Vandaag gaat COP16 van start in het Colombiaanse Cali. Op de vorige VN-biodiversiteitsconferentie, COP15 in Montréal, kwamen 196 landen overeen dat ze vóór deze top hun plannen en doelen rond biodiversiteit zouden bijstellen én indienen. De meerderheid van de landen hield geen woord en ook ons land trekt met lege handen naar Colombia.

Dat er een biodiversiteitscrisis is, daar zijn alle landen het over eens, en de ernst van de situatie stelden we eerder deze maand nogmaals vast in het Living Planet Rapport: met 73% daalde de gemiddelde populatiegrootte wilde dieren op maar 50 jaar tijd.  

Als antwoord op deze urgente kwestie, namen 196 landen tijdens COP15 in 2022 het Global Biodiversity Framework (GBF) aan. In dat akkoord werd een actieplan met 23 doelen vastgelegd om het biodiversiteitsverlies tegen 2030 om te keren. De kern van dit akkoord staat bekend als 30x30, en wilt zeggen dat de wereld tegen 2030, 30 procent van al het land, de oceaan en het zoetwater moet beschermen.

Als eerste stap beloofden de landen om herziene nationale actieplannen (National Biodiversity Strategies and Action Plans – NBSAP’s) in te dienen voor de VN-biodiversiteitstop. Die nationale plannen moesten tonen hoe elk land zijn deel zou doen het biodiversiteitsverlies te stoppen en om te keren tegen 2030. 

Nu zijn we twee jaar verder en vandaag begint COP16. Maar we stellen vast dat de meeste studenten hun huiswerk niet eens hebben gemaakt: slechts 34 herziene nationale actieplannen en 103 bijgewerkte nationale doelen zijn ingediend. Dat lage aantal is zorgwekkend, net zoals de geringe kwaliteit ervan. 
 
België is een van de slechte leerlingen: er is niet alleen geen plan ingediend, er zal ook geen Belgische minister aanwezig zijn.

Andere doelstellingen van COP16  

Naast het inventariseren van de nationale plannen, heeft COP16 nog twee andere hoofddoelen:  

1. Gemeenschappelijke evaluatiecriteria  

De eerste is criteria ontwikkelen om de doeltreffendheid van de geplande maatregelen en ondernomen acties te beoordelen. Van de landen wordt verwacht dat ze gemeenschappelijke regels aannemen, die volgend jaar al kunnen worden toegepast.   

2. Financiering, een internationaal probleem  

Ten tweede moet er onderhandeld worden over de fondsen die beschikbaar zijn om actie te ondernemen ten gunste van biodiversiteit. Tijdens COP16 beloofden de ontwikkelde landen om vanaf 2025 jaarlijks 20 miljard dollar bijeen te brengen. Hoewel de financiering de afgelopen jaren al aanzienlijk is toegenomen (van 7,3 miljard dollar in 2015 tot 15,4 miljard in 2022), is dit budget nog steeds veel lager dan wat echt nodig is.   

Bovendien wordt verwacht dat ontwikkelingslanden tijdens COP16 zullen vragen om een nieuw fonds dat uitsluitend bestemd is voor biodiversiteit. Op dit moment is het budget voor de bescherming van biodiversiteit een klein onderdeel van het Wereldmilieufonds (GEF). Het GEF wordt echter bekritiseerd omdat de landen die het het hardst nodig hebben te weinig middelen hebben om het fonds aan te vragen.  

WWF houdt een oogje in het zeil 

We ontwikkelden een monitoringinstrument (de tracker) om op overzichtelijke wijze in kaart te brengen welke landen hun herziene plannen indienden om het biodiversiteitsverlies te stoppen en om te keren (en welke landen niet). Daarnaast analyseerden we de kwaliteit van die plannen: ambitie, afstemming op de doelstellingen, implementeerbaarheid enz. 

Daarnaast is een team van WWF ook aanwezig in Colombia om de conferentie te volgen. We doen beleidsaanbevelingen op basis van onze expertise in natuurbehoud, we zorgen dat de ambitie hoog blijft, we proberen om de nodige fondsen te mobiliseren en we onderstrepen het wereldwijde belang van biodiversiteit voor de mensheid. 

Wat kan jij doen?  
 

“De natuur beschermt als ze wordt beschermd”. Zo was het finale document getiteld van CBD COP in 2012. Het herinnert ons eraan dat we niet kunnen overleven zonder een gezonde natuurlijke omgeving. Het is hoog tijd om deze mooie woorden om te zetten in daden.

Je kan onze open brief tekenen die aan onze regeringsleiders vraagt om een ambitieus Belgisch nationaal actieplan op te stellen en ervoor te zorgen dat ons land zijn deel doet.