Brussel, 30 november 2016 – De Europese Commissie publiceerde vandaag haar langverwachte voorstellen om het Europees energiesysteem te hervormen voor de periode 2020-2030. Volgens WWF lost de Commissie met deze maatregelen de hoge verwachtingen niet in. “Het pakket volstaat niet om Europa nieuw leiderschap inzake hernieuwbare energie in te blazen, noch biedt het voldoende maatregelen om onze economie en maatschappij in lijn te brengen met het klimaatakkoord van Parijs,” zegt Olivier Beys, beleidsmedewerker klimaat en energie van WWF.

‘Clean Energy for All Europeans’, zo heet het winterpakket aan voorstellen van de Commissie. Het wil grondige aanpassingen doorvoeren in de richtlijnen rond energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en de elektriciteitsmarkt en over de manier waarop de Europese lidstaten de doelstellingen van de Europese Energie Unie moeten bereiken (de zogenaamde governance) tegen 2030. De Commissie doet dit op basis van de gedateerde conclusies die de Europese regeringsleiders eind 2014 maakten, nog voor het klimaatakkoord van Parijs.

30% energie-efficiëntie: we kunnen veel beter

De Commissie stelt een bindende doelstelling van 30% voor, in tegenstelling tot de 27% die eerder verwacht werd. De doelstelling om 30% energie-efficiëntie te behalen in 2030 is een stap in de goede richting, maar ruim onvoldoende voor een energietransitie in lijn met het klimaatakkoord van Parijs. “Wat we nodig hebben is een ambitieuze doelstelling van 40%. Dat zou in Europa alleen al aan € 32 miljard aan kosten in de gezondheidszorg besparen. Daarnaast liggen alleen in België al tienduizenden extra jobs in de bouwsector in het verschiet, zoals recent aangetoond in een studie van Climact over de macro-economische impact van de lagekoolstoftransitie.[1]”

27% hernieuwbare energie: een grote teleurstelling

Zonder bijkomende maatregelen halen we reeds 24% hernieuwbare energie, wat aangeeft dat een doelstelling van 27% ruim onvoldoende is om ons energiesysteem te decarboniseren in lijn met het Parijsakkoord. Bovendien ontbreken nationale bindende doelstellingen, zodat het onduidelijk is hoe overheden aangespoord worden om vooruitgang te boeken. “Dit manifest gebrek aan ambitie ondermijnt het vertrouwen van investeerders in hernieuwbare energie, net op het moment dat de kostprijs ervan keldert en we aan de start staan van een ware energieomwenteling.” Dat de Commissie ook de ondersteuningsmechanismen voor hernieuwbaar verzwakt, is voor WWF een bijkomend struikelblok. “Ondanks de dalende kosten zal de markt zo onvoldoende investeren om de schaal en de snelheid te bereiken die nodig is om de VS en China bij te benen. Ook dit leidt tot een gebrek aan investeringsvertrouwen, wat zeker in België een groot probleem vormt. Sectorfederaties ODE en EDORA trokken deze week in de Senaat en de media opnieuw aan de alarmbel om dit aan te klagen.”[2]

Bioenergie: de opstap naar een nieuw fiasco

Het grootste deel van onze toekomstige energie zal afkomstig zijn van wind en zonne-energie. Toch zorgen de voorstellen die vandaag op tafel worden gelegd voor nieuwe stimulansen voor bioenergie, waarvan er simpelweg niet genoeg voorhanden is om in een belangrijk aandeel van onze energiebevoorrading te voorzien, tenminste zonder nog meer druk te leggen op onze natuurlijke rijkdommen. De duurzaamheidscriteria die de Commissie voorstelt, zijn simpelweg te zwak. “Er is een groot risico dat grootschalige bossen in toenemende mate ingezet worden voor pellets, ook al leidt dit op korte termijn waarschijnlijk tot hogere CO2-uitstoot, en is dit allerminst een kosteneffectieve oplossing zoals ook de situatie in België aantoont.[3] De Commissie heeft duidelijk geen lessen getrokken uit het fiasco van de biobrandstoffen op basis van voedselgewassen.”

Het spel is nog niet gespeeld

Dit pakket aan wetgeving wordt pas binnen anderhalf à twee jaar in een definitieve plooi gelegd. “Het is nu aan het Europese Parlement en de Raad, en dus ook de regeringen in België, om het pakket meer ruggengraat te geven. Zo niet ondermijnen we de reeds geboekte vooruitgang en lopen we de enorme voordelen mis die de energietransitie met zich mee brengt voor onze economie, werkgelegenheid en gezondheid,” besluit Olivier Beys.

Lees meer over ons werk rond klimaat en energie.

Noten:

[1] http://www.klimaat.be/2050/nl-be/analyse-van-scenarios/

[2] http://www.tijd.be/ondernemen/milieu_energie/Groene_energie_spelers_slaan_alarm.9836297-3088.art

[3] https://www.bondbeterleefmilieu.be/sites/default/files/files/biomassa_rapport_dec_2015.pdf