Hanoi, Vietnam, 16 november – De Vietnamese regering dreigt onder streng toezicht te komen omdat het er niet in geslaagd is de toenemende criminaliteit in wilde dieren aan te pakken. Op de internationale Conferentie over de handel in bedreigde diersoorten die vandaag begint in Hanoi staan regeringen dan ook onder toenemende druk om concrete plannen aan te kondigen tegen de handel in hoorns van neushoorns, ivoor en lichaamsdelen van tijgers.

Als een van ’s werelds grootste draaischijf voor handel in wilde dieren heeft Vietnam pas vorige zaterdag voor het eerst ivoor en hoorns van neushoorns vernietigd die ze in beslag had genomen. Maar tot nu toe heeft het land nog maar weinig gedaan om de illegale markt te stoppen of om de grootste handelaars en smokkelaars van illegale producten van wilde dieren op te sporen. De andere landen van de Mekongregio – Cambodja, Laos, Myanmar en Thailand – zijn er ook niet in geslaagd om hun illegale markten in wilde dieren af te sluiten. Daar worden openlijk lichaamsdelen van honderden bedreigde diersoorten verkocht.

Ze komen allemaal in het vizier op de Top in Hanoi, waar vertegenwoordigers uit 54 landen zullen samenzitten. Ze zullen er overlopen welke maatregelen genomen zijn om hun engagementen van de Conferentie van Londen in 2014 en van Kasane in 2015 na te komen om de criminele handel in wilde dieren aan te pakken.

“Vietnam kan de criminele handel niet langer ontzien want de wereld kijkt op hun vingers: de regering moet deze conferentie gebruiken om een nieuwe start te maken. Er moeten concrete plannen worden aangekondigd om de handel in ivoor te stoppen en tijgerboerderijen te sluiten”, zegt Thinh Van Ngoc, directeur van WWF-Vietnam. “De recente vernietiging was een stap in de goede richting, maar Vietnam moet deze conferentie gebruiken om een gezamenlijke campagne te lanceren tegen criminele handel in wilde dieren. De andere landen van de Mekongregio moeten daarna volgen door eerst een duidelijk engagement aan te gaan om hun befaamde illegale markten van wilde dieren te sluiten, zeker in de Gouden Driehoek.”

170.000 mensen eisen actie met WWF-petitie

Als grootste eindbestemming van de handel in hoorn van neushoorns, werd Vietnam vorige maand een ultimatum opgelegd door regeringen van over de hele wereld om deze handel aan te pakken. Anders dreigen er handelssancties in het kader van de Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde soorten wilde dieren en planten (CITES). Deze week zette een coalitie van lokale organisaties en 170 000 mensen die een wereldwijde petitie van WWF hebben ondertekend het land alvast onder grote druk om te handelen.

Vietnam nam in oktober nog vijf grote ladingen ivoor van in totaal meer dan 4,5 ton in beslag om zijn groeiende rol in de strijd tegen illegale handel in ivoor te benadrukken. Maar er is nog steeds geen bewijs dat er in het land al een ivoor- of hoornhandelaar is vervolgd.

“Hoewel die grote inbeslagname van ivoor aantoont dat sommige wetten vruchten afwerpen, bewijst het ook dat Vietnam een zwakke wetgeving heeft en een gebrekkige rechtspraak. En dat moedigt georganiseerde criminele bendes aan om grote hoeveelheden producten van wilde dieren te verhandelen in het hele land”, zegt Kanitha Krishnasamy, hooggeplaatste Programma Manager bij TRAFFIC in Zuid-Oost Azië. “Handhaving is maar een deel van de oplossing: op de conferentie van Hanoi moeten de landen waar het ivoor uiteindelijk terechtkomt ook aangeven welke acties ze ondernomen hebben om hun internationale engagementen na te komen. Zo kan de vraag aan banden gelegd worden die de criminaliteit in wilde dieren voedt.”

Landen komen verbintenissen te weinig na

Ondanks de toenemende internationale impuls om criminaliteit tegen wilde dieren aan te pakken, geven de internationale stroperijcrisis en de golf van illegale handel in wilde dieren weinig blijk van een afname – voornamelijk omdat vele landen hun verbintenissen niet nakomen. Minstens 1377 neushoorns en ongeveer 20 000 olifanten werden vorig jaar gestroopt in Afrika. Schubdieren worden nog steeds in grote getale verhandeld vanuit Zuidoost-Azië en Afrika. En in India werden dit jaar 76 tijgers het slachtoffer van stroperij – het hoogste aantal sinds 2010.

De deelnemende regeringen moeten in Hanoi een update geven over de vooruitgang die ze hebben geboekt sinds de start van de reeks internationale conferenties rond illegale handel in wilde dieren. Daarnaast zullen ze ook specifieke, tijdsgebonden acties aankondigen waarmee ze hun verbintenissen kunnen nakomen en een sterker antwoord kunnen bieden op de criminele handel in wilde dieren.

WWF en TRAFFIC zullen regeringen oproepen om binnenlandse illegale ivoor- en wilde dierenmarkten te sluiten, en om tijgerboerderijen af te bouwen. Daarnaast moeten ze ook nog concrete stappen ondernemen om corruptie aan te pakken, handhaving te versterken, wetgeving te verbeteren en informatie-uitwisseling tussen regionale en internationale handhavingsinstanties te bevorderen.

Bovendien moeten regeringen zich ertoe verbinden om de belangrijkste resultaten van de CITES-conferentie van oktober uit te voeren.  De nationale ivoormarkten moeten afgesloten worden, er moet een ban komen op handel in schubdieren en grijze roodstaartpapegaaien, er moet vastberadenheid zijn om de vraag te doen dalen, en het akkoord om de Nationale Ivooractieplannen te versterken, moet nageleefd worden. Dat staat immers centraal in de inspanningen om de illegale handel in ivoor en de stroperijcrisis van olifanten te stoppen.

“Het wordt tijd dat landen afzienbare en zinvolle acties ondernemen om stroperij, illegale dierenhandel en de vraag te verlagen of we riskeren veel bedreigde diersoorten te verliezen,” zegt Colman O’Criodain, hoofd van de WWF-delegatie op de Hanoi Conferentie. “Op de Conferentie van Hanoi heeft Vietnam een unieke kans om leiderschap te tonen en een duidelijk signaal uit te dragen naar criminele netwerken, in de Mekongregio maar ook internationaal, namelijk dat de wereld werkelijk de criminele handel in wilde dieren aanpakt.”

Wat vooraf ging:

Op de Conferentie van Londen keurden 41 landen en de Europese Unie de Verklaring van Londen goed. Die verklaring bestond uit 25 punten en bestond onder andere uit maatregelen om de markten te vernietigen, om handhaving te versterken, om doeltreffende wettelijke omkadering te voorzien en om een duurzame levensstijl en economische ontwikkeling te promoten door plaatselijke gemeenschappen te betrekken.

Vorig jaar bouwden 32 landen en de EU verder op de engagementen van Londen op de Kasane-Conferentie in Botswana door een paar extra maatregelen goed te keuren. Er zou meer aandacht komen voor witwaspraktijken en andere financiële aspecten van de criminele handel in wilde dieren. De deelnemers waren het er ook over eens dat de private sector meer betrokken moest worden. Zo kan een vlotte samenwerking met logistieke en transportbedrijven helpen om de illegale stroom te stoppen van producten afkomstig van wilde dieren.