Brussel, 29 september 2024 - WWF maakt zich zorgen over het nieuwe Vlaams regeerakkoord. Natuur, onze belangrijkste bondgenoot in tal van maatschappelijke uitdagingen, is in het akkoord ondergeschikt aan andere belangen. Voor klimaat blijft men aanmodderen met beperkte maatregelen zonder door te pakken. 

De biodiversiteit en de toestand van onze ecosystemen gaan wereldwijd in een steeds sneller tempo achteruit. Ook in Vlaanderen is de situatie niet best. 93% van onze Europees beschermde natuur verkeert in slechte staat. ‘De toegevoegde waarde voor de maatschappij van investeringen in natuur- en klimaatbeleid – denk aan voedsel, waterzuivering, zuurstof, klimaatregulatie, fysieke en mentale gezondheid – worden onvoldoende onderkend’, zegt Julie Vandenberghe, director policy and business van WWF-België.
 

Gezonde natuur fundamenteel voor groei en welvaart 

De Vlaamse overheid werkt ter bevordering van groei en welvaart, staat te lezen in het nieuwe regeerakkoord. Maar in haar visie maakt de Vlaamse regering de koppeling niet met gezonde ecosystemen en een stabiel klimaat als fundament, integendeel. De aanwezigheid van een hoofdstuk ondernemen in het deel omgeving geeft aan waar de prioriteiten van deze regering liggen: natuur beschermen krijgt vooral aandacht als er een economische groei mee kan gerealiseerd worden.  

Terwijl het ook anders kan en in sommige domeinen ook gebeurt. Zo is de versterking en uitbreiding van de Blue Deal, op een moment dat de frequentie van extreme weersomstandigheden alleen maar toeneemt, cruciaal. Door de brug te slaan tussen o.a. waterveiligheid, natuurherstel, klimaatadaptatie en waterkwaliteit kunnen win-win-wins worden gecreëerd. Het is pijnlijk om te zien dat de gouden kans om dit door te trekken via de implementatie van de natuurherstelwet meteen wordt ondergraven met het voornemen om maximaal gebruik te maken van de uitzonderingsmogelijkheden. 

De huidige Vlaams biodiversiteitsfinancieringskloof wordt geschat op 504 miljoen euro per jaar tussen 2024 en 2030. We zullen moeten zien of in de nieuwe begroting daaraan tegemoetgekomen wordt. Vermits 1 euro investering in natuur gemiddeld 8 euro opbrengt, zou het van goed bestuur getuigen als deze Vlaamse regering die inspanning zou leveren.  
 

Vlaamse regering erkent wetenschap vooral als het haar uitkomt 

De klimaatambities van deze Vlaamse regering blijven steken in het onderschrijven van een ondermaatse doelstelling (-40% emissiereductie i.p.v. de met Europa overeengekomen -47%), maar zelfs om deze doelstelling te bereiken, worden onvoldoende maatregelen genomen. Ook haar Europese en internationale verplichtingen rond natuur en biodiversiteit zal deze regering niet meteen halen. De coalitiepartners herhalen een aantal keer hun intentie om wetenschappelijk onderbouwd beleid te voeren, wat we alleen maar kunnen toejuichen, maar de maatregelen die voor natuur en klimaat voorgesteld worden, zijn niet adequaat om – wetenschappelijk vastgestelde – klimaatderegulering te lijf te gaan.   
 

Positief is dat de regeerverklaring aandacht heeft voor een achterhaalde maatregel als subsidies voor fossiele brandstoffen, deze in kaart wil brengen op Vlaams niveau en uitfaseren. We vragen de Vlaamse regeringspartners deze maatregel zeker ook op federaal niveau aan te pakken, waar de grote bulk van deze subsidies wordt beheerd (meer dan 14 miljard euro per jaar). Afspiegelingsregeringen bieden op federaal niveau de mogelijkheid om tussen de verschillende regeringen van dit land te overleggen over de heroriëntering van deze subsidies, gezien veel verschillende regionale beleidsdomeinen geraakt worden. Wat helemaal ontbreekt, is de aandacht voor schadelijke investeringen en subsidies die een grote druk leggen op de natuur zowel in eigen land als internationaal.  
 

Moeders weten beter 

Door natuur in haar regeerakkoord naar het achterplan te schuiven, legt deze regering een duidelijke wetenschappelijke consensus en een breedgedragen maatschappelijke vraag naast zich neer. Met de slagzin ‘Als uw moeder spreekt dan luistert ge’ pleitten meer dan 60 Vlaamse organisaties, waaronder mutualiteiten en landbouworganisaties, voor de verkiezingen in juni nogmaals voor een centrale plaats voor natuur aan de onderhandelingstafel. Ook wetenschappers en bedrijven roerden zich verscheidene malen voor meer natuurherstel. En uit een opiniepeiling van februari 2024 blijkt dat de Vlaming wil dat wordt ingezet op herstel (82%) en bescherming (86%) van natuur. 
 
Die overgrote meerderheid van de Vlamingen wordt nu grotendeels genegeerd. De Vlaamse regering minimaliseert de thema’s die door het Wereld Economisch Forum jaar na jaar als grootste risico’s voor de economie genoemd worden. We moeten de uitdagingen in de ogen kijken, de natuur als bondgenoot gebruiken en investeren in oplossingen. ‘Als WWF reiken we de hand naar de nieuwe Vlaamse regering om hier samen werk van te maken’, kijkt Julie Vandenberghe vooruit.