De vijver van Virelles is een van de grootste wateroppervlakken van Wallonië. Samen met de omliggende rietvelden, waterrijke graslanden en eikenbossen vormt ze een opmerkelijk ecosysteem. Dat ecosysteem beheren WWF-België en Natagora samen. En sinds 2023 is het een van de officiële toegangspoorten tot nationaal park Entre-Sambre-et-Meuse.

Van aangelegde vijver naar toevluchtsoord voor de natuur

Als je de vijver van Virelles opzoekt op het internet, lees je meteen dat het een kunstmatige vijver is in de Waalse gemeente Chimay. Oorspronkelijk diende het water namelijk voor de lokale metaalindustrie. Daarna groeide Virelles uit tot een ontspanningsoord. In die tijd werd er soms zelfs onkruidverdelger gebruikt om de groei van riet in te dammen, zodat bezoekers konden zwemmen … De oorsprong van Virelles was dus niet bijzonder natuurlijk.

Daar kwam verandering in in 1983, toen zich een mooie kans voordeed: de site omvormen tot natuurreservaat. Dat trok de aandacht van WWF-België en de twee organisaties die later Natagora vormden (RNOB, of Réserves Naturelles et Ornithologiques de Belgique, en AVES, de maatschappij voor ornithologische studies). Samen richtten ze Virelles-Nature op. Daarna kon het echte werk beginnen: de natuur op de site herstellen, en het grote publiek informeren.

Welke rol speelt WWF?

Al van bij de start zit WWF mee aan het roer van Virelles-Nature: we richtten de vzw mee op, en bepaalden samen de natuurbehoudsdoelstellingen en de manier waarop het reservaat beheerd zou worden. Ook vandaag dragen we nog bij tot het beheer. Mede-oprichter Natagora staat dan weer in voor de ontwikkeling van de site.

De resultaten van onze samenwerking?

• een modern, immersief bezoekerscentrum,
• observatieposten en wandelpaden met infoborden,
• educatieve programma's.

Dankzij Europese investeringen na de coronacrisis konden we bovendien grootschalige herstelwerken uitvoeren en een uitgebreid netwerk van eilandjes aanleggen. Die vormen veilige plekken voor dieren die hun toevlucht zoeken in het natuurreservaat.

Buitengewone biodiversiteit

Virelles strekt zich uit over 160 hectare – de vijver beslaat de helft van die oppervlakte. Dat maakt van de Aquascope een van de belangrijkste waterrijke gebieden van Wallonië. Omdat het water er niet heel diep is, warmt het snel op. Bovendien zijn bepaalde waterlopen die uitkomen in de vijver, rijk aan stikstof. Daardoor kunnen algen er overvloedig groeien, en raakt het evenwicht van dit fragiele ecosysteem gemakkelijk verstoord.

De oplossing? We laten de vijver regelmatig leeglopen. Via een gecontroleerd proces verminderen we de troebelheid van het water en geven we het leven in de vijver een frisse start. Dankzij dat ecologische beheer trekt de vijver opmerkelijke soorten aan:

• Visdieven maken er nesten – dat is bijna ongezien in Wallonië!
• Visarenden keren elke lente en herfst terug, en we hopen dat ze zich ook gaan voortplanten in Virelles. Dat zou de eerste keer zijn in 100 jaar tijd.
• Majestueuze zeearenden laten zich hier ook regelmatig bewonderen.

Daar houdt het niet op. De Aquascope van Virelles staat ook bekend om zijn uitgestrekte rietvelden die verschillende hectare beslaan. Deze soorten bezoeken dat fragiele leefgebied regelmatig:

• roerdompen,
• grote karekieten,
• blauwborstjes met hun kleurrijke verenkleed.

De omliggende bossen herbergen dan weer zeldzame soorten: in de waterrijke graslanden kan je ooievaars spotten, en zwarte ooievaars bouwen hun nesten in de bomen.

Voordeel voor WWF-leden

WWF-leden krijgen twee euro korting op de toegangsprijs. Toon dus zeker je lidkaart aan de kassa!