De populatie Irrawaddydolfijnen in Cambodja evolueerde van 80 naar 92 exemplaren in de voorbije twee jaar, dit betekent een toename van ongeveer 10%. Na tientallen jaren teruggang toonde een recente telling, uitgevoerd door de regering van Cambodja en WWF, deze verbetering aan. 

Om deze waarnemingen uit te voeren, werkten de teams over een gebied van 190 km met de rivier de Mekong als hoofdader. Ze fotografeerden de dolfijnen en vergeleken de onderscheidende markeringen op hun rug en hun rugvinnen met de beelden van de dieren die in een database waren opgeslagen. Een andere, positieve vaststelling is dat het overlevingspercentage van de volwassen dolfijnen lijkt toe te nemen, terwijl ook het aantal jonge dieren stijgt. Bovendien wordt een daling van het globale aantal overlijdens vastgesteld. In 2017 stierven er twee dolfijnen, tegenover negen in 2015, terwijl negen geboortes het aantal dolfijnen die de laatste drie jaar zijn geboren nu op 32 heeft gebracht.

Schippers van rondvaartboten zijn ongetwijfeld een van de ingrediënten van dit succes: ze werken samen met de ordediensten en dragen zo hun steentje bij om stropers te signaleren en helpen om illegale visnetten te laten wegnemen. De voorbije twee jaar werden 358 km drijfnetten door rivierpatrouilles in beslag genomen. De dolfijnen zijn een belangrijke indicator van de staat van gezondheid van de Mekongrivier. De stijging van de populatie, die evenwel relatief blijft, vormt aldus een aanmoedigend teken voor de rivier en de miljoenen mensen die van deze waterstroom afhangen om in hun behoeften te voorzien.

Een nationale schat

Volgens een Cambodjaanse volksmythe had een meisje dat door de krachten van het kwaad was achtervolgd, haar toevlucht tot de Mekong genomen. De rivier verhoorde haar smeekbeden en veranderde haar in een creatuur van de rivier om haar te beschermen. En zo, vertellen de inwoners van de streek, zijn deze gekke zoogdieren met hun goedlachse verschijning ontstaan. Maar tegenwoordig wordt de Irrawaddydolfijn, die men teder “de glimlach van de Mekong” noemt, met vele bedreigingen geconfronteerd: habitatvernietiging, vervuiling, inteelt, ziekte, elektrovisserij.

Drijfnetten blijven echter de ergste vijand van de Irrawaddydolfijn. Ze hangen midden in hun voedselgebieden en de dieren raken erin verstrikt, met als gevolg dat ze in amper enkele minuten tijd verdrinken… Een wijfje raakt gemiddeld slechts één keer in drie jaar bevrucht, terwijl de sterfte onder jonge dieren onverklaarbaar hoog is. Ondanks het verbod op deze drijfnetten, zijn gewoonten vaak hardnekkig. Dit verergert de nu al dramatische situatie voor de Irrawaddydolfijnen, die een bijzonder zwak vermogen hebben om zich voort te planten.

Alle rivierpopulaties zijn momenteel opgenomen in de rode lijst van de IUCN, ze worden beschouwd als met uitsterven bedreigd, omdat de populatie minder dan 100 exemplaren bedraagt.