In Wallonië werd vorige week een lynx gefotografeerd. Dit is heuglijk nieuws, maar ook opmerkelijk aangezien de dichtsbijzijnde populatie in Duitsland ver van ons verwijderd is en de weg naar België veel obstakels kent. Dat die versnippering een drempel kan vormen voor de vestiging van een langdurig leefbare populatie, werd deze zomer reeds aangetoond in een studie van WWF-België. Ons land zou 20 à 30 individuen kunnen huisvesten mits er maatregelen genomen worden om natuurgebieden met elkaar te verbinden, alsook om een groei van de populatie richting Frankrijk en Duitsland mogelijk te maken. 

Deze belangrijke corridors ontbreken vandaag nog door de aanwezigheid van een druk wegennetwerk in een sterk verstedelijkt landschap. Het realiseren van ontsnipperingsmaatregelen blijft broodnodig en is bovendien onontbeerlijk voor zo veel andere diersoorten.  

De lynx in België

In de periode 1990-2000, werden lynxen (of hun sporen) verscheidene keren geobserveerd in het oosten van het land. Het is zeer waarschijnlijk dat deze individuen al terug verdwenen zijn. Vandaag leeft de dichtstbijzijnde populatie in het Duitse Paltserwoud op 150 km van onze landsgrenzen. Deze kleine populatie werd tussen 2016 en 2020 versterkt met 20 dieren afkomstig uit Zwitserland en Slovakije in het kader van een LIFE-project waar WWF actieve partner in is. In tegenstelling tot de wolf, legt de lynx geen lange afstanden af op zoek naar geschikt habitat. Daarom is de verschijning van een individu zo ver van het Paltserwoud zeer opmerkelijk, doch niet onmogelijk volgens WWF.

Een groot roofdier met een groot leefgebied  

De lynx is de grootste katachtige van Europa. Dit grote bosroofdier weegt ongeveer 20 kilogram en jaagt voornamelijk op reëen die alom tegenwoordig zijn in ons land. In tegenstelling tot de wolf, leeft de lynx solitair in een leefgebied van ongeveer 100 km². Het leefgebied van een mannelijke lynx is groter dan dit van een vrouwelijk dier en kan bovendien meerdere vrouwelijke gebieden overlappen. Het is duidelijk dat deze diersoort heel wat ruimte nodig heeft en idealiter in contact staat met andere populaties om in onze contreien leefbaar te zijn. 

Meer connectiviteit nodig voor een duurzame terugkeer

Afgelopen zomer heeft het WWF een eerste verkennende studie gedaan omtrent geschikt habitat voor de lynx in België. De eerste resultaten tonen een totaal geschikte oppervlakte van 3000 tot 4000 km² aan, desalniettemin sterk versnipperd en verspreid over Wallonië. Dergelijke oppervlakte zou maximum 30 dieren kunnen huisvesten maar zoals op onderstaande figuur te zien, blijft het gebrek aan connectiviteit een groot probleem. De aanwezigheid van steden, open gebieden en een druk wegennet kunnen een drempel vormen voor de lynx of zelfs diens dood betekenen. Daarom is het verbeteren van connectiviteit van uitermate belang door bijvoorbeeld de aanleg van ecoducten of het aanplanten van bomen en struiken in open landschappen. Eveneens is een samenwerking met onze buurlanden sterk vereist om geschikt habitat te verbinden met naburige populaties zoals in het Paltserwoud. 

 In het zuiden van het land is geschikt habitat voor de lynx. Echter, de hoge graad van versnippering kan een drempel vormen voor de lynx of een fatale doodsoorzaak. Maatregelen om connectiviteit te verbeteren zijn broodnodig!