Op 13 mei 2024 lieten we Nikola, Mihail en Aneta vrij in de Bulgaarse bergen. Die drie beertjes bleven moederziel alleen achter toen ze amper een paar maanden oud waren. Het team van WWF-Bulgarije en lokale partners redden de welpjes en brachten ze naar Arcturos Wildlife Sanctuary in Griekenland. Dit is het enige project ter wereld waar dieren revalideren in het ene land en dan vrijgelaten worden in het andere. Beerexperten Alexandros Karamanlidis en Alexander Dutso vertellen je meer over deze prachtige samenwerking.

WWF-Bulgarije heeft een duidelijk doel voor ogen: mens-dierconflicten verminderen en de Bulgaarse natuur herstellen. Door het berenproject te steunen, kunnen ze de bevolking sensibiliseren én de berenpopulatie een handje helpen.

Een unieke samenwerking

Dr. Alexandros Karamanlidis werkt als Managing Director bij Arcturos Wildlife Sanctuary, een ngo die wilde dieren, planten en hun natuurlijke habitats beschermt in Griekenland en daarbuiten sinds 1992.

Het berenrehabilitatieprogramma kwam tot stand met de hulp van de faculteit Diergeneeskunde van de Aristoteles-universiteit van Thessaloniki. “De eerste twee berenwelpjes vingen we op in 2011. Sindsdien hebben we al een twintigtal dieren gerehabiliteerd. En intussen werken we al vijf jaar samen met de Bulgaarse overheid en WWF-Bulgarije.”

Die aanpak werkt! “De rehabilitatie van Nikola, Mihail en Aneta was ons derde gezamenlijke project. De beertjes werden gevonden in Bulgarije, kwamen bij ons – in Griekenland, dus – op krachten, en keerden dan terug naar de Bulgaarse natuur.” Het programma heeft een succesratio van bijna 100% voor de beren die terugkeren naar Bulgarije.

De beren worden niet zomaar losgelaten: “Eerst rusten we ze uit met een GPS-halsband van de Bulgaarse overheid en WWF-Bulgarije. Zo kunnen we ze nog een jaar lang opvolgen; daarna valt de halsband vanzelf af. Op deze manier monitoren we het slaagpercentage van onze vrijlatingsacties.”

Beren in Bulgarije

Waarom dit project? We vroegen het aan Alexander Dutso, of Sasho, Senior Wildlife Expert bij WWF-Bulgarije. “Helaas is het zo dat, als beertjes hun moeder verliezen voordat ze een jaar oud zijn, hun overlevingskansen drastisch dalen. Daarom helpen wij ze aansterken tijdens de revalidatieperiode. Daarna laten we ze weer vrij in de Bulgaarse natuur: daar helpen ze de berenpopulatie van het land herstellen.” 

WWF-Bulgarije wil ook zorgen dat mens en beer vreedzaam kunnen samenleven. Sasho vertelt hoe ze dat doen: “Wanneer er een beer gespot is nabij een dorp, treffen we preventieve maatregelen en informeren we de inwoners.” En wees er maar zeker van dat dat belangrijk werk is!

Sasho legt uit waarom de bruine beer essentieel is voor de Bulgaarse natuur en onze bescherming verdient: “bruine beren zijn omnivoren. Hun dieet is eigenlijk voor 80% plantaardig. Ze jagen niet vaak zelf op hun prooi, maar eten vooral karkassen van dode dieren.

Zo gaan ze de verspreiding van ziektes tegen en verwijderen ze ‘afval’ uit de natuur.  Daarnaast helpen ze zaden verspreiden: door vruchten te eten en die dan te verteren en zo de zaadjes uit te scheiden, kunnen er nieuwe fruitbomen groeien. Tot slot is de bruine beer een paraplusoort: hij heeft een enorm gebied nodig om zich te voeden, zich voort te planten, en te leven. Tussen 50 en 700 vierkante kilometer! Als we die enorme gebieden beschermen, beschermen we dus ook alle soorten die erin leven.”

De toekomst van de bruine beer

Hoewel de bruine beer het grootste roofdier in Europa is, staat de soort onder druk. “We steken het niet onder stoelen of banken, klimaatverandering heeft een grote impact op de relatie tussen mens en beer”, weet Sasho. “Doordat hun voedselvoorraden aangetast worden, durven ze weleens dichter bij een dorp te komen op zoek naar voedsel, bijvoorbeeld in slecht afgesloten vuilbakken. De warmere temperaturen kunnen er bovendien voor zorgen dat beren niet in winterrust gaan en dus ook in de winter op zoek gaan naar voedsel.”

WWF-België werkt samen met WWF-Bulgarije om de bevolking te informeren over bruine beren, over zowel de bijdrage die ze leveren aan hun ecosysteem als voorzorgsmaatregelen die mensen kunnen nemen om beerontmoetingen te voorkomen. Wat het best zou werken? Een holistische aanpak die publieke bewustwording combineert met elektrische hekken (zoals ook wij doen met de wolf) en eventueel bewakingshonden.

Steun dit project door symbolisch een beer te adopteren. Samen is alles mogelijk. Bedankt!