Het huidige plan voor de Antwerpse haven wordt bejubeld als een geslaagd voorbeeld dat economie en ecologie kúnnen samengaan, Eric Van Hooydonk schrijft dat Europese natuurregels ‘het onmogelijk maken om de Antwerpse haven degelijk te ontwikkelen’. Volgens hem ‘vreet de natuur de haven op, niet andersom’ (DS 27 juli).

Reactionaire krachten, met Jean-Claude Juncker voorop, proberen de Europese natuurwetten onderuit te halen. Nog los van de vraag of de Antwerpse haven niet al voldoende ontwikkeld is, is dat natuurlijk nonsens. Het Schelde-estuarium is al eeuwen een waardevol natuurgebied, lang voor over havenuitbreiding werd beslist. Pas de laatste eeu kreeg het zijn definitieve vorm, omdat de mens het water overal ondoordacht in een keurslijf dwong.

Als de natuur braakliggende stukken grond die al opgespoten waren weer inneemt omdat de economische ontwikkelingen vertraging oplopen, wordt die biodiversiteit mee opgenomen in het beschermingsplan voor de gehele regio. Dat is zo bepaald in de Europese regelgeving en is dus ook het geval voor de plannen voor het Saeftinghedok.

In Antwerpen hebben onderhandelingen met alle betrokken partijen in 2013 geleid tot een Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan voor de haven. Dat plan werd zelfs door Europees commissaris Karmenu Vella bejubeld als een geslaagd voorbeeld van verzoening tussen economische ontwikkeling en de bescherming van Europese leefgebieden. Vandaag vind je in de natuurcompensatiegebieden weer prachtige vogels zoals grutto’s, lepelaars, kluten en tureluurs. Wetenschappelijke rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek zijn duidelijk: veel soorten waren tien jaar geleden aan het uitsterven, vandaag is die achteruitgang grotendeels gestopt.

Overstromingen

Bovendien is bepaald dat die nieuwe natuurgebieden moeten ingezet worden als bescherming tegen overstromingen. Ze zullen opnieuw worden verbonden met de Schelde, opdat overtollig water het land weer kan instromen. Op die manier hervindt het estuarium zijn natuurlijke rol. De hevigste vloed wordt gebufferd en duizenden Antwerpenaars blijven gespaard van waterellende. In tijden van klimaatverandering is dat geen kwestie van voorzorg meer, maar bittere noodzaak. De natuur aan onze kant krijgen, is de enige juiste weg om ons in te dekken tegen de uitdagingen van de toekomst.

Overigens is de ongebreidelde uitbreiding van de haven, die kadert in de strategie om Antwerpen verder te blijven uitbouwen als een logistieke hub, nefast voor onze mobiliteit, onze gezondheid en onze CO2-uitstoot. Beter zouden we inzetten op kwaliteitsvolle, lokale duurzame ontwikkeling zoals afvalverwerking of hernieuwbare energie. Dat brengt meer arbeidsplaatsen voort en kost de samenleving minder.

In die zin is de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn een effectieve buffer gebleken, niet alleen voor de natuur maar ook voor de Antwerpenaar en zelfs alle Vlamingen die nu al gemiddeld een jaar van hun leven verliezen door de ergste luchtvervuiling in Europa. Sinds 2015 proberen reactionaire krachten de Europese Natuurwetgeving onderuit te halen, met Europees president Jean-Claude Juncker voorop. Met de ‘fitness check’ wilde die onderzoeken of de Vogel- en Habitatrichtlijn wel deed wat hij moest doen: de Europese natuur beschermen. Op vraag van WWF, Natuurpunt en andere milieuorganisaties hebben520.000 Europese burgers die vraag positief beantwoord: het is de implementatie van de regels die vaak achterblijft. Waar de regels worden toegepast, wint de natuur erbij.

Laten we de verwezenlijking in de Antwerpse haven vieren in plaats van ze onder de snippers van achterhoedegevechten te bedelven. Het goede nieuws is dat economie en natuur wel te verzoenen zijn, en dat is vandaag een hoopvolle boodschap.

Koen Stuyck, Woordvoerder WWF België

Link naar deze reactie in de krant de Standaard