De Noordzee is het grootste natuurgebied van België. Meer dan 2100 soorten planten en dieren leven in dit unieke onderwaterlandschap met zandbanken, grindbedden en banken van schelpkokerwormen. Het gebied herbergt ook cultureel erfgoed.
De Noordzee is een doorlopend ecosysteem dat start in zee en over het strand en de duinen tot in de polders loopt. De zilte wind en het zeewater bepalen de regels in dit uitzonderlijke landschap.
Helaas is de situatie waarin de Noordzee zich bevindt, verontrustend. De zee warmt sinds de jaren ‘70 op en verzuurt, en niet-inheemse soorten duiken op. Daarnaast zijn problemen zoals eutrofiëring (watervervuiling door overmatige aanvoer van meststoffen), verstoring van de zeebodem en afval gemeengoed geworden en brengen ze schade toe aan de Noordzee en haar omgeving. Veel menselijke activiteiten zoeken een plaats op deze beperkte oppervlakte. Denk maar aan de visserij, militaire activiteiten, zandwinning of scheepvaart.
Lees meer over onze doelstellingen in ons jaarrapport
Wat zijn de uitdagingen?
De Noordzee is een belangrijk ecosysteem dat deel uitmaakt van het Natura 2000-netwerk. Dit zee- en kustgebied heeft een hoge biodiversiteitswaarde. En toch is al dat leven onder, op en boven de waterlijn bij de Belgen grotendeels onbekend! Helaas kreunt onze Noordzee onder de steeds grotere druk van menselijke activiteiten. Ondanks de erkenning door Europa van enkele gebieden met hoge biodiversiteitswaarde, bestaat de beschermde status die ermee samenhangt vooral op papier. In de beschermde gebieden worden nog altijd mogelijk schadelijke activiteiten toegestaan.
Projecten van WWF
Samen voor een sterk beleid met ‘4Sea’
WWF-België, Natuurpunt, Greenpeace en Bond Beter Leefmilieu (BBL) vormen de coalitie ‘4Sea’. We werken samen voor een Noordzee rijk aan biodiversiteit die beter bestand is tegen de klimaatverandering.
Ruimte voor windenergie
Het Belgisch deel van de Noordzee kan 4,4 GW hernieuwbare energie leveren in goed afgebakende zones die natuurinclusief ontwikkeld worden. De aansluiting op het netwerk moet geoptimaliseerd zijn zodat geen onnodige infrastructuur wordt gebouwd.
De mariene biodiversiteit beschermen en herstellen
We zetten ons in voor een gezonde Noordzee zoals beschreven in de Europese Kaderrichtlijn Mariene Strategie. 30% van de oppervlakte moet beheerd worden als natuurgebied in overeenstemming met de Habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn. Daarnaast moet een natuurgebied afgebakend worden dat minstens 10% van de Belgische Noordzee beslaat en alle menselijke activiteiten uitsluit.
Tenslotte is een herziening nodig van de Wet Marien Milieu in overeenstemming met de Habitatrichtlijn, zodat dezelfde regels en wetten gelden voor alle activiteiten op de Noordzee, en dat de passende beoordeling geldt voor alle activiteiten die een impact kunnen hebben op de Natura 2000-gebieden.
Kustbescherming door en voor de natuur
Als kustland is België zeer kwetsbaar voor een stijgende zeespiegel. Tenzij we ruimte creëren voor de natuur. Zo kan de kust mee evolueren met het zeeniveau en een broodnodige buffer opwerpen tegen dreigende overstromingen. In een gezond kustsysteem gaan zee, strand, duin en polder geleidelijk in elkaar over. Dat noemen we ‘een goede kustconnectiviteit’ en het zorgt ervoor dat de natuur - van in de zee tot in het binnenland - veel veerkrachtiger kan reageren op veranderingen.
Ontdek de meest effectieve manier om een klimaatbestendige, biodiverse kustlijn mét kustconnectiviteit te realiseren voor onze kust op deze tekeningen, ontwikkeld door WWF en Natuurpunt, gebaseerd op wetenschappelijk advies.
Kustgemeente
© Brenda de Groot, in opdracht van WWF-België en Natuurpunt
Infrastructuur
© Brenda de Groot, in opdracht van WWF-België en Natuurpunt
Enkele noodzakelijke stappen om de Noordzee weer op een natuurlijke manier te verbinden met het binnenland:
• Handmatige strandreiniging (zoals het vrijwilligersinitiatief Proper Strand Lopers) verstoort de natuurlijke vloedlijn niet. De wiertrossen, schelpen, turfblokken, enz. blijven liggen.
• Doordat de vloedlijn intact blijft, kunnen duinpioniers groeien. Denk aan zeeraket, stekend loogkruid, zeepostelein en kustmelde. Zij houden zand vast, waardoor geleidelijk natuurlijke ophogingen ontstaan – het begin van echte duinen.
• Duinpioniers kunnen uitgroeien tot een complete duinengordel. Daar kan de zee niet zomaar meer doorheen en dus vermindert het risico op overstromingen door een stijgende zeespiegel.
Verdiep je kennis
Het is ook de missie van WWF om interesse te wekken voor de wereld die ons omringt. Om meer te weten over de Noordzee en hoe we die kunnen beschermen, raden we je de volgende bronnen aan:
Informeer je over de oceaan en de Noordzee:
Test je kennis van de Noordzee
Hoe kan ik het verschil maken?
Dankzij jouw steun kunnen we ons werk verder zetten om de natuur te beschermen en te bouwen aan een wereld waarin de mens in harmonie leeft met de natuur. Een levende en veerkrachtige natuur die we vol trots kunnen doorgeven aan de generaties na ons. Er zijn heel wat manieren om samen in actie te komen!
Blijf op de hoogte van het laatste nieuws over de natuur en de diersoorten
Ik schrijf me in voor de e-nieuwsbriefOntdek al het WWF-nieuws op:
