Els Vermeulen is doctor in zeezoogdierbiologie en woonde de 66e bijeenkomst van de Internationale Walvisvaartcommissie (IWC) bij als lid van de Belgische delegatie, met de steun van WWF. Ze vertelt ons hier over de commissie en over de resultaten van de bijeenkomst.

De Internationale Walvisvaartcommissie (IWC) is een intergouvernementele organisatie, opgericht in 1946, om de wereldwijde walvisjacht te beheren. Vandaag is de IWC ook 's werelds toonaangevende organisatie inzake alle kwesties gerelateerd met de bescherming van walvissen en het beheer van de walvisvangst. Hoewel de IWC een vrijwilligersorganisatie is, wordt het als dé referentie beschouwd op alle internationale niveaus, en dit omwille van de expertise en de op wetenschap gebaseerde posities.

Momenteel telt de IWC 88 regeringen van landen over de hele wereld, die tweejaarlijks samenkomen. Tijdens deze bijeenkomsten worden besluiten of resoluties over de taken van de organisatie voorgelegd, besproken en aangenomen of afgewezen (door middel van consensus of een stemproces). Het functioneren van de IWC is grotendeels gebaseerd op het werk van het wetenschappelijk Comité, bestaande uit een selectie van 's werelds grootste zeezoogdierwetenschappers, die één keer per jaar samenkomen.

Met de steun van WWF-België nam Dr. Els Vermeulen, co-oprichter en directeur van Whalefish, deel aan de 66ste vergadering van de IWC in Portoroz (Slovenië) in oktober 2016, in het kader van de Belgische delegatie. De conferentie van dit jaar viel samen met de 70ste verjaardag van de IWC en de 30ste verjaardag van het moratorium op de commerciële walvisvangst. Het werd een goede conferentie voor het behoud van walvisachtigen!

Grote stappen voorwaarts in 2016

Er werd een besluit tot verbetering van het herzieningsproces van elk wetenschappelijk walvisvangstprogramma, voorgesteld door Australië en Nieuw-Zeeland, met een grote meerderheid van de stemmen aangenomen. Dit zal resulteren in de oprichting van een werkgroep die zich zal buigen over de rapporten van het wetenschappelijk Comité over dodelijk wetenschappelijk onderzoek. Deze resolutie moet ook garanderen dat alle gegevens uit dergelijke dodelijke onderzoeksprogramma's beschikbaar zijn voor de evaluatie van het wetenschappelijk Comité. Een andere goedgekeurde resolutie heeft betrekking op de erkenning van de ecosysteembijdrage van walvisachtigen (let op het gebruik van 'walvisachtigen' in plaats van 'walvissen'). Dit is een enorme stap vooruit. We bevestigen op deze manier dat we niet enkel houden van walvissen en dolfijnen. We hebben ze ook nodig! Een andere, interessante resolutie die bij consensus werd aangenomen (!) zal leiden tot een onafhankelijke evaluatie van de institutionele en bestuurlijke regelingen van de IWC om zo de effectiviteit van de organisatie te verbeteren, die de laatste jaren wat in een impasse is verzeild geraakt.

Andere aangenomen resoluties hebben betrekking op de medewerking van de IWC aan het Verdrag van Minamata (over kwikvervuiling) en op de oprichting van een fonds binnen de IWC om landen met beperkte middelen te helpen om deel te nemen aan activiteiten van de IWC.

Van nu af aan zal 'bijvangst' ook worden opgenomen als een afzonderlijk onderwerp in het conservatie Comité, met een werkgroep die zich volledig richt op dit ernstige behoudsprobleem.En er was nog meer goed nieuws! Een door Ghana, Ivoorkust en Guinee voorgestelde resolutie over de erkenning van het recht van de mens op voedselzekerheid voor walvisvlees werd ingetrokken. Dit werd gezien als een strategische zet voor nieuwe walvisjachtquota in 2018 wat een stap achterwaarts inhoudt. Het is dus goed dat de resolutie werd ingetrokken.

Primeur voor de Vaquita

De resolutie voor bescherming van de bedreigde Vaquita is de belangrijkste resolutie voor het behoud van walvisachtigen (ook bij consensus aangenomen). Het is immers de eerste keer dat een resolutie wordt aangenomen voor kleine walvisachtigen. Hierdoor steunt de IWC ook het werk van de Mexicaanse overheid en wordt er mee geijverd voor een einde aan de illegale handel in de zwemblazen van Totoaba (een kritisch bedreigde zeevissoort) en de daaraan gekoppelde warrelnetvisserij, die elk jaar verantwoordelijk is voor de dood van vele Vaquitas. Laten we hopen dat deze inspanningen tijdig gebeuren, en de positieve resultaten in de komende IWC vergaderingen worden besproken. 

Uitstel voor het Zuid-Atlantisch walvisreservaat

Het enige minpuntje was het niet goedkeuren van de resolutie voor de oprichting van een Zuid-Atlantisch walvisreservaat, voorgesteld door Brazilië, Uruguay, Argentinië, Zuid-Afrika en Gabon. Het voorstel zal echter terug op tafel worden gelegd in de plenaire vergaderingen van 2018. Deze zullen in Brazilië worden gehouden met de Japanse commissaris als voorzitter. Dat wordt op zijn zachtst gezegd een interessante IWC-editie. Japan jaagt immers nog steeds op walvissen, onder het mom van wetenschappelijk onderzoek.

Walvissen in de mode

Op het einde van de 66ste IWC koos de Belgische en de Luxemburgse delegatie ervoor om een 'walvisachtige gerelateerde stropdaswedstrijd' te introduceren: alle vrouwelijke aanwezigen mochten stemmen voor de mooiste walvis- of dolfijn-geïnspireerde stropdas. Verrassend genoeg won een Japanse afgevaardigde met een stropdas met een 'Moby Dick'-thema. Dit was de eerste sessie in 70 jaar die beoogde om de spanning te breken en de intensieve debatten te beëindigen in een meer ontspannen sfeer. Zeker voor herhaling vatbaar!

Klik hier voor de specifieke resultaten van alle resoluties.