Brussel, 30 mei 2016: Europese bedrijven die soja gebruiken als dierenvoeder in vlees en melkproducten doen het minste om de impact van sojaproductie op bossen en savannes in Zuid-Amerika tegen te gaan. Bij de Belgische bedrijven die WWF aanschreef wensten meer dan de helft niet te reageren op de vraag waar ze de verborgen soja in hun producten vandaan kwam.

De nieuwe Soja Scorecard van WWF, gelanceerd voor de 11e jaarlijkse conferentie van de RTRS (ronde tafel over duurzame soja) die plaats vindt in Brazilië deze week, worden 16 bedrijven geïdentificeerd als de Europese leiders in initiatieven om soja duurzamer te maken. Criteria die mee tellen in deze score is transparantie in het totale soja gebruik, een aankoopbeleid van duurzaam geproduceerde soja en geleverde inspanningen om ontbossing uit de soja aankoopketen te bannen. Daar is geen Belgisch bedrijf bij, alhoewel Colruyt goed op weg is en Delhaize en Vandemoortele recent gestart zijn om hun aankoopbeleid van sojaproducten onder de loep te nemen. 

“WWF is blij om te zien dat er echte voorlopers zijn, vooral in de distributie en melksectoren,” zegt Elly Peters, WWF-soja specialiste, “maar het is duidelijk dat vele bedrijven gebruik maken van de onwetendheid van de consument over het massale gebruik van soja, om niets te ondernemen. 69 bedrijven besloten om niet te reageren op onze vraag naar transparantie – dat is meer dan de helft van de 133 bedrijven die WWF heeft aangesproken. In België besloten 10 van de 14 aangeschreven bedrijven niet te reageren. “Wat hebben deze bedrijven te verbergen?”

Belg consumeert 61 kilogram soja per jaar maar weet het niet

Vele Belgen weten niet dat ze per jaar gemiddeld 61 kilogram soja consumeren, omdat het grootste deel hiervan via de maag van een dier passeert. Ze weten ook niet wat de impact is op de bossen en ecosystemen van Zuid-Amerika. In vele gevallen krijgen consumenten overigens geen bewijs dat de producten die ze gebruiken niet tot stand zijn gekomen via ontbossing.

WWF vindt het dan ook onaanvaardbaar dat zoveel bedrijven hun verantwoordelijkheid niet erkennen noch het feit dat het gebruik van soja in hun productieprocessen een ecologische impact heeft op natuur, diersoorten en mensen in kwetsbare en waardevolle zones zoals het Amazonegebied, de Cerrado en de Atlantische bossen in Brazilië en de Gran Chaco regio in Argentinië, Bolivia en Paraguay.

Oplossing? Verantwoordelijker produceren én Minder vlees eten

De soja scorecard neemt 133 leidende Europese distributieketens, voedselproducenten, producenten van consumptiegoederen, zuivelproducenten, vlees, eieren en voedsel bedrijven onder de loep in verband met hun aankooppolitiek van soja en het uitsluiten van ontbossing voor de dierlijke producten die ze verkopen. Deze bedrijven zijn gevestigd in België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Nederland, Polen, Zweden, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk.

De toenemende vleesconsumptie is de grootste oorzaak van de soja expansie. Ongeveer 75% van de geproduceerde soja in de wereld gaat naar veevoeder. In Europa is dat cijfer zelfs hoger – een geschat percentage van 93% van de soja die Europa binnen komt gaat naar veevoeder. Met de scorecard maant WWF ook Europese consumenten aan om dringend actie te ondernemen om onverantwoordelijk geteelde soja uit hun producten te bannen. WWF beveelt ook aan om de consumptie van dierlijke proteïnen te verminderen, in lijn met de nationale gezondheid voorschriften.

Bedrijven die soja gebruiken roept WWF op om transparant te zijn over hun soja gebruik, en om te kiezen voor duurzaam geteelde soja van RTRS en ProTerra (vandaag de twee enigste geloofwaardige systemen voor duurzame soja). Bedrijven die deze inspanning leveren sluiten zich aan bij de beweging die ontbossing en conversie van waardevol natuurgebied kan stoppen. Onderzoek toont aan dat er nog veel gedegradeerde gebieden zijn waar soja kan gepland worden, zonder dat daarvoor waardevolle natuurgebieden moeten sneuvelen.

Soja-areaal in Braziliaanse Cerrado verdubbeld

De laatste decennia heeft soja een enorme expansie gekend – meer dan eender welk ander gewas – en die productie bedreigt nu de habitat van vele kwetsbare soorten in Zuid-Amerika, zoals de jaguar, manenwolf en de reuze miereneter. Volgens een recente studie van Agrosatélite (Braziliaans onderzoeksbureau), is er tussen 2000 en 2014 maar liefst 2,93 miljoen hectaren land met natuurlijke vegetatie omgezet om gewassen – meestal soja – op te telen, in de cerrado regio. Het gaat om meer dan de helft van de Braziliaanse soja. Het totale areaal aan geplante soja nam tussen 2000 en 2014 toe met 108%. De cerrado bevat 5% van de biodiversiteit in de wereld en is één van de belangrijkste waterbronnen in Zuid-Amerika.

“De Cerrado heeft vandaag nog 15 miljoen hectare aan land met natuurlijke vegetatie, land dat in principe geschikt is voor soja en dus bedreigt door de soja expansie”, zegt Edegar de Oliveira Rosa, hoofd van het landbouw en milieu programma van WWF-Brazilië. “WWF hoopt dat de soja scorecard Europese bedrijven zal helpen begrijpen dat de rol die ze kunnen spelen in het uitbannen van ontbossing en omzetting van waardevolle ecosystemen zoals de cerrado uit hun soja leveringsketen.”