Na een moeilijk jaar op zoveel verschillende vlakken, brengt het einde van het jaar ook nog eens de publicatie met zich mee van de nieuwe rode lijst van bedreigde soorten van de IUCN. Eens te meer moet de organisatie de alarmbel luiden: van de 128 918 soorten op de lijst, zijn er vandaag meer dan 35 000 met uitsterven bedreigd. 31 soorten zijn voortaan zelfs officieel uitgestorven. Maar er is ook goed nieuws. De Europese bizon is van de status van ‘kwetsbaar’ naar ‘bijna bedreigd’ opgeklommen. Jaren van beschermingsinspanningen hebben Europa’s grootste landzoogdier toegelaten zijn populatie te herstellen, met name in de Karpaten, het oorspronkelijke territorium van deze wonderlijke diersoort.

Tot aan de rand van uitsterven 

Tot aan het begin van de 20ste eeuw leefde dit onbekende neefje van de Amerikaanse bizon haast over het hele Europese continent, met uitzondering van het zuiden van het Iberische schiereiland en het noorden van de Scandinavische landen. Maar intensieve jacht en de verdwijning van zijn habitat bracht de diersoort tot aan het randje van uitsterven. In 1927 werd de laatste bizon in het wild gespot. In gevangenschap wisten ze echter te overleven. Dat heeft ervoor gezorgd dat de wilde populaties vanaf de jaren vijftig langzaam maar zeker hersteld konden worden in Centraal-Europa en Oost-Europa. Ondanks alles was de Europese bizon lange tijd zeldzamer dan de zwarte neushoorn! 

Een voorbeeld van de cruciale rol van natuurbehoud voor de biodiversiteit 

Rewilding Europe is een organisatie die het wildleven opnieuw een plaats tracht te geven in Europa. WWF werkt sinds 2013 met deze organisatie samen om de Europese bizons te herintroduceren in de Karpaten in Roemenië. Elk jaar worden nieuwe kuddes vrijgelaten in de regio. Dit werk van lange adem heeft bijgedragen tot de toename van de bizonpopulatie, die van ongeveer 1 800 individuen in 2003 is gestegen naar meer dan 6 200 in 2019. Dit heeft geleid tot de aanpassing van hun statuut van ‘kwetsbare diersoort’ naar ‘bijna bedreigde diersoort’ in de nieuwe rode lijst van bedreigde diersoorten van de IUCN.

De grootste bizonpopulatie in Roemenië telt vandaag meer dan 65 individuen en bevindt zich in de bergen van Tarcu. Naast goed voor de biodiversiteit is de bizon er ook een lokaal icoon geworden, die de bevolking ertoe heeft aangezet om de rijkdom van de hen omringende natuur te herontdekken en om bedrijfsideeën te ontwikkelen rond ecotoerisme.

De nieuwe rode lijst van de IUCN moet wereldwijd aanzetten tot de uitbreiding van natuurbescherming 

Dr. Bruno Oberle, algemeen directeur van de UICN, heeft verklaard dat de bizon en vijfentwintig andere soorten op weg waren naar herstel volgens de nieuwe rode lijst van de IUCN. Dat toont aan hoe cruciaal de huidige natuurbescherming is. “Nochtans drukt de steeds langer wordende lijst met verdwenen soorten ons met de neus op de feiten: de inspanningen voor natuurbehoud moeten hoogdringend opgedreven worden”, voegde hij eraan toe. “Om het hoofd te bieden aan wereldwijde bedreigingen zoals niet-duurzame visvangst, landontginning voor landbouw en invasieve soorten, moet natuurbehoud wereldwijd plaatsvinden en geïntegreerd worden in alle sectoren van de economie.”

Net als bij natuurbeschermingsprojecten overal ter wereld blijft de levensvatbaarheid van de Europese bizonpopulaties afhankelijk van lopende instandhoudingsmaatregelen, zoals het verplaatsen van bizons naar optimale leefgebieden om levensvatbare populaties te creëren, maar ook het bevorderen van het samenleven tussen mens en bizon. WWF zet zich via zijn projecten over de hele wereld in om zijn werk op het terrein voort te zetten, en zo een toekomst op te bouwen waarin de mens in harmonie leeft met de natuur.