Geen enkel deel van de wereld zal gespaard blijven van de gevolgen van klimaatverandering, omdat de oceaan warmer wordt en ijskappen en gletsjers smelten, wat een snelle stijging van de zeespiegel tot gevolg kan hebben en een gevaar vormt voor een miljard mensen tegen 2050. Ook de Belgische kust zal getroffen worden. Naast drastisch verminderen van onze uitstoot ligt een groot deel van de oplossing in natuurbescherming en herstel. 

Het versnellen van veranderingen in de oceaan en cryosfeer - de met sneeuw en ijs bedekte plaatsen op aarde - is een van de meest dramatische gevolgen van de klimaatcrisis. Een nieuw VN-rapport van het ‘International Panel on Climate Change’ maakt duidelijk dat veranderingen zullen plaatsvinden en onomkeerbaar zijn, zelfs als het klimaat stabiliseert. Ijsafhankelijke polaire soorten zoals walrussen en pinguïns worden bijvoorbeeld bedreigd omdat hun zee-ijs habitat verdwijnt.

'We kunnen de ergste risico's beheersen door de uitstoot sterk te verminderen en tegelijkertijd te focussen op aanpassing. Dit geeft mens en natuur meer tijd om zich aan te passen. Wanneer ecosystemen worden beschermd en hersteld, kunnen ze helpen klimaatrisico's te beperken', zegt Julie Vandenberghe, beleidsmedewerker klimaat van WWF-België.

Dit rapport volgt op de Climate Action Summit van maandag in New York, waar 's werelds grootste uitstoters geen gehoor gaven aan de oproep van de secretaris-generaal van de VN om ambitieuze, concrete plannen te maken om hun uitstoot verder te verminderen.

Ook België bedreigd door het stijgende zeewater 

België als kustland is heel kwetsbaar voor een stijging van de zeespiegel. Aan de Belgische kust steeg het zeewater de laatste 50 jaar met meer dan 10 cm (+ 2 millimeter/jaar). Als de zeespiegel stijgt, zal het kustecosysteem geprangd komen te zitten tussen de toenemende erosie aan zeezijde en het door urbanisatie en andere infrastructuur vastgelegde landschap (de starre “Atlantische muur” van appartementsgebouwen) aan landzijde, een fenomeen bekend als ‘coastal squeeze’. 

Sarah Vanden Eede, beleidsmedewerker oceaan van WWF-België: 'De bebouwing die de kustlijn fixeert en het kustlandschap zoals we het nu kennen, zal opgeslokt worden door de stijgende zeespiegel. Tenzij we ruimte creëren voor de natuur zodat de kust kan mee evolueren met die stijgende zeespiegel en landinwaarts kan verschuiven. België moet de inspanningen om klimaatverandering tegen te gaan opvoeren en de veerkracht van de kust tegen zeespiegelstijging verhogen door de natuurlijke kustverdedigingsdynamiek te herstellen waarin polders, duinen, stranden en zandbanken de hoofdrol spelen.'

Cryosfeer smelt zienderogen, met grote gevolgen 

Het smelten van de Groenlandse en Antarctische ijskappen en gletsjers gaat veel sneller dan voorspeld. Het vormt de grootste bijdrage aan de wereldwijde zeespiegelstijging die honderden miljoenen mensen zal treffen. We kunnen nog steeds delen van onze cryosfeer redden, maar we moeten nu handelen. De bestaande toezeggingen van regeringen om klimaatverandering te bestrijden zijn onvoldoende. De vier miljoen mensen die in het Noordpoolgebied leven, hebben te maken met verdwijnende voedselbronnen en worstelen om te voorkomen dat hun huizen in de oceaan glijden. Poolgebieden, hun mensen en soorten, zijn afhankelijk van ons om nu actie te ondernemen.

Tegen 2050 lopen een miljard mensen gevaar die momenteel in laaggelegen kustgebieden wonen. Door een stijgende zeespiegel en een opwarmende oceaan zullen hun visbestanden migreren naar andere gebieden. Dit kan leiden tot grootschalige migratie van mensen die overstromingen willen vermijden en vispopulaties volgen waarvan ze afhankelijk zijn. Kustecosystemen zoals mangroven en moerassen zijn een deel van de oplossing. Ze beschermen tegen extreem weer en kusterosie, verwijderen koolstof uit de lucht en bieden kraamkamers voor vissen.

Het smelten van berggletsjers over de hele wereld zal de toegang tot water, voedselproductie, energieopwekking en economische activiteiten langs rivieren beïnvloeden en veel soorten veroordelen tot uitsterven.