Ondanks de vreselijke oorlog in Oekraïne, zetten onze collega’s hun werk, waar kan, voort. Zo is er onlangs een dam verwijderd die er al jarenlang verlaten bij lag en de doorstroom van de rivier blokkeerde. Dankzij de verwijdering van deze oude dam, konden voor het eerst in 120 jaar tijd, weer trekvissen gebruik maken van de rivier. Zo werd ook meteen 27km van de Perkalaba-rivier vrijgemaakt en werd het risico dat de brug zou instorten vermeden.

Door de rivier weer te verbinden kunnen vissen zoals de bedreigde Donauzalm, de bruine forel en de Oekraïense beekprik terugkeren naar hun oude paaigebieden, waardoor hun populaties toenemen en ook roofdieren zoals bruine beren, Europese nertsen en otters kunnen terugkeren - in wat binnenkort een "biodiversiteitshotspot" in de Karpaten zou kunnen worden.

Een eerste stap in de richting van natuurherstel

We noemen de regio van de Karpaten ook wel “het groene hart van Europa”. Je vindt er verschillende roofdieren, die nergens in Europa meer voorkomen, zoals bruine beren, wolven en lynxen. Daarnaast herbergt deze regio ook ongerepte rivieren en waterrijke gebieden zoals de Donaudelta. Het is dus van uiterst belang dat we deze regio en haar kostbare biodiversiteit beschermen.

"Het verwijderen  van deze dam is een kleine stap vergeleken met de enorme milieuschade die door de oorlog is veroorzaakt, maar we zijn toch trots dat we ons plan hebben kunnen uitvoeren en deze rivier hebben kunnen herstellen," aldus Dr. Bohdan Vykhor, CEO van WWF-Ukraine. "Door verouderde dammen in het Karpatengebergte te verwijderen, helpen we gezondere, veerkrachtigere ecosystemen te creëren waar mens en natuur tot ver in de toekomst van zullen profiteren."

De toekomst van de rivieren en natuurherstel in de Karpaten

WWF heeft sinds 2020 zeven verouderde dammen in Oekraïne verwijderd, waardoor 530 km rivier is opengesteld - meer dan een zesde van het totale doel van 3000 km herstelde, vrij stromende rivieren in het land tegen 2030.

Deze verwezelijking in Oekraïne toont het groeiende momentum achter damverwijderingen in Europa. Vorig jaar werd een recordaantal van 239 dammen verwijderd in 17 landen over het hele continent, waaronder drie landen die hun eerste dammen hebben ontmanteld - Montenegro, Portugal en Slowakije.

"Er zijn zo'n 150.000 verouderde dammen, stuwen en andere blokkades in onze Europese rivieren. Deze hebben geen enkel doel en verstoren de natuurlijke stroom van rivieren, blokkeren vismigraties en dragen bij aan de voortdurende ineenstorting van de zoetwaterbiodiversiteit," zegt Eva Hernandez, WWF Lead, Living European Rivers initiative, dat werkt aan de verwijdering van dammen in het hele continent. "Door verouderde dammen te verwijderen, worden rivieren weer met elkaar verbonden en hersteld, wordt de biodiversiteit gestimuleerd en wordt klimaatbestendigheid opgebouwd."

Gezonde rivieren in heel Europa

Ook dit jaar werd er een enorme dam verwijderd: de 16 m hoge dam van Roche qui Boit - op de rivier de Selune in Frankrijk. In het   VK werd dan weer de grootste stuwdam tot nu toe verwijderd op de rivier de Kent in het Lake District.

Het European Open Rivers Programme heeft tot nu toe 25 projecten voor het verwijderen van dammen gesteund die het komende jaar zullen worden uitgevoerd, terwijl de EU onlangs haar wetsvoorstel inzake natuurherstel heeft gepubliceerd, die onder meer tot doel heeft tegen 2030 25 000 km rivier vrij te maken.