Begin november ging een team van WWF-Guianas en WWF-België op veldonderzoek naar de goudmijnen en houtkap. Beide kenden de afgelopen jaren in Suriname een grote toename. Wat ze zagen was geen mooi gezicht: vernietiging van het tropische woud voor goud-en houtontginning, grote hoeveelheden kwik die nog steeds in de natuur vrijkomen... en stroperij. Zo stootten ze op twee jonge jaguars, net doodgeschoten en klaargemaakt voor de illegale handel.

In november brachten jullie een bezoek aan Zuid-Suriname - wat was de missie?

Pepijn T’Hooft, projectverantwoordelijke voor Suriname bij WWF-België: Tijdens onze missie bezochten we de lokale gemeenschappen en partners uit het zuiden van Suriname, om de situatie in het veld beter te begrijpen. WWF België steunt een project om 7,2 miljoen ha (meer dan 2 maal de oppervlakte van België) te beschermen tegen groeiende bedreigingen van buiten. Deze doelstelling werd vastgelegd in de South Suriname Conservation Corridor verklaring, die in 2015 werd getekend door de gemeenschappen van Zuid-Suriname, samen met verschillende NGO’s waaronder WWF. De partners werken aan het bekomen van een wettelijk beschermde status van het gebied en sterke gemeenschappen die dit kunnen mogelijk maken. Het gebied herbergt een uitzonderlijke biodiversiteit, en speelt een belangrijke rol op wereldniveau voor ons klimaat.

We ontmoetten enkele sterke inheemse gemeenschappen die heel gedreven zijn om hun leefgebied te beschermen, maar voor wie bedreigingen zoals ongeremde goudontginning en kwikvervuiling steeds dichterbij komen. Voor sommige dorpen, zoals deze aan de rand van het gebied dat we bezochten is dit al dagelijkse kost.

Hoe ben je bij een illegale goudmijn terecht gekomen? Kan je beschrijven wat er daar gebeurt?

In het Zuidoosten van Suriname, aan de grens met Frans-Guyana, duiken zich steeds meer goudmijnen op, voornamelijk uitgebaat door Brazilianen die de grens oversteken op zoek naar goud, de zogenaamde ‘garimpeiros’. Een gezaghebber van de inheemse gemeenschap (de ‘granman’) nam ons mee naar zo’n mijn vlakbij zijn dorp. Op deze plaats ontbosten de goudzoekers een tiental hectare vlakbij de rivier. Om het goud uit de bodem te krijgen behandelt men de afgespoten aarde met kwik. Deze vele ‘kleinschalige’ goudmijnen hebben een enorme impact op het ecosysteem en de leefgebieden van de inheemse bevolking. Ontbossing, kwikvervuiling en verhoogde troebelheid van het water, … maar ook jacht en illegale handel van bedreigde diersoorten door de goudzoekers nemen sterk toe. Dit konden we zelf vaststellen toen we bij de kampplaats van de goudzoekers aankwamen. We troffen er twee net gevilde jaguars aan, vermoedelijk nog jonge dieren.

Steun de jaguar

Wat een akelige vondst. Hebben jullie de stroper kunnen aanspreken? Vertel ons

We trachtten onze ontzetting te verhullen en zoveel mogelijk informatie te verzamelen. De goudontginner, die niet wist dat we WWF vertegenwoordigden, bekende de twee jaguars te hebben geschoten. Hij zou er per jaguar tussen de 400 en de 500 euro voor kunnen krijgen. De manier waarop de dieren werden verwerkt toonde duidelijk aan dat de stropers de illegale markt kennen: hun huid was aan het drogen, de kop met de tanden en de schedel was verwijderd, en hun vlees werd gekookt. Het gaat hier dus niet om een alleenstaand geval.

Goudmijnen zijn een ideale plek voor dit soort illegale handel. Door ontbossing krijgen stropers toegang tot afgelegen gebieden in het bos, waar ze meer kans hebben om jaguars te vinden.

Helaas is handhaving in deze gebieden afwezig, en hebben de gezaghebbers van de inheemse bevolking geen bevoegdheid om deze misdaad in hun eigen gebieden aan te pakken. Meer dan de

man wijzen op de wet konden we niet doen. Maar je mag er op rekenen dat de goudzoekers de levieten werd gelezen door de granman!

Waarom wordt de jaguar bejaagd? Is er een toename in de afgelopen jaren?

Er zijn sterke aanwijzingen dat de illegale jacht op jaguar in Suriname de laatste jaren enorm is toegenomen, vooral onder invloed van de stijgende vraag vanuit Azië. Niet enkel de tanden en de huid worden voor grote bedragen verhandeld. Omdat sommige Chinese tradities nog steeds geloven in de zogenaamde geneeskundige kracht van botten en vlees, brengen ook deze veel geld op.

Surinamers zijn doorgaans heel erg fier op de rijke natuur van hun land, de laatste tijd gaan gelukkig steeds meer stemmen op in de Surinaamse samenleving om de jaguar beter te beschermen.

Wat kunnen wij eraan doen?

Sterke gemeenschappen en een wettelijk beschermde status van de South Suriname Conservation Corridor zijn cruciaal om te kunnen optreden tegen toenemende bedreigingen zoals deze goudontginning en de jacht op jaguars.

WWF pleit in Suriname voor deze bescherming en werkt mee aan betere natuurwetten.

We werken samen met lokale partners aan het versterken van de gemeenschappen zodat ze zelf kunnen instaan voor de bescherming van hun leefgebied. Zo worden inheemse rangers opgeleid en helpen we het gebied en het gebruik ervan in kaart te brengen.

Vandaag hebben we fondsen nodig om duurzaam en efficiënt werk te garanderen in Suriname. Dus we voeren een campagne om fondsen te werven om de jaguar te redden. Daarom voeren we deze campagne. En we hebben jou nodig!

Steun de jaguar