De Belgische comeback van de wolf in een notendop

De Belgische comeback van de wolf in een notendop

Meer dan 100 jaar lang waren er in België geen wolven te bespeuren. Tot in 2016, toen de eerste wolf terugkeerde. Die overwinning voor de Belgische natuur was de start van een meeslepende saga. Dat verhaal was niet altijd gemakkelijk te volgen: we verwelkomden nieuwe wolven, moesten soms afscheid nemen, vierden geboortes van welpjes en treurden om domme ongelukken. Vóór de welpjes van 2024 geboren worden, blikken we terug op de belangrijkste gebeurtenissen sinds de terugkeer van de wolf. Zo ben je weer helemaal mee!

2016 – Ongelooflijk maar waar, we hebben weer wolven!

124 jaar lang verdween de wolf uit onze Belgische natuur. Tot onweerlegbaar bewijs toont dat een wolf onze landsgrenzen overstak. Is hij toevallig op doortocht, of kondigt hij een nieuw hoofdstuk aan voor de Belgische biodiversiteit?

2018 – Wolven vestigen zich permanent in ons land

Voor het antwoord op die vraag moeten we geduld oefenen tot 2018. Want dan vestigt Naya, de eerste Belgische wolvin, zich in Limburg. Ze vindt al snel een partner – August. Om het evenwicht te bewaren, vestigt een mannelijke wolf zich aan de andere kant van de taalgrens: Akéla voelt zich helemaal thuis in de Hoge Venen.

Naya, wolf from Belgium
Naya (Limburg)
Akéla, wolf in High Fens
Akéla (Hoge Venen)

2019 – Naya sterft, een tragedie voor België

België zit vol spanning te wachten op de eerste Belgische wolvenwelpjes van de eeuw wanneer een drama alle hoop van tafel veegt. Naya wordt gedood. Het is kwaad opzet. Ons land is in rep en roer, en August blijft alleen achter. En onze wolf in de Hoge Venen, Akéla, heeft ook nog geen partner.

Naya, wolf from Belgium
Naya

2020 – Hoop aan de horizon

In 2020 krijgen we goed nieuws! In het noorden van het land heeft August een nieuw vriendinnetje gevonden, Noëlla. Ook voor Akéla is het tijdperk van eenzaamheid voorbij: hij ontmoet Maxima. De koppeltjes geven ons hoop voor onze Belgische wolvenpopulatie.

August en Noëlla, wolven uit Vlaanderen
August en Noëlla

2021 & 2022 – Babyboom! Records sneuvelen

2021 geeft het startschot voor een ware babyboom. August en Noëlla zetten vijf welpjes op de wereld. Maxima en Akéla verwelkomen er vier. En in 2022 breken ze hun eigen records: Noëlla en August krijgen maar liefst negen kleine wolfjes, Akéla en Maxima vijf. De wolvengemeenschap is in volle bloei!

Noëlla and August cubs
Welpjes van Noëlla en August
Noëlla, wolf uit Vlaanderen
Noëlla
Louveteau de Akéla et Maxima
Welpje van Akéla en Maxima (2021, eerste worp)
Louveteaux de Akéla et Maxima
Welpjes van Maxima en Akéla (2022, tweede worp)

2023 – Nieuwe uitdagingen

In juli slaat het noodlot toe in Vlaanderen: August wordt omvergereden. Gelukkig is er ook goed nieuws. In het noorden van Antwerpen duikt een nieuwe wolvin op, Emma. En in december vindt ze een partner – hij blijft wel nog een mysterie voor ons.

Noëlla and August cub
Welp van Noëlla en August

Ook in het zuiden van het land gaat de saga verder. De derde worp van Maxima en Akéla levert vijf welpjes op, en een wolf en een wolvin uit hun vorige worpen vestigen zich in de Hoge Venen, dicht bij hun ouders. Het vrouwtje krijgt gezelschap van een mannetje uit de Italiaanse Alpen; haar broer vindt ook een vriendinnetje (over haar afkomst weten we nog niet meer). De twee kersverse koppeltjes zetten in 2023 kleine wolfjes op de wereld.

Louveteau de Akéla et Maxima avec un mâle de souche italo-alpine
Vrouwelijk welpje van Akéla en Maxima met een mannetje uit de lijn van de Italiaanse Alpen

Begin 2024 – Vier roedels en een koppel

Op dit moment tellen we in België vier roedels en één wolvenkoppel. Dat betekent dat er deze lente heel wat nieuwe wolfjes zouden kunnen bijkomen. Topnieuws, maar dat zorgt ook voor nieuwe uitdagingen.

UPDATE 7 februari 2024: Sinds enkele weken lijkt wolvin Emma weer single. We denken dat haar partner er dus vandoor ging.

UPDATE 22 april 2024: Op 27 maart werd een wolvin dood aangetroffen langs een Belgische weg tussen Duitse dorpjes Roetgen en Konzen. Op twee jaar tijd is dit de tweede wolf die hier werd aangereden. De genetische analyses duurden enkele weken, en bevestigden dat het om GW1943f gaat. Die wolvin staat beter bekend als Maxima, de moeder van de roedel in het noorden van de Hoge Venen.

De welpjes uit haar derde nest zijn nu zo'n tien maanden oud: ze zijn dus autonoom en maken deel uit van de roedel, maar het ontbreekt hun aan ervaring. Hoe het nu verder moet? Dat is moeilijk te voorspellen. Als Akéla in de komende maanden een nieuwe wolvin ontmoet, zou dat koppel vanaf de lente van 2025 welpjes kunnen krijgen. Maar Akéla is al acht jaar, en wolven worden zelden ouder dan tien.

Eind maart 2024 werd trouwens nog een dode wolvin aangetroffen in Duitsland, op 100 km van waar ze geboren werd. Het gaat om een van de welpjes van het laatste nest van Maxima en Akéla. Gelukkig is er ook goed nieuws! De twee roedels in het noorden van de Eifel en het zuiden van de Hoge Venen zouden binnenkort welpjes kunnen krijgen – zelfs al over enkele weken.

Je leest het: onze wolven staan voor tal van uitdagingen. Wolven hebben maar één natuurlijke vijand, en dat is de mens. Aanrijdingen zijn de belangrijkste doodsoorzaak voor wolven. En ons land is doorzeefd met wegen. Per vierkante kilometer ligt er maar liefst vijf kilometer wegdek! Als we drama's willen vermijden, moeten we dus dringend ingrijpen.

We moeten nog veel leren voor we harmonieus kunnen samenleven met wilde dieren. Maar België reageerde snel toen de wolf terugkeerde, en die reactiviteit werpt haar vruchten af. Daar mogen we trots op zijn, want bij onze Franse buren gaat het er bijvoorbeeld helemaal anders aan toe. Belgische landbouwdieren zijn namelijk goed beschermd tegen wolvenaanvallen dankzij het Wolf Fencing Team. Dat team plaatst wolfwerende omheiningen, waardoor veehouders op beide oren kunnen slapen. In 2023 maakten wolven dan ook 48% minder slachtoffers onder Vlaamse landbouwdieren dan in 2022, en dat terwijl het aantal wolven toenam. Daaruit kunnen we maar één ding besluiten: we willen én kunnen samenleven met de wolf. Wolven doden zou daarentegen de slechtst denkbare optie zijn.

Wil je niks missen van het fabelachtige verhaal van de wolf? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief – wij houden je op de hoogte!

Ik schrijf me in voor de maandelijkse nieuwsbrief