Op Europees niveau is er een plan om de natuur en haar kostbare hulpbronnen ademruimte te geven: de natuurherstelwet. 82% van de Belgen is groot voorstander van meer natuurherstel. Maar dat is buiten enkele Vlaamse politici gerekend. De Europese natuurherstelwet leek gestemd, maar de Vlaamse regeringspartijen Open Vld, N-VA en CD&V willen die nu alsnog doen mislukken op Europees niveau. 

We roepen onze Belgische politici op om hun rol als voorzitter van de Raad van de EU ten harte te nemen en te handelen als een dealmaker voor deze wet, die breed gesteund wordt door de Belgische bevolking.

De natuurherstelwet in een notendop 

Sinds de publicatie van het wetsvoorstel door de Europese Commissie in juni 2022 heeft de Europese natuurherstelwet een ongeziene desinformatiecampagne door conservatieve politici en een onzettend polariserend debat doorstaan. Nooit eerder werd natuur zo gepolitiseerd en werd een loopje genomen met de wetenschap. Toch heeft deze wet het hele Europese wetgevingsproces nu bijna doorlopen. In november 2023 bereikten de Europese lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement een compromis dat onder andere tegemoetkwam aan de Vlaamse vraag om rekening te houden met regionale kenmerken en dichtbevolkte gebieden. Die tekst werd op 27 februari goedgekeurd door het Europees Parlement.   

Dwarsbomen

Wat nog rest is de officiële goedkeuring door de lidstaten. Dat is normaal een formaliteit, omdat de lidstaten in november 2023 al groen licht hebben gegeven, maar dat is buiten sommige Belgische beleidsmakers gerekend.  

Tijdens de boerenprotesten nam de Vlaamse Regering (bestaande uit N-VA, Open VLD en CD&V) in haar landbouwakkoord op dat de ze zich zal blijven verzetten tegen de natuurherstelwet en het andere regeringen in België en in de EU oproept om de wet ‘on hold’ te zetten. Zoals WWF-België eerder al samen met meer dan 30 organisaties aangaf, zullen de fundamentele problemen van boeren niet verdwijnen door milieuregels te versoepelen. In navolging hiervan schreef Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) minder dan een week voor de stemming in het Europees Parlement een brief naar premier De Croo waarin ze oproept om de natuurherstelwet niet verder op de Europese agenda te zetten. Meer nog: ze vraagt hem om de Europese Commissie te overtuigen om het wetsvoorstel volledig terug te trekken.  

Vlak na de goedkeuring in het Europees Parlement kondigde Open-VLD voorzitter Tom Ongena aan op zoek te willen gaan naar voldoende Europese lidstaten om de natuurherstelwet alsnog te blokkeren. Dit soort strapatsen zijn ongezien en ongehoord voor het land dat het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie bekleedt. Van het voorzittende land wordt verwacht dat het optreedt als 'honest broker', dealmaker en neutrale facilitator, die boven het eigen nationale belang uitstijgt. De voorzitter moet onder andere de EU-agenda voortzetten, goede wetgeving opstellen en samenwerking tussen de lidstaten bevorderen. De partij van onze premier en de andere Vlaamse regeringspartijen laten het na dit op een integere manier te doen, en als uithangbord van het Belgische voorzitterschap maakt ons land dus geen te beste beurt.   

De Belgen zijn voor  

WWF-België heeft tussen 14 en 19 februari 2024, toen het nieuws gedomineerd werd door de boerenprotesten, een studie laten ondernemen door marktonderzoeksbureau iVox om te peilen naar de attitudes van de Belgen tegenover natuur, natuurbeleid en specifiek de natuurherstelwet. Daaruit blijkt dat 82% van de Belgen overtuigd voorstander is van meer natuurherstel. Dat cijfer blijft gelijk over het hele politieke spectrum. Bijna 90% van de Belgen vindt natuur belangrijk en ziet de voordelen die natuur heeft voor onze maatschappij, vooral de voordelen voor onze gezondheid (78%), de ecosysteemdiensten die onze natuur biedt (70%), en de mogelijkheden voor rust en recreatie (66%).   

Het wordt helemaal interessant als we de Belgen bevragen over de principes van de natuurherstelwet. Meer dan 84% vindt dat onze overheden zich meer moeten inzetten voor het herstel van minstens 30% van de natuur op land en in zee in slechte staat tegen 2030, en meer dan 80% van de Belgen is dezelfde mening toegedaan wat betreft het herstel van minstens 90% van de natuur op land en in zee in slechte staat tegen 2050.  

Het uur van de waarheid voor natuur  

Door de natuurherstelwet te boycotten, gaan sommige politici dus lijnrecht in tegen de overtuiging van de Vlamingen, Brusselaars en Walen die ons leefmilieu willen herstellen en beschermen. Wij zien allemaal dat natuur een cruciale voorwaarde is voor een goed leven in België, met proper drinkwater, gezonde lucht, voldoende groene ruimte, veerkrachtige landbouw en als buffer tegen klimaatrampen. Maar verschillende beleidsmakers volgen deze redenering niet en laten zich leiden door andere belangengroepen dan de bevolking.   

Dit mogen we niet laten gebeuren, want laten we niet vergeten: de natuur, dat zijn wij. 

Extra informatie:

Over de iVox-studie: iVox heeft in opdracht van WWF-België een marktonderzoek uitgevoerd over natuurattides en natuurbeleid bij 2000 Belgen ouder dan 18 en representatief op taal, regio, geslacht, leeftijd en opleidingsniveau tussen 14 en 19 februari 2024. De maximale foutenmarge bij een steekproef van 2000 respondenten binnen de Belgische populatie is 2,08%.   
De studie kan hier geraadpleegd worden: https://wwf.be/nl/publicatie/resultaten-opiniepeiling-bij-belgen-over-natuurbeleid