De natuur is genereus: elke euro die we in hoogwaardig natuurherstel investeren, geeft ze ons 8 tot 51 keer terug. Dat tonen WWF, Natuurpunt en Natagora aan in hun nieuwe rapport, ‘Investeren in natuurherstel rendeert’.

We onderzochten drie Belgische natuurherstelprojecten; twee in Vlaanderen en één in Wallonië. Doel was nagaan hoeveel investeringen in natuur daar opbrachten op economisch en maatschappelijk vlak. We kozen projecten waarin natte weilanden, moerassen en veenmoerassen in ere hersteld werden. Want als die in goede staat verkeren, slaan ze grote hoeveelheden koolstof op, verminderen ze de impact van heftige regenval en bieden ze waterreserves in tijden van droogte. Verkeren ze in slechte staat, dan kunnen ze net CO₂ uitstoten of zwaardere overstromingen veroorzaken.

Demerbroeken

Tussen Aarschot en Diest ligt één van de meest waardevolle valleien in Vlaanderen: de Demerbroeken. Oorspronkelijk vond je er moerassen en wilgenstruwelen, maar door menselijke ingrepen groeide het landschap gestaag dicht. Dat is dus waar natuurherstel op focust hier: opnieuw afwisseling creëren in de Demerbroeken, en de kwaliteit en connectiviteit van het natuurgebied verbeteren.

Resultaat? Elke geïnvesteerde euro levert er acht op. Dankzij natuurherstel slaan de Demerbroeken 300 ton meer CO₂ op, vangen ze 3.700 m³ meer water op, vermijden we € 1,19 miljoen aan waterschade, en komen er 18 jobs bij in de toerismesector. Daar blijft het niet bij: per jaar besparen we € 40.000 aan ziektekosten, en filtert de natte natuur 475 kg stikstof uit het water, waardoor de waterkwaliteit verbetert. De terugverdientijd van de investeringen? 16 jaar.

Kastanjebos

In Vlaams-Brabant ligt het Kastanjebos, een Natura2000-natuurgebied van 165 hectare dat bekendstaat om zijn bloemenpracht. Dankzij het herstel van de hooilanden en vochtige elzen-eikenbossen op kalkrijke bodem krijgt het Kastanjebos jaarlijks 12.500 extra bezoeken Omgerekend: 105.000 euro bijkomende inkomsten uit toerisme en twee nieuwe jobs in de horeca.

Door de herstelinspanningen houdt de bodem bovendien 100 ton koolstof extra vast – dat is gelijk aan de uitstoot van twee miljoen autokilometers, of een vermeden kost van € 23.000 per jaar. Zo levert in het Kastanjebos elke geïnvesteerde euro er maar liefst 51 op – de terugverdientijd bedraagt dan ook maar zeven jaar.

Plateau des Tailles

In het hartje van de Belgische Ardennen ligt het Plateau des Tailles, een hoogvlakte met bossen en veenmoerassen. In het verleden werden veengebieden er drooggelegd om productiebossen met naaldbomen te planten. Natuurherstel hield hier dus de omgekeerde beweging in: onnatuurlijke drainage opheffen en naaldhoutplantages weghalen, zodat de veengebieden hun rol opnieuw optimaal kunnen vervullen. Bijkomend voordeel? De hoogvlakte kan weer zeldzame soorten verwelkomen zoals de zwarte ooievaar, de watersnip, de hazelhoen en de grijskopspecht.

Koolstofopslagprocessen komen langzaam op gang: over 20 jaar zullen we dus de belangrijkste vruchten plukken van deze investeringen. En die zijn aanzienlijk. Vóór het herstel stootten de veengebieden er ruim 320 ton koolstof per jaar uit; over 20 jaar houdt de bodem er 170 ton vast – een verschil van 490 ton koolstof per jaar. De waterkwaliteit verbetert bovendien, want de natte natuur filtert er jaarlijks 280 kg stikstof uit het water. Ook op recreatievlak is het rendement aanzienlijk: met 61.000 extra bezoeken per jaar geven toeristen samen meer dan een half miljoen euro méér uit, wat leidt tot acht bijkomende jobs. Zo verdienen de investeringen zich terug op 12 jaar tijd, en levert elke euro er 25 op.

Verborgen opbrengsten                                                  

De drie casestudy’s laten er geen twijfel over bestaan: natuurherstel is een slimme investering. En dan hebben we het alleen nog maar gehad over de voordelen van natuurherstel die we kunnen meten en in euro kunnen uitdrukken. Zelfs dan overstijgen de opbrengsten de investeringen ruimschoots.

Op de ‘verborgen’ voordelen van de natuur kunnen we geen prijs plakken. De verwondering die de wilde hyacinten van het Hallerbos oproepen in de lente; het geluk te beseffen dat er na tientallen jaren afwezigheid weer otters zijn in ons land – dat alles is simpelweg onbetaalbaar. Zo’n 95% van de natuurlijke habitats in België verkeert in slechte staat. We moeten dus nu in actie komen. Want investeren in de natuur is investeren in de samenleving en de economie.