersoorten. Uit dat rapport blijkt onder meer dat liefst 75% van de tot dusver bekende ziekten bij de mens zg. zoönosen zijn, d.w.z. afkomstig van dieren. Anderzijds hebben we gezien hoe de schaarse natuur die we nog hebben een toevluchtsoord is voor ons allemaal, wanneer we weken in gedwongen isolatie moeten doorbrengen. Wetenschappers hebben ook verklaard dat natuurlijke ecosystemen zoals tropische bossen een cruciale rol spelen bij het reguleren van de overdracht en verspreiden van infectieziekten zoals zoönosen.

WWF vraagt aan de regeringen van ons land om de veerkracht van onze samenleving te vergroten en toekomstige gezondheidsrisico's te beperken door maatregelen op drie domeinen:

1. Het kordater aanpakken van de illegale en risicovolle handel in wilde soorten, door de nodige investeringen (middelen, mensen en adequate vorming) te doen in politie, douane- en justitiële diensten. Een studie in opdracht van  de FOD Volksgezondheid  schat dat er elk jaar 44.400 kilo vlees van wilde dieren (zogenaamd bushvlees) illegaal toekomt in Zaventem. Niemand zal er nu nog van moeten overtuigd worden dat dit ernstige risico’s met zich meebrengt voor de gezondheid en bijdraagt aan de achteruitgang van de biodiversiteit in de landen van herkomst.
2. Verminderen van onze internationale voetafdruk op de biodiversiteit. Dat kan door strenger toe te zien op de import van goederen, of ze niet hebben bijgedragen aan ontbossing en vernietiging van natuurlijke ecosystemen, wat ook mee aan de basis kan liggen van de uitbraak van zoönosen. Dit is nu nog geen Europese verplichting maar kan dit in de toekomst wel worden. In ieder geval is er tot nog toe veel te weinig in geïnvesteerd.
3. Bescherming en herstel van gezonde natuur in eigen land, met aandacht voor de verbinding tussen natuurgebieden. Ook in steden en gemeenten moeten meer aandacht en middelen gaan naar de inplanting van kwalitatief groen. Dat is niet alleen nodig voor onze mentale gezondheid, maar ook voor het tegengaan van luchtvervuiling en de mitigatie van de effecten van klimaatverandering: temperen van hitte-eilanden, zuiveren, stockeren en bufferen van zoet water enz.
    

Europa plaatst biodiversiteit centraal in zijn toekomstvisie

De Europese Commissie zet alvast de juiste toon met de publicatie (op 20 mei 2020) van zijn langverwachte Europese Biodiversiteitstrategie 2030 en zijn zg. ‘Farm to Fork’ strategie,  die de krijtlijnen uitzet voor een  duurzaam landbouwbeleid. Hierin erkent de EC de expliciete link tussen gezondheid en natuur, en plaatst hij biodiversiteit in het hart van de economische ‘Green Deal’. Met een ‘all-inclusive’/ inclusieve aanpak wil de EC de kernoorzaken van biodiversiteitsverlies aanpakken door op haar eigen grondgebied o.a. meer in te zetten op natuurherstel, organische landbouw en een sterker handhavingsbeleid.

Globaal wil de EC nagaan hoe de soortenhandel beter te reguleren en zijn voetafdruk te verminderen. Voor deze laatste twee thema’s heeft de EC echter nog geen concrete en bindende doelstellingen naar voren geschoven. De biodiversiteits- en de Farm-to-Fork strategieën zullen een belangrijke rol spelen om Europa veerkrachtiger te maken en dus beter bestand tegen schokken zoals COVID-19. Ze zullen ook het beleid in de lidstaten, dus ook in ons land, mee moeten sturen om de ambities te realiseren. WWF roept dan ook de parlementsleden en de ministers op om deze strategieën actief te ondersteunen.

Open Brief van experts aan regeringsleiders

WWF staat niet alleen met haar oproep. Wetenschappers en andere experten hebben zich recent wereldwijd verenigd in een Open Brief aan de Wereldgezondheidsorganisatie en regeringsleiders. Hierin roepen ze op om dierenmarkten met een hoog gezondheidsrisico te sluiten, om dringend de strijd op te voeren tegen illegale handel in wilde soorten en om de inspanningen op te drijven om de consumentenvraag naar risicovolle dierproducten  te verminderen. De brief werd ondertussen al ondertekend door 294 experten uit 52 landen, ook uit België. 

Over WWF:

• WWF is een van de grootste en meest ervaren onafhankelijke natuurbehoudsorganisaties ter wereld, actief in meer dan 100 landen en met meer dan 5 miljoen sympathisanten wereldwijd. Het doel van WWF is de generaties na ons een leefbare planeet na te laten. WWF zet zich in voor het behoud van soorten en hun leefomgeving: bossen, waterrijke gebieden en de oceaan. Verder werkt WWF mee aan oplossingen voor de vervuiling en verspilling van natuurlijke hulpbronnen en de klimaatverandering.
• U kan onze persberichten en rapporten terugvinden op http://www.wwf.be/pers
• Steun het werk van WWF en surf naar www.wwf.be.

EINDE