Mont Rigi (Wallonië), 10 mei 2017 – Op 27 en 28 april laatstleden werden 10 korhoenen (5 hanen en 5 hennen) gevangen in Zweden en naar de Hoge Venen gebracht. Ze gaan daar de zieltogende populatie versterken van de emblematische soort die ter plaatse nog slechts met drie individuen overbleef. De actie werd gecoördineerd door de Universiteit van Luik en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, vergezeld door een vertegenwoordiger van WWF België.

De inzet van deze actie was het helpen van de soort om zich te herstellen tot een levensvatbare populatie op middellange en lange termijn, d.w.z. met tussen de 80 en 160 individuen (hanen en hennen tezamen). Dat is de enige manier om de uitsterving van de soort in België tegen te gaan. De populatie korhoenen in de Hoge Venen is de laatste in België en een van de laatste in Noord-West Europa. De soort werd in 2000 beschermd onder de Europese Natura 2000 regeling. Korhoenen worden erkend als een soort met een grote biodiversiteitswaarde, een ‘paraplu soort’ met een habitat die heel belangrijk is voor vele andere dier- en planten soorten die karakteristiek zijn voor hetzelfde milieu.

De populatie van Korhoenen kende een grote achteruitgang in de Hoge Venen sinds het midden van de jaren ’90. Met slechts 2 hanen en 1 hen in 2017, waren de dagen geteld voor de soort in België. De populatie leefde te geïsoleerd om zich op natuurlijke wijze te herstellen. Vandaar de start van een campagne om nieuwe individuen te halen uit een regio waar ze nog wel in overvloed aanwezig zijn. De 10 vogels komen uit Zweden dat de vangst en uitvoer van de levende vogels toelaat. De vangst werd gerealiseerd op 27 april, ze werden vervolgens onmiddellijk overgebracht naar België op 28 april en meteen vrijgelaten in de Hoge Venen, nadat ze werden geringd. Sommigen werden ook voorzien van een zender die toelaat hun ‘whereabouts’ te volgen in het natuurpark.

Deze operatie werd geleid door de ULG en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen met steun van Mr. René Collin, Waalse minister van natuur en het Waalse DNF (Département Nature et Forêts du Service public de Wallonie) en zal de komende 5 jaar vervolgd worden met bijkomende translocaties van wilde vogels. Het programma geniet ook de steun van de partners WWF België, Spadel en de Pairi Daiza stichting. De wetenschappelijke opvolging is verzekerd door de UCL en het Instituut voor Natuurwetenschappen vanuit het wetenschappelijk station van de Hoge Venen in Mont-Rigi.

Professor Pascal Poncin, verantwoordelijke van de afdeling Gedragsbiologie aan de Universiteit van Luik en promotor van het programma ter versterking van de korhoenen in de Hoge Venen: “De Universiteit van Luik volgt de evolutie van de populatie Korhoenen in de Hoge Venen al 50 jaar, en de situatie had een kritische drempel overschreden, met name na de brand in april 2011. Als er niets zou gebeuren, dan zou de soort kortelings verdwenen zijn uit onze contreien. Een natuurlijke herbevolking vanuit de dichtstbijzijnde habitats in Nederland of Duitsland is niet mogelijk omdat het gaat om een sedentaire soort. We hopen dat de versterkingsoperatie die we nu gevoerd hebben en die gevolgd zal worden door bijkomende acties de volgende jaren deze emblematische soort kan redden in de Hoge Venen.”

Roseline Beudels-Jamar, verantwoordelijke van de afdeling conservatiebiologie van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen: “Deze operatie ter versterking van de korhoen populatie in de Hoge Venen is een essentiële actie van de laatste kans, ten voordele van een emblematische soort voor ons patrimonium. Ze kan zich moeiteloos inschrijven in de strategie voor de restauratie van het Europese natuurpatrimonium zoals onze afdeling die al meer dan veertig jaar bedrijft. Didier Vangeluwe heeft met enthousiasme zijn jarenlange expertise ingezet voor dergelijke acties van conservatie op het terrein. We zijn heel blij met deze samenwerking met de UCL, en willen van de gelegenheid profiteren om hulde te brengen aan de betreurde Professor Jean-Claude Ruwet, met wie we heel lang goed hebben samengewerkt, en die van de bescherming van de korhoen een levenswerk had gemaakt.”

Céline De Caluwé, projectverantwoordelijke bij WWF België: “Met deze actie wil WWF de korhoen een 2^e kans geven voor België, zoals we in veel landen in de wereld gedaan hebben: bijvoorbeeld de lynx in Spanje en Oostenrijk, de bizon in Roemenië en de neushoorn in Zuid-Afrika. Voor het overleven van deze soorten, wil WWF het belang van landschappen die een grote diversiteit aan planten en dieren kunnen herbergen onderstrepen. Belgen zijn bezorgd om de staat van onze natuur en vragen ons concreet actie te ondernemen. Dankzij de generositeit van onze leden konden we dit project ondersteunen.”

Patrick Jobé, verantwoordelijke milieu en water van de Spadel groep : “de deelname van Spadel (natuurlijk mineraal water van Spa) in dit project is logisch. In feite werken we al 125 jaar aan de bescherming van het water, milieu en biodiversiteit in de Venen. Ik denk met name aan de publiek-private partnerschap ‘Modus Vivendi’ van 1967 dat de Venen rond Spa en zijn biodiversiteit wilde beschermen of aan onze bijdrage aan het project Life ‘Ardenne Liégeoise’ voor de restauratie van de turfgronden en hun biotopen. Of nog onze steun aan het toekomstige Natuurpark van de bronnen op het grondgebied van Spa en Stoumont. Het redden van de Korhoen, symbool voor de Venen, is volledig coherent met wie we zijn. We hopen de soort snel in grote aantallen terug te zien in de Venen.”

Vincent Werbrouck, Pairi Daiza Foundation: “De Pairi Daiza stichting is het logische gevolg van onze wil om de schoonheid van de natuur te beschermen en iedereen daarvan te laten meeprofiteren, in België en daarbuiten. De re-introductie van de korhoen in de Venen past in de 4 assen van ontwikkeling die we hebben vastgelegd, namelijk: de verbetering van het welzijn van de dieren, de rehabilitering en de bescherming van habitats, de herintroductie van dier- en plantensoorten in hun origineel biotoop en het wetenschappelijk onderzoek naar de bedreigingen die vandaag wegen op wilde dieren.”

Noot aan de redactie :

Downloaden van beelden (foto’s en video’s) van de vangst in Zweden en het loslaten in de Hoge Venen van de 10 korhoenen: https://dox.ulg.ac.be/index.php/s/Sd9nE8KQeSiGQa7