Brussel, 1 juni 2017 – Het meest bedreigde zeezoogdier ter wereld, de vaquita of (Californische bruinvis) blijft bedreigd, ondanks de tijdelijke verlenging van het verbod op kieuwnetten in het noorden van de Californische golf. Die werd gisteren aangekondigd door de Mexicaanse regering. WWF vreest dat het huidige verbod niet zal volstaan om de soort en zijn unieke habitat te beschermen. Bovendien moet de link met China aangepakt worden.

De ongrijpbare vaquita, ook ‘panda van de zee’ genoemd door zijn opmerkelijke huidmarkeringen, balanceert op de rand van de afgrond, met nog slechts 30 individuen in leven. Deze populatie is de laatste jaren sterk achteruitgegaan door illegale visserij met zogenaamde kieuwnetten, de enige bekende bedreiging van de soort in zijn eigen habitat.

WWF onderstreept dat een permanent en sterk afgedwongen verbod, vergezeld van een algehele strategie die de soort kan doen recht krabbelen en de populatie doen herstellen de enige weg vooruit is. Die strategie moet lokale vissers helpen met het gebruik van alternatieve vismethoden. De inspanningen moeten dringend het hele habitat van de vaquita vrijmaken van deze destructieve netten en zorgen voor steun aan de lokale dorpen. Ondanks enkele inspanningen van de Mexicaanse overheid was het totnogtoe onmogelijk om een efficiënte handhaving van het vorige tijdelijke verbod in te voeren, waardoor illegale kieuwnetten in gebruik blijven, onder meer door het gebrek aan wettelijke en duurzame visserijalternatieven voor lokale vissers. Bijna de helft van de overgebleven vaquita-populatie ging verloren tussen 2015 en 2016¹.

"We hebben gezien dat het aantal Vaquitas de afgelopen twee jaar bleef achteruitgaan, omdat het bestaande verbod op kieuwnetten niet voldoende werd afgedwongen. Deze verlenging van het verbod zal niet genoeg zijn om de vaquita en zijn waardevolle leefruimte te redden. De Mexicaanse president Enrique Peña Nieto heeft in het openbaar verklaard dat hij zich inzet voor het redden van de vaquita en om een permanent kieuwnetverbod te implementeren. Wij dringen er bij hem op aan de nodige maatregelen te nemen om zijn belofte in te lossen", aldus Jorge Rickards, directeur van WWF-Mexico. "De vaquita heeft geen tijd meer. Er is vandaag actie nodig.”

Een analyse gepubliceerd door WWF deze maand zette een ultiem pad uit om de soort te redden en de Golf van Californië te beschermen tegen onomkeerbare schade. Een blijvend verbod op kieuwnetten is van cruciaal belang om de soort te beschermen en ervoor te zorgen dat de visserij- en conservatiesector verder gaat met het ontwikkelen van vaquita-veilig vistuig en technieken.

"De realiteit is dat, als de overheid niet voldoet aan de naleving en werkt aan betrokkenheid van de lokale bevolking, de laatste vaquita voor het einde van het jaar kan verdrinken in een illegaal kieuwnet”, voegt Rickards nog toe.

Chinese appetijt voor zwemblazen nekt vaquita

De onwettige kieuwvisserij in de Golf van Californië wordt grotendeels aangedreven door de vraag naar de zwemblaas van een andere bedreigde soort die endemisch is voor de regio, de totoaba (Totoaba macdonaldi is een straalvinnige vissensoort uit de familie van ombervissen). De meerderheid van de totoaba zwemblazen volgen een illegale handelsroute van Mexico door de Verenigde Staten naar China, waar men gelooft dat ze medicinale eigenschappen hebben. WWF dringt er dan ook bij de Amerikaanse en Chinese regeringen op aan om samen te werken met Mexico om het illegale transport en verkoop van totoaba producten te onderscheppen en te stoppen.

"Een volledig afgedwongen en permanent verbod moet samengaan met collectieve maatregelen van de Mexicaanse, Amerikaanse en Chinese regeringen om de illegale handel in totoaba-producten te bestrijden. Zonder collectieve actie blijven zowel de laatste overgebleven vaquitas als de biodiversiteit van hun leefgebied in gevaar”, zegt Margaret Kinnaird van WWF Internationaal.

UNESCO bevestigt bedreigde karakter van Californische Golf

De Golf van Californië is sinds 2005 erkend als een van de meest biologisch unieke mariene regio's op aarde door de UNESCO. De gezondheid van het gebied is van vitaal belang voor zowel de mariene soorten als de lokale economie, die sterk afhankelijk is van de visserij. WWF beklemtoont dat de kritieke status van de vaquita-populatie eerder al door UNESCO is aangestipt als een gevaar voor de werelderfgoed lijst. Die vaststelling zou kunnen leiden tot het noteren van het gebied op de lijst van bedreigde Werelderfgoed gebieden in 2017. Met het nieuwe ontwerp van lijst voor 2017 dat op 2 juni wordt bekend gemaakt roept WWF de Mexicaanse regering op om onmiddellijk de hierboven beschreven maatregelen uit te voeren.

"De regering van Mexico moet aantonen dat de Golf van Californië niet op de gevaarlijst hoeft te staan, door onmiddellijk verdere maatregelen te nemen om de toekomst op lange termijn van de vaquita, zijn leefomgeving en de lokale gemeenschappen te waarborgen," zei nog Rickards.

--- einde ---

Notas voor journalisten:

¹ Gebaseerd op data-analyse van het akoestisch monitoring programma uit 2016.

Het volledige rapport 'Vanishing vaquita: Saving the world’s most endangered marine mammal’ samen met foto’s en video’s (te gebruiken met correcte copyright) zijn hier beschikbaar.

In April publiceerde WWF ook een rapport over illegale handel in bedreigde soorten vanuit Werelderfgoed gebieden. Het rapport stelde vast dat illegale stroperij, houtkap en visserij voorkomen in bijna 30% van alle werelderfgoed gebieden. En dat ondanks hun erkende waarde en beschermde status. Dit probleem maakt dat bedreigde soorten er naar hun volledige uitroeiing worden gedreven en dat ook de lokale bevolking, die van deze soorten afhankelijk zijn, eronder lijden.

Op 9 mei lanceerde WWF een online actie die mensen wereldwijd uitnodigde om de Mexicaanse president Enrique Peña Nieto te vragen dringend actie te ondernemen om zeldzame soorten zoals de vaquita en ook het levensonderhoud van de lokale bevolking in de Golf van Californië te beschermen. Meer dan 177.000 mensen hebben zo een bericht gestuurd.