19 september 2018 –  In een gedeelte van het natuurgebied 'De Kuifeend en de Grote Kreek' in het Antwerpse havengebied worden bijkomende inrichtingswerken uitgevoerd om het gebied aantrekkelijker te maken voornamelijk voor water- en waadvogels.  ‘De Kuifeend en de Grote Kreek’ v​ervult een belangrijke rol als trek-, broed- en overwinteringsgebied voor vele vogelsoorten. Er zijn echter nog mogelijkheden om De Kuifeend aantrekkelijker te maken  voor duizenden Europese watervogels. WWF-België en Natuurpunt bundelen nu voor de eerste keer hun krachten om samen de nodige inrichtingswerken te laten uitvoeren. De werken zijn deze week gestart.

Dit natuurgebied, sinds 1972 beheerd door Natuurpunt, valt  onder de Vogelrichtlijn van de Europese Unie voor soorten zoals de Bruine kiekendief, de Kluut en de Blauwborst. Het gebied werd ook opgenomen in het internationale Natura 2000 netwerk. Door de hoge aantallen Krakeenden en Slobeenden, die geregeld één procent overschrijden van hun populaties in Noordwest-Europa, werd de Kuifeend bovendien genomineerd als Ramsargebied[1].

WWF is in vele landen betrokken bij de aanduiding van Ramsar gebieden: meer dan 100 miljoen ha waterrijke gebieden werden sinds 2000 aangeduid in samenwerking met WWF. In Vlaanderen wil WWF samenwerken met Natuurpunt om dergelijke gebieden te beschermen en er de biodiversiteit betere kansen te geven.

Connectiviteit helpt biodiversiteit te herstellen

WWF koos voor De Kuifeend omwille van die internationale belangrijkheid en ook omdat er aangrenzend meerdere gebieden van zogenaamde ‘permanente ecologische infrastructuur’ liggen. Zij vormen een lappendeken van verschillende stukjes natuur van hoge en minder hoge kwaliteit. De connectiviteit tussen al deze natuur die we nog hebben is belangrijk om de biodiversiteit in onze gefragmenteerde landschappen te kunnen handhaven en te herstellen.

Met deze werken wordt de bodem afgegraven om bijkomende plasdras te bekomen. De aanwezige weidegrond wordt zo gelijkmatig afgegraven tot op het niveau oppervlaktewater zodat er slikachtige vlaktes ontstaan. Die zijn heel belangrijk voor waad- en watervogels en hun kuikens: ze vinden er veel voedsel (o.a. muggenlarven) en ze kunnen er veilig rusten en broeden. WWF stelt voor de werken een fonds van 250.000 euro ter beschikking.

Duizenden watervogels per dag

Het gebied beschikt over een aantal belangrijke troeven die haar van vele andere gebieden onderscheiden. Het vervult een belangrijke rol als trek-, broed- en overwinteringsgebied voor vele vogelsoorten. De meeste Europese watervogelsoorten komen regelmatig in het gebied voor. In het winterhalfjaar worden geregeld enkele duizenden watervogels per dag aangetroffen. Stamgasten bij uitstek zijn Aalscholver, Wintertaling, Zomertaling, Krakeend, Smient, Slobeend, Pijlstaart, Tafeleend, Kuifeend, Nonnetje, Brilduiker, Bergeend, Meerkoet, …..

De Kuifeend en de Grote Kreek vervult bovendien een belangrijke rol als broedgebied voor vele zangvogelsoorten zoals de Blauwborst, de Rietzanger, de Kleine karekiet, de Cetti’s zanger en vele andere.

De voorbije tien jaren werden al grote inspanningen geleverd om de natuurwaarden in De Kuifeend en de Grote Kreek sterk te verbeteren. Die werden gerealiseerd dankzij een verregaande samenwerking tussen het Havenbedrijf Antwerpen, de NMBS en Natuurpunt Antwerpen Noord. Ze werden gefinancierd door Europese fondsen en door fondsen die de NMBS ter beschikking stelde als compensatie van de vroegere aanleg van een containerterminal in de zone van het Vogelrichtlijngebied van De Kuifeend. Met deze fondsen werd het oorspronkelijke gebied in 2007-2008 heraangelegd door het uitgraven van bijkomende plassen en het aanleggen van beperkte plasdras. Graslanden werden getransformeerd van koeienweide tot een waardevol waterrijk gebied. Het gebied werd omsloten door bufferdijken om verstoring in deze drukke omgeving tegen te gaan. Meteen na deze werkzaamheden werd de meerwaarde van het gebied zichtbaar. Ook na de voltooiing van de nieuwe werken in De Kuifeend verwachten we snel resultaat.

[1] De conventie van Ramsar is een internationale overeenkomst inzake watergebieden (draslanden) die van internationale betekenis zijn, in het bijzonder als woongebied voor watervogels.