Brussel, 20 maart 2023 - Na een marathononderhandeling van twee laatste dagen hebben de landen een nieuw rapport over klimaatwetenschap goedgekeurd van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) van de VN. Het rapport bundelt actueel wetenschappelijk onderzoek, waarbij toonaangevende wetenschappers en regeringen het eens zijn geworden over een samenvatting waarin de verwoestende realiteit en de risico's van de klimaatcrisis worden blootgelegd, en de manieren waarop de wereld moet reageren. 

Het zesde syntheserapport van het IPCC (AR6) vestigt de aandacht op de snelle emissiereducties die nodig zijn om de tussentijdse klimaatdoelstellingen te halen - vermindering van de uitstoot van broeikasgassen met 43% tegen 2030 en 60% tegen 2035 om halverwege de eeuw netto nul te bereiken en te voorkomen dat de temperatuur wereldwijd het gevaarlijke omslagpunt van 1,5°C overschrijdt. Zij erkent echter dat het huidige beleid niet op koers ligt om deze doelstellingen te halen, ondanks de reeks kosteneffectieve oplossingen die beschikbaar zijn. Verwacht wordt dat de landen hun vooruitgang op weg naar deze doelstellingen zullen evalueren in het kader van de wereldwijde inventarisatie op de VN-klimaattop COP28 later dit jaar.  

WWF dringt er bij de regeringen op aan de waarschuwingen van het rapport ter harte te nemen en snel te handelen om de aanbevelingen van het rapport uit te voeren en de gevolgen van de klimaatcrisis te beperken. Het rapport roept de leiders op om de emissies in alle sectoren snel terug te dringen, de inspanningen voor veerkracht tegen extreme weersomstandigheden op te voeren en de natuur te beschermen en te herstellen. Een versnelde afbouw van fossiele brandstoffen is de beste manier om te voorkomen dat de planeet de 1,5°C overschrijdt en een totale klimaatcatastrofe dreigt. 

Dr. Stephanie Roe, WWF Global Lead Scientist Climate and Energy en hoofdauteur van het IPCC Working Group III rapport, zei: "Dit rapport is de meest uitgebreide verzameling van klimaatwetenschap sinds de laatste beoordeling bijna tien jaar geleden uitkwam. Het combineert de bevindingen van de duizenden pagina's tellende rapporten van de afgelopen jaren en geeft een duidelijk beeld van de verwoestende gevolgen die de klimaatverandering nu al heeft voor ons leven en onze ecosystemen overal ter wereld, van de zware toekomst die ons wacht als we niets ondernemen, en van de oplossingen die we nu kunnen implementeren om de uitstoot te verminderen en ons aan te passen aan de klimaatverandering.” 

Sommige landen realiseren al duurzame emissiereducties, maar de maatregelen hebben nog niet de omvang of het tempo die we nodig hebben. Met de huidige emissies nog steeds op het hoogste niveau in de menselijke geschiedenis zijn we ver uit koers, en het venster om de opwarming te beperken tot 1,5°C sluit snel. Hoe sneller en doortastender we optreden, hoe sneller mens en natuur de vruchten kunnen plukken van een schonere, veiligere en stabielere toekomst. We hebben alle instrumenten die we nodig hebben, dus het ligt binnen onze mogelijkheden om deze uitdaging aan te gaan als we nu handelen. 

De rapporten van het IPCC zijn invloedrijk omdat zij door beleidsmakers en regeringen worden gebruikt om hun acties te onderbouwen, de VN-onderhandelingen over klimaatverandering vorm te geven en de publieke opinie te beïnvloeden. Het IPCC AR6 Synthese Rapport voor Beleidsmakers werd regel voor regel door regeringen besproken tijdens de goedkeuringszitting in Zwitserland, die op 13 maart begon en op 19 maart werd goedgekeurd. 

WWF verwelkomt dit laatste IPCC-rapport en merkt op dat het rapport benadrukt: 

• dat er al veel goedkope oplossingen bestaan voor de noodzakelijke transformatie van de gehele economie [C.3] 
• dat de kosten van duurzame energie, zoals wind- en zonne-energie, de afgelopen tien jaar met 85% zijn gedaald [A.4.2]. 
• het belang van natuur en natuurbehoud - met inbegrip van de noodzaak om 30% tot 50% van het land, het zoet water en de oceanen op aarde in stand te houden om de veerkracht van de biodiversiteit en de ecosysteemdiensten op wereldschaal te handhaven [C.3.6]. 
• de urgentie van maatregelen dit decennium en tegen 2035 - de datum die aansluit op de volgende ronde van nationaal vastgestelde bijdragen in het kader van de Overeenkomst van Parijs [B.6.1]. 

Koen Stuyck, beleidsdienst klimaat en voetafdruk WWF België: "De wetenschap is ondubbelzinnig en overdonderend – we hebben doortastende maatregelen die nodig zijn om een klimaatramp af te wenden. Politici die de wetenschap over klimaatverandering negeren, verzaken aan hun verantwoordelijkheid. Een snelle afbouw van fossiele brandstoffen is essentieel, net als de bescherming en het herstel van natuurlijke ecosystemen."  

De natuur is onze geheime bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering. Natuurlijke systemen hebben de afgelopen tien jaar 54% van de door de mens veroorzaakte kooldioxide-uitstoot geabsorbeerd, de opwarming van de aarde vertraagd en de mensheid beschermd tegen veel ernstiger risico's van klimaatverandering. We kunnen niet hopen de opwarming tot 1,5°C te beperken, ons aan de klimaatverandering aan te passen en levens en bestaansmiddelen te redden, tenzij we ook dringend actie ondernemen om de natuur te beschermen en te herstellen. Over de natuur valt niet te onderhandelen bij de oplossing van de klimaatcrisis. 

Meer informatie of interviews:  

Koen Stuyck, beleidsdienst klimaat en voetafdruk WWF, [email protected] en 0499 70 86 41 

OPMERKINGEN VOOR DE REDACTIE 

IPCC Assessment Reports zijn periodieke beoordelingen van de meest recente kennis over klimaatverandering, de oorzaken, de mogelijke gevolgen en de reactiemogelijkheden. Het zesde beoordelingsrapport houdt rekening met de bevindingen van de laatste drie werkgroeprapporten die in 2021 en 2022 zijn uitgebracht, samen met drie eerdere speciale rapporten. Meer informatie over het IPCC vindt u hier: https://www.ipcc.ch.  

De beoordeling door het IPCC van wat nodig is om de natuur te beschermen, sluit goed aan bij de recente formulering van het wereldwijde biodiversiteitskader waarover in december 2022 tijdens het Verdrag inzake biologische diversiteit overeenstemming is bereikt - en ondersteunt de doelstelling om tegen 2030 30% van het land en de oceaan in stand te houden. 

Acht belangrijke bevindingen uit de rapporten van de IPCC AR6-werkgroep: 

• De wereldwijde uitstoot tussen 2010 en 2019 was hoger dan enig ander decennium in de menselijke geschiedenis. Bron: IPCC WG3  
• De natuur heeft de afgelopen 10 jaar 54% van de door de mens veroorzaakte kooldioxide-uitstoot geabsorbeerd. 31% wordt verwijderd door terrestrische ecosystemen, waaronder planten, dieren en bodems, en de overige 23% wordt opgenomen door de oceaan. Bron: IPCC WG3 
• Ongeveer 3,3 tot 3,6 miljard mensen leven in omstandigheden die zeer kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Bron: IPCC WG2  
• Het voedselsysteem is verantwoordelijk voor ongeveer een derde (23-42%) van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Bron: IPCC WG3  

• We hebben in elke sector oplossingen om de uitstoot tegen 2030 te halveren in overeenstemming met een 1,5°C-pad. Bron: IPCC WG3  
• Tussen 2010 en 2019 zijn de kosten van zonne-energie en lithium-ionbatterijen (gebruikt voor energieopslag) met maar liefst 85% gedaald, terwijl de kosten van windenergie met 55% zijn gedaald. Bron: IPCC WG3  

WWF-rapporten gebaseerd op IPCC-wetenschap: 

Het WWF-rapport ‘Our Climate's Secret Ally: Uncovering the story of nature’ in the IPCC Sixth Assessment Report is gebaseerd op het werk van het IPCC om de onderling verbonden noodsituaties van door de mens veroorzaakte klimaatverandering en biodiversiteitsverlies te benadrukken. Infografieën zijn op verzoek verkrijgbaar.   

Andere WWF-rapporten met betrekking tot de AR6-rapportagecyclus van het IPCC zijn: ‘Climate, Nature and our 1.5°C Future’ en ‘Feeling the Heat: The fate of nature beyond 1.5°C of global warming’. 

WWF is een onafhankelijke natuurbeschermingsorganisatie met meer dan 30 miljoen supporters en een wereldwijd netwerk dat actief is in meer dan 100 landen. De missie van WWF is om de achteruitgang van de natuurlijke omgeving van de aarde een halt toe te roepen en een toekomst op te bouwen waarin de mens in harmonie met de natuur leeft, door de biologische diversiteit van de wereld te behouden, ervoor te zorgen dat het gebruik van hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen duurzaam is en de vermindering van vervuiling en verspilling te bevorderen.